تولید کمپوست از پسماند کشاورزی و دامی از سوی محققان کشور
محققان پژوهشکده بیوتکنولوژی کشاورزی به منظور جلوگیری از سوزاندن بخش اعظم کاه و کلش برنج در مزارع، اقدام به تولید کمپوست از پسماندهای کشاورزی و دامی کردند که استفاده از این بیوکود باعث افزایش ماده آلی و بهبود ساختار خاک خواهد شد.
به گزارش ایسنا، دکتر غلامرضا صالحی جوزانی، استاد بخش تحقیقات بیوتکنولوژی میکروبی پژوهشکده بیوتکنولوژی کشاورزی یکی از معضلات فعلی جامعه بشری را تولید انبوه زباله و پسماندهای شهری و کشاورزی دانست و گفت: هر ایرانی روزانه حدود ۸۰۰ گرم زباله تولید می‌کند که با توجه به جمعیت ۷۵ میلیونی ایران روزانه ۶ هزار تن و سالانه ۲۰ میلیون تن زباله در کشور تولید میشود. این زباله‌های جامد عمدتا در اطراف شهرها دفن می‌شوند.
وی خاطرنشان کرد: از طرف دیگر سالانه میلیون‌ها تن انواع پسماندهای کشاورزی و دامپروری از قبیل کاه و کلش و باگاس، سر شاخه‌های درختان و پسماندهای دامی نیز در کشور تولید می‌شوند که قسمت اعظم این پسماندها به طور معمول بلااستفاده مانده یا سوزانده می‌شوند که به آلودگی‌های زیست محیطی و به خطر افتادن سلامت جامعه منجر خواهد شد.
صالحی نمونه‌ای از مخاطرات زیست محیطی دفع پسماندهای کشاورزی در کشور را سوزاندن بخش اعظم کاه و کلش برنج در مزارع عنوان کرد که حجم این دسته از پسماندها به تنهایی بالغ بر پنج میلیون تن در سال است.
استاد بیوتکنولوژی میکروبی پژوهشکده بیوتکنولوژی کشاورزی یکی از روش‌های سبز و دوستدار محیط زیست برای مدیریت پسماندهای جامد کشاورزی و شهری را تبدیل آن به نوعی کود آلی ایمن موسوم به کمپوست ذکر کرد و یادآور شد: تولید کود کمپوست به عنوان جایگزین کودهای شیمیایی ضمن کاهش آلودگی‌های ناشی از پسماندها، اثرات زیست محیطی مضر کاربرد وسیع کودهای شیمیایی را نیز کاهش می‌دهد.
به گفته وی، استفاده از کمپوست در خاک‌های زراعی باعث افزایش ماده آلی خاک و بهبود ساختار خاک برای تبادل هوا و حفظ رطوبت و نهایتا رشد گیاهان میشود.
صالحی خاطرنشان کرد: براساس آمارهای موجود میزان کربن آلی خاک در بیش از ۶۰ درصد اراضی کشاورزی کشور کمتر از یک درصد است در حالی که حد مطلوب کربن آلی خاک برای توسعه پایدار بیش از ۳ درصد تعیین شده است. براساس اسناد بالا دستی کشور، وزارت جهاد کشاورزی موظف است مصرف کودهای شیمیایی را کاهش و بجای آن مصرف کودهای آلی و زیستی را افزایش دهد و میزان کربن آلی خاک در اراضی کشاورزی کشور را حداقل به یک درصد برساند که تولید کود الی بیوکمپوست از پسماندهای کشاورزی و شهری راهکاری موثر برای تامین این ماده آلی است.
مجری طرح با اشاره به وجود واحدهای تولید کمپوست در کشور گفت: علی رغم اهمیت بالای تولید بیوکمپوست از پسماندهای شهری و کشاورزی، متاسفانه به دلیل پایین بودن سطح فناوری‌های مورد استفاده، صنعت تولید کمپوست در کشور با مشکلات و معضلات متعددی مواجه است به طوری که نه تنها کمپوست تولیدی عمدتا کیفیت پایینی دارد که حتی تولید همین کمپوست هم اقتصادی نیست.
وی طولانی بودن فرآیند تولید (بین ۳ تا ۶ ماه) به دلیل عدم بلوغ فرایند و همچنین بوی بد و کیفیت نامناسب کمپوست تولیدی را از معضلات تولید کمپوست در کشور عنوان و خاطرنشان کرد: یکی از راهکارهای غلبه بر این مشکلات استفاده از مهندسی فرآیندهای زیستی و بیوتکنولوژی است که در این راستا برنامه تحقیقاتی جامعی برای تولید سریع بیوکمپوست غنی شده از پسماندهای کشاورزی و شهری با فناوری زیستی از سال ۱۳۸۶ در پژوهشکده بیوتکنولوژی کشاورزی دنبال میشود.
صالحی خاطرنشان کرد: با اجرای بخش‌هایی از این برنامه جامع تحقیقاتی، فناوری تولید سریع بیوکمپوست غنی شده از پسماندهای شهری تا سال ۹۰ ایجاد و به شهرداری اصفهان منتقل شده است. همچنین فناوری تولید بیوکمپوست غنی شده از باگاس نیشکر که یکی از معضلات شرکت‌های تولید کننده قند از نیشکر است، به دست آمده است.
وی اضافه کرد: در ادامه این برنامه نیز تولید بیوکمپوست غنی شده از کاه و کلش برنج و سایر پسماندهای قابل دسترس در شمال کشور در دستور کار قرار دارد که امیدواریم با اجرای این برنامه گامی بلند در جهت تامین کود آلی مورد نیاز برای خاک‌های زراعی و باغی برداشته شود.
استاد بیوتکنولوژی میکروبی پژوهشکده بیوتکنولوژی کشاورزی در توضیح فناوری تولید سریع بیوکمپوست غنی شده از زباله‌های شهری گفت: با این فناوری زمان تولید کود کمپوست از ۶ ماه به حدود یک ماه رسیده و کود حاصل که فاقد عوامل بیماری‌زای انسانی و گیاهی و هرگونه بوی نامطبوع است، از لحاظ خصوصیات کودی، بهداشتی و کیفی واجد استانداردهای ملی و بین المللی است. پیاده سازی این فناوری در سایت‌های تولید کمپوست می‌تواند با کاهش هزینه‌ها و افزایش کیفیت، درآمد تولیدکنندگان را به حد چشمگیری افزایش دهد.
