یزد بهشت انرژی خورشیدی در کشور
متوسط روزهای آفتابی یزد سالانه سه هزار و 200 ساعت است، وجود چنین ظرفیتی زمینه را برای فعالیت سرمایه‌گذاران در ایجاد و توسعه نیروگاه‌های خورشیدی در این استان فراهم کرده، اما این روند از چندی قبل با چالش مواجه و برای رفع آن پیشنهادهایی در بودجه سال 98 ارائه شده است.
یزد بهشت انرژی خورشیدی در کشور است و اگر بخش خصوصی برای ساخت نیروگاه‌ها وارد میدان شود در سال‌های آینده میزان استفاده از سوخت‌های فسیلی در این منطقه کاهش محسوسی خواهد یافت.
سازگاری با طبیعت، نداشتن آلودگی، استهلاک کم و عمر زیاد، عدم نیاز به فناوری بالا و نیروی متخصص، رایگان و در دسترس بودن از جمله مزایای استفاده از انرژی خورشیدی است.
همین عوامل موجب شد تا دولت تدبیر و امید توجه ویژه‌ای به سرمایه‌گذاری درحوزه انرژی خورشیدی و جذب سرمایه‌گذاران در این بخش داشته باشد.
هم‌اکنون حدود 2 هزار و 600 مگاوات نیروگاه خورشیدی در حال بهره‌برداری در استان یزد وجود دارد که یک هزار و 500 مگاوات آن از سوی بخش خصوصی و مابقی از سوی دولت ساخته و راه‌اندازی شد.
همچنین پنج خط 400 کیلو وات از این استان به پنج استان برای تأمین برق سراسری متصل است و امکان ترانزیت انرژی با خارج از کشور هم در این منطقه وجود دارد.
پیشتازی یزد در جذب سرمایه‌گذاری نیروگاه‌های خورشیدی
مدیرکل امور اقتصادی و دارایی و نایب‌رئیس مرکز خدمات سرمایه‌گذاری یزد گفت: این منطقه در جذب سرمایه‌گذاری برای ساخت نیروگاه‌های خورشیدی رتبه نخست را در کشور به خود اختصاص داد.
علی نمازی افزود: هم‌اکنون پنج واحد نیروگاه خورشیدی 10 مگاواتی و یک واحد نیروگاه 3.5 مگاواتی با سرمایه‌گذاری 55 میلیون یورو در استان فعال است.
وی بابیان اینکه برق تولیدی این نیروگاه‌ها به شبکه سراسری انتقال می یابد، اظهار داشت: توان بالای سرمایه‌گذاری و تولید، یزد را در بالاترین رتبه جذب سرمایه‌گذاری و تولید برق از نیروگاه‌های خورشیدی در کشور قرار داد.
تنوع سرمایه‌گذاران خارجی در بخش انرژی خورشیدی
نایب رئیس مرکز خدمات سرمایه‌گذاری یزد، استقبال سرمایه‌گذاران داخلی و خارجی برای فعالیت در این بخش را مطلوب ارزیابی و میزان برق تولیدی نیروگاه‌های یادشده را 53.5 مگاوات اعلام کرد و گفت: تا پایان امسال، 10 مگاوات دیگر به ظرفیت نیروگاه‌های موجود اضافه خواهد شد.
نمازی بابیان اینکه یکی از مهم‌ترین ویژگی شرکت‌های تولیدکننده برق از نیروگاه‌های خورشیدی استان یزد، تنوع سرمایه‌گذاران خارجی است، خاطرنشان کرد: بیش از 80 درصد پروژه‌های به بهره‌برداری رسیده دارای سرمایه‌گذار مستقیم خارجی است و آنها از کشورهای مختلف اقدام به سرمایه‌گذاری در این استان کرده‌اند.
مدیرعامل شرکت برق منطقه‌ای یزد گفت: تا پایان سال 97 ظرفیت نیروگاه‌های بهره‌برداری شده به 70 مگاوات خواهد رسید و با بهره‌برداری از این نیروگاه‌ها ، بیشترین تعداد واحدها را در کشور خواهیم داشت.
محمدحسین صباغ زادگان افزود: هم‌اکنون متقاضی برای ساخت نیروگاه به قدرت 735 مگاوات در استان وجود دارد که برای حدود 200 مگاوات قرارداد منعقد شد که 33.5 مگاوات آن در حال بهره‌برداری است.
