پایش آنلاین آلاینده های زیست محیطی صنعتی
پایش آنلاین آلاینده های زیست محیطی صنعتی
بر اساس بند ب ماده 192 قانون برنامه پنجم توسعه به منظور کاهش عوامل آلوده کننده و مخرب محیط زیست، کلیه واحدهای بزرگ صنعتي و غير صنعتي مشمول، موظفندنسبت به نمونهبرداری و اندازهگیری آلودگی و تخریب زیست محیطی خود اقدام و نتیجه را در چارچوب خود اظهاری به سازمان حفاظت محیط زیست ارائه نمایند. به موجب اين مصوبه واحدهایی که قابلیت و ضرورت نصب و راهاندازی سیستم هاي پایش لحظهای و مداوم (آنلاين ) را دارند باید تا پایان سال سوم برنامه، نسبت به نصب و راهاندازی سامانه سیستم هاي مذکور اقدام نمایند. متخلفین مشمول ماده (30 ) قانون نحوه جلوگیری از آلودگی هوا میشوند. واحدها بايد گزارش پيشرفت كار را هر سه ماه يكبار به ادارات كل و دفتر پايش ارسال نمايند.
ماده 1:
فهرست واحدهاي بزرگ مشمول نصب و راهاندازی سیستم هاي پایش لحظهای و مداوم به شرح جدول پيوست مي باشد.
تبصره1: منظور از واحدهاي بزرگ، واحدهاي با بيش از 50 نفر پرسنل، واحدهاي مشمول ارزيابي زيست محيطي، واحدهاي گروه واو ضوابط استقرار و واحدهاي رديف 7 ضوابط استقرار ميباشد.
تبصره 2: واحدهايي كه به تشخيص ادارات كل محيط زيست استان ها و يا دفتر پايش فراگير قابليت و ضرورت نصب و سيستم پايش لحظه اي و مداوم را بسته به نوع فعاليت، نرخ انتشار و... دارند جهت بررسي و تصميمگيري به كميته آزمايشگاه معتمد ارجاع گردد.
تبصره 3: در صورتيكه براساس تشخيص دفتر پايش فراگير يا ادارات كل، واحد يا واحدهايي نام آنها در جدول شيوه نامه مذكور قيد شده باشد لكن قابليت و ضرورت نصب سيستم هاي پايش لحظه اي را نداشته باشند، مراتب جهت طرح و بررسي به كميته آزمايشگاه معتمد پيشنهاد ميگردد.
ماده 2 :
پارامترهاي مورد پايش موضوع ماده 1 مطابق ستون سوم جدول پيوست مي باشد.
ماده 3 :
كليه واحدهاي مشمول ماده 1 در صورت وجود فرآيند احتراق، موظفند پارامترهاي احتراق را به شرح ذيل (بر حسب نوع سوخت مصرفي) با نصب و راه اندازي سيستم پايش لحظه اي به طور مداوم پايش نمايند.
سوخت گازي:ذرات ( بسته به نوع فرآيند ),O2, CO, CO2, NOx, SO2, Flow Rate
سوخت جامد و مايع:ذرات،O2, CO, CO2, NOx, SO2, Flow Rate
ماده 4 :
كليه واحدهاي مشمول ماده 1 در صورت وجود پساب خروجي، موظفند حداقل پارامترهاي TSS, COD, pHو دما را با نصب و راه اندازي سيستم پايش لحظه اي به طور مداوم پايش نمايند.
ماده 5 :
ساير واحدها و نوع پارامترهاي مورد پايش لحظه اي، از سال سوم برنامه پنجم توسعه به بعد، بنا به پيشنهاد ادارات كل و دفتر پايش با تاييد كميته آزمايشگاه معتمد تعيين مي گردد
ماده 6: كليه واحدهاي بزرگ مشمول ارزيابي اثرات توسعه موظفند در محدوده تاثيرگذاري ناشي از فعاليت واحد تحت پوشش منابع زيستي (اعم از آب ، خاك، هوا، صداو...) را كه توسط اداره كل محيط زيست استان اعلام ميگردد به صورت لحظه اي پايش نمايند.
