مزایا و معایب لامپ های کم مصرف
مزایا و معایب لامپ های کم مصرف
مزایا:
بازده بالا:
لامپ ھای فلورسنت از لامپ ھای رشته ای با نور مشابه بسیار پربازده ترند. این به علت این است که مقدار بیشتری از توان مصرفی شده به نور قابل استفاده تبدیل می شود و مقدار کمتری به گرما تبدیل می شود که باعث کاھش دمای کار لامپ ھای فلورسنت می شود. یک رشته تنگستن 100 وات معمول ممکن است تنھا 10 % از توان ورودی را به نور سفید قابل رویت تبدیل کند، در حالی که لامپ ھای فلورسنت عادی 22.5 درصد از انرژی ورودی را به نور سفید مرئی تبدیل می کنند. لذا این لامپ ها از نظر بهره نوری بسیار بهتر از لامپ های رشته ای می باشند.
همچنین لامپ های فلورسنت از نظر بازده الکتریکی هم بسیار بالاتر از لامپ های رشته قرار دارند. این لامپ ها در بدترین شرایط دارای بازده بالاتر از 70% می باشند که این امر در بهترین شرایط به 94 % خواهد رسید. بازده الکتریکی به نسبت توان خروجی (توان ظاهر شده روی لامپ) به توان ورودی گفته می شود. می توان اینطور هم متصور شده که بازده الکتریکی نسبت توان خروجی بالاست به توان ورودی آن می باشد.
باید گفت که هر چه میزان توان لامپ بالاتر رود، بازده هم بیشتر می شود.برای مثال لامپ های کم مصرف 7w به طور متوسط دارای بازده 70% می باشند در حالی که یک لامپ 150 یا 200 وات دارای بازده بالای 90% می باشد.
طول عمر بالا:
یک لامپ فلورسنت اگر در ھر استفاده چندین ساعت مورد استفاده قرار بگیرد، 10 تا 20 برابر یک لامپ رشته ای مشابه عمر می کند. تجربه نشان داده است که ھنگامی که لامپ ها برای مدت ھای کوتاه و به صورت تکرار شونده مورد استفاده قرار گیرد یعنی تعداد دفعات روشن و خاموش کردن زیاد شود، عمر لامپ بسیار کاھش خواھد یافت.
ھزینه اولیه لامپ فلورسنت اغلب کمتر از مصرف انرژی در طول عمر لامپ است. عمر طولانی تر ممکن است ھزینه تعویض لامپ را ھم کاھش دھد که اگر کارگر ھم ھزینه بر باشد، باعث افزایش بیشتر ذخیره ارزی می شود. از این رو به وفور از آن ھا در مراکز تجاری و موسسات استفاده می شود اما کمتر مورد توجه خانه ھا می باشد.
عوامل موثر بر طول عمر:
1- جنس قطعات:
جنس قطعات به کار رفته در یک لامپ، مخصوصا در لامپ های کم مصرف، تاثیر مستقیم بر طول عمر لامپ دارد. زیرا در لامپ های کم مصرف یک برد الکترونیکی به کار رفته است که اصوا در درجه حرارت بالاتر از محیط در حال کار است. متاسفانه جنس قطعات الکتریکی را نمی توان به این راحتی ها از روی لامپ متوجه شد. تنها درصورتی این امر قابل تشخیص است که لامپ کم مصرف باز شود و توسط یک کارشناس مورد بررسی قرار گیرد. عواملی مانند جنس ترانزیستور ها، جنس چوک، جنس فیبر مدار چاپی، نوع ارتباط بین فیلامنت ها و بالاست و .... باید توسط یک کارشناس در نگاه اول مورد بررسی قرار گیرند.
2- جنس تیوب:
تشخیص جنس تیوب به راحتی امکان پذیر نمی باشد. این امر حتی برای کارشناسان هم قابل تشخیص نیست و فقط با تست های الکتریکی نوری قابل تشخیص می باشد ولی با این حال جنس فیلامنت ها و مقدار گاز تزریق شده در تیوب ارتباط مستقیمی با طول عمر لامپ دارد. شاید بتوان گفت که بهترین راه تشخیص تیوب خوب، تست طول عمر می باشد!