اما در چند ماه اخیر سرمایه‌گذاران بخش خصوصی که در حوزه انرژی‌های تجدید پذیر و به‌ویژه خورشیدی فعالیت دارند با چالش‌هایی همچون نوسان نرخ ارز و کاهش درآمدها مواجه شدند.
تعدادی از آنها معتقدند که به دلیل افزایش نرخ ارز و افزایش هزینه‌های سرمایه‌گذاری در ساخت سامانه‌های تجدید پذیر، ساخته نیروگاه‌های آفتابی دیگر مقرون به صرفه اقتصادی نیست.
ارائه راهکارهای توسعه سرمایه‌گذاری در انرژی‌های تجدید پذیر به وزیر
همین امر موجب شد تا اعضای هیات مدیره انجمن انرژی‌های تجدید پذیر (اتاق بازرگانی ایران) با وزیر نیرو و رئیس سازمان انرژی‌های تجدید پذیر و بهره‌وری انرژی برق (ساتبا) ، آبان ماه گذشته جلسه‌ای برگزار کردند که لزوم اصلاح ضریب تعدیل نرخ‌های خرید برق و ارسال پیشنهاد به هیات وزیران ، تاکید بر تخصیص کامل بودجه خرید تضمینی برق با اصلاح قانون بودجه برای سال 98 و تفاهم‌نامه ساتبا و توانیر برای سامانه‌های خورشیدی کیلو واتی (زیر 100کیلووات) در سال 98 از مهم ترین مصوبات این نشست بود.
جوانمردی بخش خصوصی برای ساخت نیروگاه‌های تجدید پذیر
در این خصوص معاون وزیر نیرو و مدیرعامل سازمان انرژی‌های تجدید پذیر و بهره‌وری انرژی برق (ساتبا) نیز آبان ماه امسال در حاشیه هجدهمین نمایشگاه بین‌المللی صنعت برق ایران در جمع فعالان بخش خصوصی گفته بود: در 2 سال گذشته حتی یک کیلووات برق توسط دولت به ظرفیت بخش انرژی تجدید پذیر افزوده نشد و در واقع این بخش را که دولت سرمایه‌گذاری کرد، را حذف کردیم.
محمدصادق زاده بابیان اینکه نرخ رشد سرمایه‌گذاری در این بخش در سال 96 نسبت به سال 95 بیش از 70 درصد بود، افزود : بخش خصوصی باوجود تمامی مشکلات، جوانمردانه وارد عرصه ساخت نیروگاه‌های تجدید پذیر شده است.
وی بابیان اینکه نوسان نرخ ارز موجب کندی توسعه تجدیدپذیرها شد، ادامه داد: راهکار نخست این بود که بخش خصوصی را آزاد بگذاریم تا از ظرفیت دشت‌های کشور در زمینه باد و خورشید برای تولید برق استفاده کند و برق تولیدی را بتواند برای صادرات در نظر گیرد.
معاون وزیر تصریح کرد: با توجه به برآوردهای اقتصادی صورت گرفته، هزینه تولید برق تجدید پذیر در بلندمدت به دو تا سه سنت در کیلووات ساعت می‌رسد که با توجه به وجود بازار 10 سنتی در منطقه، جذابیت زیادی برای سرمایه‌گذاری در این بخش و صادرات برق تولیدی وجود دارد.
60 میلیارد دلار ظرفیت سرمایه‌گذاری در حوزه انرژی‌های تجدید پذیر
همچنین نایب رئیس اول کمیسیون انرژی و محیط زیست اتاق بازرگانی، صنایع، معادن و کشاورزی تهران هم پیشنهاد کرد که نرخ خرید تضمینی انرژی‌های تجدید پذیر 10 درصد افزایش یابد.
حمیدرضا صالحی اظهار داشت: کرمان،یزد و اصفهان از مکان‌های مناسب برای سرمایه‌گذاری تولید برق خورشیدی است.
وی تصریح کرد: 60 هزار مگاوات معادل 60 میلیارد دلار در حوزه انرژی‌های تجدید پذیر ظرفیت سرمایه‌گذاری در کشور وجود دارد.
با توجه به این مشکلات و چالش‌های موجود ، هفته قبل، برخی اعضای انجمن انرژی‌های تجدید پذیر ایران و فعالان سرمایه‌گذاری در حوزه انرژی‌های خورشیدی یزد جلسه‌ای با اعضای مجمع نمایندگان استان ، سرپرست استانداری ، معاون امور اقتصادی استانداری و مدیرعامل مرتبط داشتند.
رئیس مجمع نمایندگان یزد در مجلس شورای اسلامی در این جلسه گفته بود: این استان با 330 روز آفتابی، رتبه نخست تولید انرژی تجدید پذیر و خورشیدی را در کشور داراست.
