چالش‌های تجاری مطالبات ارزی ایران

ایرنا- طرح موضوع مطالبات ایران از کشور چین از سوی معاون برنامه‌ریزی و نظارت راهبردی رییس‌جمهوری در صحن علنی مجلس شورای اسلامی از آن جهت اهمیت پیدا کرده که همزمان رییس مجلس در راس هیاتی برای انجام گفت‌و‌گو با مقامات این کشور به پکن سفر کرده بود. محمدباقر نوبخت در نشست علنی هفتم آبان ماه مجلس و در جریان بررسی لایحه اصلاح قانون بودجه 92 کل کشور گفت: در زمان حاضر بیش از 22 میلیارد دلار پول کشور در چین است و اگر 6 درصد سهم صندوق در اختیار دولت قرار گیرد، این مبلغ به عنوان پیش پرداخت فاینانس پرداخت خواهد شد و بیش از 20 میلیارد دلار وارد کشور می شود.
این در حالی است که اسدالله عسگراولادی رییس اتاق مشترک ایران و چین به «ایرنا» گفت: در شرایطی که وزیران نفت دولت‌های نهم و دهم پای قراردادی با طرف چینی را امضا می‌کنند که بر اساس آن 60 تا 65درصد درآمد حاصل از فروش نفت باید صرف خرید کالا از این کشور شود، چرا باید موضوع بلوکه شدن منابع ایران در چین مطرح شود. 
هر چند که عسگراولادی از واژه بلوکه شدن انتقاد می‌کند، اما در اظهارات نوبخت که در سایت خانه ملت منتشر شده چنین عبارتی وجود ندارد. عسگراولادی گفت: آیا اینکه، ایران بر اساس قرارداد منعقده از چین کالا وارد نمی‌کند، به معنای حبس پول است. 
هر چند که عسگراولادی حاضر به بیان رقم واقعی مطالبات ایران از چین نشد، اما آمارهای متعددی درباره منابع مالی ایران در چین بیان می‌شود، برخی این رقم را 17 میلیارد یورو معادل 22 میلیارد دلار عنوان می‌کنند و برخی دیگر می‌گویند علاوه بر مبلغ اعلام شده از سوی معاون رییس‌جمهوری حدود 25 میلیارد دلار نیز منابع ایران نزد بانک‌های چینی برای خرید از آمریکای لاتین سپرده‌گذاری شده است، موضوعی که به تایید رسمی نرسیده است. بر اساس آمار گمرک ایران، در هفت ماه سال جاری، سه میلیارد و 625 میلیون دلار انواع کالا به چین صادر و در مقابل چهار میلیارد و 623 میلیون دلار کالا وارد کشور شد. مجیدرضا حریری، عضو اتاق ایران و چین نیز در این خصوص گفت: هم‌اکنون بیش از 17 پروژه فاینانس ایران بر عهده کشور چین است و اگر سیستم بانکی ایران جوابگو بود، قطعا این پروژه‌ها علمیاتی می‌شد. وی با بیان اینکه، کشور چین در حال حاضر سهم خود از فاینانس را از 15 درصد به هفت درصد کاهش داده، گفت: ممکن است بیان برخی مطالب به انجام تعدادی از طرح‌های صنعتی صدمه وارد کند. 
بر اساس اخبار منتشره رییس مجلس در سفر اخیر خود به چین اعلام کرده بود: باید از ذخیره ارزی ایران که در چین موجود است به عنوان یک پشتوانه برای سرمایه‌گذاری استفاده کرد. علی لاریجانی این موضوع را نیز گفته بود که روی کار آمدن دولت های جدید در ایران و چین فرصتی است برای اینکه، مناسبات از تنفس تازه ای برخوردار شود.