تبصره: پارامترهاي مورد پايش عبارتند از:
پارامترهاي آب شامل :آمونياك ، فسفات ،كدورت ،نيترات،دما ،BOD, COD, pH, TSS, DO
پارامترهاي شاخص هوا شامل: O3, CO, NOx, SO2, PM10, PM2.5
ماده 7 : ضوابط و معيارهاي انتخاب تجهيزات پايش لحظه اي منابع آلودگي(منابع ثابت آلودگي هوا و منابع آب و پساب و فاضلاب)
به منظور وحدت رويه در امر خريد تجهيزات پايش لحظه اي از طريق تبعيت از دستور العمل واحد و يكسان در امر خريد تجهيزات مذكور، ضوابط و معيارهاي فني انتخاب تجهيزات پايش لحظه اي بر اساس معيارها و مشخصات فني دستگاهي و با لحاظ نمودن ملاحظات زيست محيطي به شرح ذيل وضع و در كميته كارگروه آزمايشگاه معتمد به تصويب رسيد.
1-7- ملاحظات فني :
1-1-7- توليد داده توسط تجهيز پايش لحظه اي مي بايست بصورت پيوسته بوده و تجهيز از نظر كاركرد پايداري لازم را داشته باشد( ضمن كاركرد مداوم و پيوسته، توليد، ذخيره و انتقال داده هاي پايش از ايمني لازم به لحاظ صحت و دقت برخوردار باشد).
2-1-7- تجهيزات پايش لحظه اي بايد قابليت اندازه گيري حداقل 5 برابر حد مجاز پارامتر منابع نشر آلودگي مربوطه را داشته باشد. تبصره : تجهيزات پايش لحظه اي پارامتر هاي DOو pH در منابع آبي، پساب و فاضلاب و پارامتر O2خروجياز دودكش (كه دامنه تغييرات محدود و معين دارند) از اين قاعده مستثني هستند.
3-1-7- حد تشخيص تجهيز پايش لحظه اي بايد كوچكتر از 5 درصد حد مجاز پارامتر مربوطه باشد.
4-1-7- دقت تجهيز پايش لحظه اي بايد حداقل 5 درصد حد مجاز پارامتر مربوطه باشد.
5-1-7- امكان كاليبراسيون چند نقطه اي براي تجهيز پايش لحظه اي وجود داشته باشد.( بجز تجهيزات پايش لحظه اي ذرات معلق خروجي از منابع ثابت آلودگي هوا).
6-1-7- دامنه دمايي كاركرد تجهيزات پايش لحظه اي مي بايست بطور مطلوب متناسب با دامنه دمايي محيط نصب و نيز شرايط دمايي فرآيند كاري منبع تحت پايش باشد.در غير اينصورت بايد تجهيزات جانبي جهت تنظيم دما و ساير شرايط فيزيكي لحاظ شود.
7-1-7- روش ( متد) و تكنولوژي سنجش تجهيز پايش لحظه اي مي بايست منطبق با استانداردهاي معتبر زيست محيطي بين الملليشاملStandard method, ASTM, EN, EPA, ISO, DIN و با لحاظ كردن شرايط فرآيند منبع تحت پايش باشد.
8-1-7- ارايه گواهينامه هاي تائيد صلاحيت بين المللي نظير Mcert, TUV, EPAبراي هر تجهيز با ذكر شماره سريال آن تجهيز مزيت فني در هنگام گزينش دستگاه محسوب مي شود. لازم به ذكر است تاييد هاي مذكور صرفاً تحت شرايط خاص ذكر شده درمتن تاييديه ، قابل استناد مي باشد.
9-1-7- تجهيزات پايش لحظه اي به هنگام نقص كاركرد ميبايست قابليت ثبت و اعلام آلارمهاي مربوطه با ثبت دقيق مقدار پارامتر مذكور در لحظه آلارم و مدت زمان آن را داشته باشد.