محمدرضا صباغیان افزود: برای پیگیری مشکلات این بخش، باید نماینده‌ای از سوی دستگاه‌های دولتی و استانداری معرفی شود.
پنج درصد تولید برق کشور سهم انرژی‌های نو خواهد شد
در ادامه این جلسه عضو کمیسیون برنامه و بودجه مجلس و نماینده اردکان در مجلس شورای اسلامی گفت: به‌تازگی در اصلاحیه بودجه برای تخصیص هزینه‌های تولید انرژی‌های نو به تولیدکنندگان، تصمیماتی گرفته شد که می‌تواند راهگشا باشد.
محمدرضا تابش افزود: تا پایان برنامه ششم توسعه ظرفیت تولید برق باید به 100 هزار مگاوات برسد که سهم انرژی‌های نو پنج هزار مگاوات پیش‌بینی شده است.
وی با اشاره به ظرفیت‌های انرژی خورشیدی در کشور یادآور شد: کمتر از 20 درصد تأمین انرژی در دنیا توسط انرژی‌های تجدید پذیر مخصوصاً خورشیدی تأمین می‌شود.
نماینده اردکان درباره مشکلات این نوع انرژی هم اظهار داشت: سرمایه‌گذاران در بخش انرژی‌های نو به دلیل تکلیفی بودن قیمت برق تولیدی از سوی دولت، ارزان بودن سوخت‌های فسیلی، لحاظ نکردن قیمت‌های واقعی تولید و نوسان اخیر نرخ ارز تمایل کمتری به حضور در این عرصه دارند.
تابش افزود: تا پایان سال 96 بازگشت سرمایه در بخش انرژی‌های نو حدود پنج سال بود اما با افزایش نرخ ارز بسیاری از سرمایه‌گذاران بومی این عرصه را ترک کردند.
وی در این ارتباط ارائه وام به تولیدکنندگان خانگی، تجدیدنظر در نرخ تعرفه‌ها و امکان تخصیص ارز 4200 تومانی را از راهکارهای قابل‌بررسی برای حمایت از سرمایه‌گذاران عنوان کرد.
سرپرست استانداری یزد هم گفت: ظرفیت توسعه واحدهای فعال در بخش انرژی تجدید پذیر و خورشیدی و شرایط صدور مجوزهای سرمایه‌گذاری در استان باید شفاف شود.
محمدعلی طالبی افزود: این نوع انرژی‌ها در یزد به‌اندازه‌ای ظرفیت دارد که می‌تواند مرتباً در یکی از کارگروه‌های استان بررسی شود.
وی افزود : درعین‌حال، شفافیت اطلاع‌رسانی درباره تسهیلات ارائه‌شده به بخش انرژی‌های تجدید پذیر به مردم ، موجب پاسخگویی به بسیاری از مشکلات و تردیدهای موجود خواهد شد.
برای حل این مشکلات رئیس هیات مدیره انجمن انرژی‌های تجدید پذیر ایران هم ، آبان ماه در نامه‌ای به معاونت فنی سازمان برنامه و بودجه پیشنهاد کرد تا عوارض برق که امسال هشت درصد تعیین شد در لایحه بودجه سال 98 به 10درصد افزایش یابد و تا سقف 18 هزار میلیارد ریال در نظر گرفته شود.
اکبر ادیب فر، تأکید کرد که سهم تجدید پذیر (ساتبا) از عوارض 70 درصد و سهم برق‌رسانی روستایی (توانیر) 30 در نظر و نیز عوارض برق به‌صورت درآمد اختصاصی در بودجه سال آینده در نظر گرفته شود.
وی همچنین پیشنهاد کرد تا وجوه حاصل از فعالیت بخش‌های سرمایه‌گذار نیروگاه‌های تجدید پذیر در مناطق محروم به لحاظ ایجاد اشتغال در این مناطق ، از تمامی کسورات معاف شود تارنمای فروش برق به مدیریت شبکه نیز محاسبه و به‌حساب عوارض برق پرداخت تا صرف خرید برق تجدید پذیر شود.
به نظر می‌رسد در صورت اجرای این پیشنهاد‌ها ، بسیاری از مشکلات سرمایه‌گذاران این بخش رفع خواهد شد و فعالیت در بخش انرژی‌های خورشیدی که با حمایت دولت تدبیر و امید گسترش قابل‌توجهی در کشور یافته بود، بار دیگر رونق یابد.
