نادیده گرفتن ظرفیت‌های انرژی خورشیدی در ایران در مقایسه با تلاش کشورهای همسایه
با وجودی که ایران از نظر جغرافیائی و آب و هوا در بهترین نقطه کره زمین برای استفاده از انرژی خورشیدی قرار گرفته، استفاده از ظرفیت بالای انرژی خورشیدی در ایران کم است. در حال حاضر میزان استفاده از انرژی خورشیدی ۱۲۳ هزارم درصد، یعنی کمتر از ۲ دهم درصد است. به گزارش تسنیم، بحث انرژیهای نو و تجدیدپذیر در رسانه‌ها و محافل کارشناسی داغ است. در گذشته تنها به قیمت‌های بالای سوختهای فسیلی برای توجیه پذیر بودن انرژیهای جایگزین استناد می‌شد، اما هزینه‌های سنگین زیست محیطی که به آثار خارجی ناشی از استفاده از سوختهای فسیلی باز می‌گردد باعث شده است تا کارشناسان به دنبال جایگزین کردن سوختهای پاک باشند. میزان ظرفیت نامی نیروگاهی کشور حدود ۸۲ درصد را نیروگاه‌های حرارتی، ۱۴٫۴ درصد نیروگاه‌های برق‌آبی و بقیه آن را نیروگاه‌های هسته‌ای و تجدیدپذیر تشکیل داده‌اند. ایران می‌تواند و باید امنیت انرژی خود را در درازمدت افزایش دهد و لازمه‌ی اینکار تغییر مسیر از سمت سوختهای فسیلی به سمت انرژیهای پاک است. نباید فراموش کرد که اشتغال‌زایی مؤثر حاصل از این تغییر رویه، حفاظت از محیط‌زیست و توسعه‌ی پایدار همه و همه از جمله دستاوردهایی این تغییر رویه است. داود فدایی رئیس انجمن صنایع خورشیدی ایران و نایب‌رئیس انجمن علمی انرژی خورشیدی ایران در این باره گفت: متأسفانه باید بگویم که ما از ظرفیت بالای انرژی خورشیدی در ایران بسیار کم استفاده می‌کنیم. در حال حاضر میزان استفاده ما از انرژی خورشید ۱۲۳ هزارم درصد یعنی کمتر از دو دهم درصد است. ما می‌توانیم در بسیاری از مناطق کویری نیروگاه‌های خورشیدی نصب کنیم و در تمامی این مناطق بی‌سکنه می‌توانیم از خورشید انرژی تأمین کنیم. هر جا که انرژی باشد آبادانی هم می‌تواند باشد، آب را می‌توانند استحصال و پمپ کنند و زندگی در مناطق کویری از سر گرفته شود. یعنی ما به راحتی در این کشور تمامی انرژی مورد نیاز خودمان را می‌توانیم از منابع انرژی تجدیدپذیر، خورشید و باد تأمین کنیم و برآوردی که ما کردیم، نشان می‌دهد که در کشور ایران ۵۰۰ هزار فرصت شغلی را می‌توان به صورت مستقیم و غیرمستقیم ایجاد کرد. ایران می‌تواند به این طریق هم اشتغال و هم انرژی تولید کند و می‌تواند این انرژی را به همسایگانمان نیز صادر کند. به‌عنوان مثال ما در بخش خراسان در طول سال بین ۴۵۰۰ تا ۵۲۰۰ وات‌ساعت در هر متر مربع انرژی داریم و این را می‌توانیم در نیروگاه‌ها تولید و به افغانستان صادر کنیم. همین مقدار را ما در غرب کشورمان هم داریم. می‌توانیم آن را به عراق و کشورهای دیگر صادر کنیم. یعنی می‌خواهم بگویم، اگر واقعاً به انرژی خورشیدی یک اپسیلون توجه شود، کشور ما نیاز به هیچ گونه نیروگاه دیگری برای تولید برق و انرژی در داخل کشور ندارد. این در حالی است که معاون وزیر نیرو در امور برق و انرژی به خبرنگار اقتصادی تسنیم گفت: ما در طول ۱۰ سال آینده بایستی ۵۰ هزار مگاوات نیروگاه جدید احداث کنیم. هوشنگ فلاحتیان تصریح کرد: در این مجموعه ۵۰ هزار مگاواتی، نیروگاه‌های بادی، نیروگاه‌های خورشیدی، نیروگاه‌های زمین گرمایی، نیروگاه‌های زباله سوز، نیروگاه‌های سیکل ترکیبی و نیرگاههای بخار هر کدام سهم و جایگاه خودشان را دارند. استفاده از انرژیهای نو می‌تواند باعث کاهش وابستگی به منابع فسیلی، کاهش انتشار گازهای آلاینده از بخش‌های تولید و مصرف منابع انرژی و همچنین باعث کاهش انتشار گازهای گلخانه‌ای که تأثیر اساسی بر گرمایش جهانی دارند، شود. انرژیهای تجدیدپذیر ساختار انرژی متفاوتی نسبت به تکنولوژی‌های تولید انرژی متعارف دارند، چرا که فرآیند توسعه در انرژیهای تجدیدپذیر دارای هزینه‌های سرمایه‌گذاری اولیه بالایی بوده و در مقابل هزینه تعمیر و نگهداری در آنها پایین است، ولی در روش‌های تولید انرژی از منابع متعارف، هزینه‌های سرمایه‌گذاری اولیه پایین است. مزایای متفاوتی برای توسعه کاربرد انواع انرژیهای تجدیدپذیر در کشور می‌توان متصور بود که عموماً وابسته به شرایط محلی، ویژگی منابع جایگزین و نگرانی‌های