3- پارامتر های الکتریکی:
پارامترهای الکتریکی از جمله توان روی لامپ، توان ورودی، بازده، فرکانس، کرست فکتور (Crest Factor) تاثیر مستقیمی بر طول عمر لامپ دارند. این موارد فقط بوسیله دستگاه قابل اندازه گیری می باشد. میزان کرست فکتور برای یک شکل موج سینوسی باید برابر 1.4 باشد. حداکثر این مقدار در این حالت باید برابر 1.7 باشد. بیشتر شدن کرست فکتور جریان از مقدار 1.7 به شدت باعث کاهش طول عمر می شود. این مقدار در شرایط عادی برابر 1.5 تا 1.6 می باشد. پارامتر مهم دیگری که بر روی طول عمر لامپ های کم مصرف تاثیر دارد، نسبت "جریان لامپ" به "جریان فیلامنت" می باشد. در بهترین حالت، این نسبت برابر 3 می باشد. یعنی جریان لامپ باید 3 برابر جریان فیلامنت باشد. کم شدن این نسبت به این معنی می باشد که نور تولید شده در لامپ فقط به خاطر جریان بیشتری است که از فیلامنت ها می گذرد. یعنی الکترون بیشتری از طرف فیلامنت ها ساطع می گردد که این امر باعث تخریب سریع فیلامنت ها و افزایش بیش از حد دمای آنها می شود به طوریکه در برخی مواقع باعث شکسته شدن شیشه تیوب در اطراف فیلامنت ها می شود.
سوسو زدن کم:
یکی دیگر از محاسن لامپ های کم مصرف سوسو زدن پایین می باشد. سوسو زدن به این معنا می باشد که نور به طور یکنواخت در سطح لامپ پرانده شده است و هیچ کجای لامپ چشمک نمی زند.
سوسو زدن پایین باعث جلوگیری از سر درد و سر گیجه می شود.
شفافیت بالای نور:
وقتی فرکانس افزایش پیدا می کند به این معنی می باشد که جهت جریان در لامپ با سرعت بیشتری تغییر پیدا می کند، این امر باعث شفافیت نور لامپ می شود.
شفافیت نور باعث بهتر دیده شده اجسام و خسته نشدن چشم ها می شود.
معایب:
اثر بر روی سلامتی :
مشکل "اثر ضربانی" زمانی ایجاد می شود که در زیر نور لامپ فلورسنت عادی به فیلم برداری یا عکس برداری بپردازید.
اگر لامپ فلورسنت بشکند، ممکن است جیوه محیط اطراف را آلوده کند و ساکنان را مسموم کند. در سال 1987 گزارش شد که کودکی 23 ماھه بر اثر مسمومیت جیوه بر اثر شکسته شدن کارتن 8 فوتی لامپ ھای فلورسنت بستری شده است. شیشه ھا، جمع آوری و دور ریخته شده بودند، اما کودک اغلب از آن منطقه برای بازی استفاده می کرده.
لامپ فلورسنت می تواند مشکلاتی را برای کسانی که به نور ماوراء بنفش حساسیت دارند ایجاد کند. این لامپ ھا می توانند بیماریھایی را در افراد حساس به نور بصورت حساست ھای پوستی در بدن ایجاد کند. صفحات مات استاندارد آکرلیک تشعشع ماوراء بنفش را جذب می کنند و ظاھراً در برابر این قضیه محافظت می کنند. در بعضی موارد نادر، افراد حساس به نور خورشید می توانند از نور لامپ فلورسنت به خارش بیافتند. در ھر حال ، ھیچ تکنولوژی ساخت فلورسنتی در ھیچ جا به مرحله تولید خطرناک اشعه ماوراء بنفش برای افراد حساس به نور خورشید نمی رسد. تحقیقات جدید در ایالات متحده نشان داد که نوردھی ماوراء بنفش در زیر یک لامپ فلورسنت برای مدت 8 ساعت پیوسته برابر با فقط یک دقیقه نوردھی خورشید است.
حذف لامپ فلورسنت در شرایط مختلف می تواند اتفاق بیوفتد. علاوه بر سردرد و خستگی و مشکلات حساسیت به نور، برای افراد مبتلا به صرع، سل پوستی، سندرم، خستگی مفرط و سرگیجه (مربوط به مشکلات قلبی-عروقی، MS و چند اختلال دیگر) نیز در لیست موارد مشکل ساز قرار دارد. در حال حاضر تحقیقات در این زمینه بسیار محدود است