10-1-7- از آنجايي كه مقدار گازهاي آلاينده اي كه به سازمان حفاظت محيط زيست كشور گزارش مي شوند بايستي بر مبناي اكسيژن مرجع (Reference) تصحيح شده باشند، لذا ميزان اكسيژن خروجي از دودكش جهت تاثير مقادير گازهاي خروجي و حذف ميزان رقيق سازي، بايستي به طور مداوم اندازه گيري شود.( مطابق جداول O2 مرجع كه توسط سازمان حفاظت محيط زيست ارايه مي گردد).
2-7- ساير ملاحظات :
1-2-7-انجام خود اظهاري پايش آلودگي توسط آزمايشگاه معتمد براي واحدهايي كه اقدام به نصب سامانه پايش لحظه اي نموده اند، الزامي مي باشد.
2-2-6- در صورت مغايرت نتايج سيستم هاي آنلاين از نتايج آزمايشگاه معتمد، نظارت و بررسي هاي لازم از سوي ادارات كل محيط زيست استانها و عند الزوم سازمان مركزي ( دفتر پايش فراگير ) انجام خواهد شد.
3-2-7- محل نصب تجهيزات پايش لحظه اي ميبايست مطابق با الزامات و ضوابط استانداردهاي سازمان حفاظت محيط زيست انتخاب شود و با حضور نماينده ادارات كل مراتب در قالب تنظيم و امضاي صورتجلسه مورد تائيد قرار گيرد.
4-2-7- بازه زماني كاليبراسيون تجهيزات، بر اساس توصيه سازنده ( يا حداقل سالي يك بار) ميباشد.
5-2-7- اعلام مراتب زمان نصب و راه اندازي تجهيزات پايش لحظه اي به ادارات كل حفاظت محيط زيست استان ها، از سوي واحد هاي مورد نظر الزامي مي باشد.
6-2-7- سیستم پایش لحظهای میبایست درکنار خود برچسب فنی (Technical Label) و برچسب کالیبراسیون (Calibration Label) و برچسب مشخصات سازنده و یا فروشنده را داشته باشد.
7-2-7- تامين برق اضطراري جهت كاركرد مداوم تجهيز پايش لحظه اي، ضروري است.
8-2-7- در کنار هر سیستم پایش لحظه ای می بایست امكان نمونه برداری پرتابل(غير لحظه اي) تامين باشد.
9-2-7- تامين راههای دسترسی آسان به سیستم پایش لحظه ای و روشنایی در محل از ملاحظات دیگر در هنگام نصب آن ميباشد.
10-2-7- به منظور اقدامات حفظ و نگهداري سيستم ( تعمير،تعويض،كاليبراسيون و سرويس هاي دوره اي ) تجهيزات پايش لحظه اي مي توانند حداكثر به ميزان 45 روز در سال خارج از سرويس باشد.
( مشروط به اينكه تعداد روزهاي مذكور بيش از 10 روز در ماه نباشد).
تبصره 1 : در مواقع خاص مراتب توسط اداره كل بررسي وتصميم گيري مقتضي صورت مي گيرد.
تبصره 2 : شرايط تعميرات اساسي واحد صنعتي (Overhall) مشمول زمان قيد شده در اين بند مي باشد.
11-2-7- نظر به لزوم خود اظهاري واحد هاي صنعتي و غير صنعتي ( از جمله به صورت لحظه اي) به استناد بند ب ماده 192 قانون برنامه پنجم توسعه، لازم است دادههاي پايش حاصل از تجهيزات پايش لحظهاي به مراكز كنترل و پايش سازمان حفاظت محيط زيست ( استاني و ستادي ) ارسال گردد. لازم به ذكر است وجود هر گونه واسطه پردازشگر ( نظير PLC, DCS, LAN و ... ) فيمابين تجهيز و سرور مركزي مورد تائيد نمي باشد.