اجتماعی است. از مزایای کاربرد انرژی تجدیدپذیر می‌توان به این موارد اشاره کرد: افزایش امنیت عرضه انرژی، کاهش میزان گرمایش جهانی، تحریک رشد اقتصادی، ایجاد اشتغال، افزایش میزان درآمد سرانه، افزایش عدالت اجتماعی و حفاظت محیط زیست در تمام زمینه‌ها. بهره‌برداری از انرژیهای تجدیدپذیر همچنین باعث افزایش دسترسی به منابع انرژی پایدار و مطمئن برای مناطق روستایی و کمتر توسعه یافته می‌شوند. لذا در توسعه انرژیهای تجدیدپذیر، لازم است بیشتر به دیدگاه توسعه‌ای این انرژی‌ها توجه کرد نه با دیدگاه‌های اقتصادی محض. انرژیهای تجدیدپذیر، تمیز، فراوان و قابل اعتماد بوده و در صورتی که به‌طور صحیح توسعه پیدا کنند می‌توانند به عنوان منابع انرژی پایدار نقش مهمی در رسیدن به اهداف توسعه پایدار کشورها بازی کنند. علی مروی رئیس کمیسیون انرژی مجلس شورای اسلامی، در این باره به خبرنگار اقتصادی تسنیم گفت: انرژیهای تجدیدناپذیر از دغدغه‌های جدی دولت و مردم است و دولت و مسئولان باید به آن توجه ویژه‌ای داشته باشند. تا پایان برنامه پنجم توسعه باید ۵۰۰ مگاوات برق از انرژیهای تجدید پذیر تولید شود. منبع تولید برق پاک از منابع تجدیدپذیر فقط مقدار بسیار کمی آلودگی زیست محیطی متصاعد می‌شود. در مقایسه با نیروگاه‌های فسیلی متعارف این نوع نیروگاه‌ها مقدار بسیار ناچیزی از گازهای دی‌اکسیدکربن، اکسیدهای سولفور، منوکسید کربن و ذرات گردو غبار وارد محیط زیست می‌کنند. با توجه به اهداف برنامه پنجم توسعه کشور، دولت در قالب وزارت نیرو و سازمان انرژیهای نو ایران موظف شده‌اند تا پایان برنامه ۵۰۰ مگاوات از برق مورد نیاز کشور را با استفاده از منابع انرژیهای تجدیدپذیر تأمین کنند. این میزان تولید برق از انرژیهای تجدیدپذیر برابر با یک درصد از تولید برق کشور است که تأمین آن به‌وسیله انرژیهای تجدیدپذیر به عهده دولت گذاشته شده است. برای رسیدن به اهداف برنامه پنجم و سند چشم‌انداز، توسعه کاربرد انرژیهای نو از جمله زمین گرمایی، باد، خورشید، برق آبی و زیست توده از اهمیت بسیار بالایی برخوردارند. انرژیهای تجدیدپذیر به عنوان یک منبع عظیم برای تولید برق به شمار می‌روند که امکان بهره‌برداری از یک منبع انرژی بومی را فراهم می‌سازند. لذا کشورهای دارنده این منابع لایزال الهی سعی می‌کنند این منابع انرژی را وارد سبد انرژی خود کرده تا مصرف انرژی خود را تأمین کنند و امکان فروش منابع دیگر انرژی خود را فراهم سازند. این مساله نه تنها کشور را به سمت کاهش مصرف سوختهای فسیلی پیش می‌برد، بلکه به میزان قابل توجهی از انتشار گازهای آلاینده محیط زیست نیز جلوگیری می‌کند. - افزایش سرمایه گذاری‌های کشورهای منطقه در انرژی خورشیدی سردمداران عربستان سعودی در نظر دارند طی دو دهه آینده بیش از ۵۰ گیگاوات ظرفیت خورشیدی در این کشور ایجاد کرده و در سال ۲۰۳۲ بیش از ۳۰ درصد از تقاضای برق کشورشان را از انرژی خورشیدی تأمین کنند. این رقم خیره‌کننده بیش از کل ظرفیت نیروگاه‌های خورشیدی نصب شده در سراسر دنیا در سال ۲۰۱۲ میلادی است. بزرگترین مزرعه خورشیدی جهان با همکاری دو کشور چین و پاکستان در شهر پنجاب در حال ساخت است. این نیروگاه که اولین مزرعه خورشیدی ساخته شده در پاکستان است، با ۴۰۰ هزار پانل خورشیدی قابلیت تولید ۱۰۰ مگاوات انرژی الکتریکی را دارد. ترکیه قصد دارد توان تولید انرژی برق با انرژی خورشیدی خود را ظرف چند سال آینده، به ۶۰۰ مگاوات برساند. نیروگاه خورشیدی شمس ۱ (به عربی: محطة شمس ۱ للطاقة الشمسیة) (امارات، ۱۲۰ کیلومتری ابوظبی، در نزدیکی شهر زاید، بهره‌برداری ۱۳ مارس ۲۰۱۳) یکی از نیروگاه‌های کشور امارات از نوع خورشیدی با ظرفیت تولید ۱۰۰ مگاوات است. این نیروگاه با فناوری متمرکزی که دارد یکی از بزرگترین نیروگاه‌های خورشیدی جهان محسوب می‌شود. بهره گیری از انرژیهای پاک و تجدیدپذیر برای تأمین انرژی الکتریکی راهکاری اجنتاب ناپذیر در مسیر توسعه پایدار کشورها در جهان امروز است. بی شک اگر دولت‌ها و فعالان بخش انرژی، در این مسیر از شتاب مناسب بهره نبرند، آینده بازار تولید انرژی را به رقیبان خویش واگذار خواهند کرد.
