اتوماسيون ساختمان و لزوم بهره گيري از مشاورين خبره

دانش مهندسي برق پيشرفت روز افزوني در تمامي زمينه ها دارد و طبيعتا اين پيشرفت در زمينه برق و تاسيسات ساختمان نيز کاملا مشهود است. طيف محصولات در حوزه برق ساختمان بسيار گسترده، متنوع و جذاب بوده و انتخابهاي بسياري با توجه به نيازهاي فني وجود دارد.

يکي از فن آوري هاي پيشرفته در اين حوزه، اتوماسيون ساختمان است. سابق بر اين اتوماسيون در بخش صنعت و کارخانجات فايده خود را به درستي نشان داده است و بکارگيري محصولات اتوماسيون صنعتي در حال حاضر به يکي از الزامات تبديل شده است . اتوماسيون در صنعت بيشتر براي جلوگيري از آسيب به ماشين آلات، بالا بردن سرعت در خطوط توليد، عيب يابي آسان تر و کاهش ضايعات مورد استفاده قرار ميگيرد.

در حوزه ساختمان، پياده سازي اتوماسيون بيشتر براي رسيدن به پنج هدف اصلي ، تصويب و اجرايي مي شود :

1- بهينه سازي مصرف انرژي:

بالا بودن هزينه انرژي در کشورهاي توسعه يافته، اصلي ترين فلسفه خلق و ترويج سيستم هاي اتوماسيون در ساختمان بود . همچنين اين فلسفه باعث گرديد تا دانشمندان همزمان به فکر توليد و صنعتي سازي                  مصرف کننده هايي باراندمان بالاتر و مصرف کمتر انرژي باشند. توليد لامپهاي LED و SMD و صنعتي سازي آنها براي کاهش قيمت به گونه اي که عموم مردم بتوانند آنها را خريداري و مورد استفاده قرار دهند را ميتوان به عنوان نمونه ذکر کرد. پياده سازي اتوماسيون باعث بهينه سازي مصرف انرژي و کاهش آن مي شود که در مبحثي جداگانه شرح داده شده است.

2- دستيابي به اهداف فن آوري کابل کشي ساختار يافته:

سابق بر اين، تکنولوژي "کابل کشي ساختار يافته" توانمندي خود را در بهينه سازي فرآيند هاي اجرايي و نگهداري ساده تر از تجهيزات شبکه هاي کامپيوتري نشان داده بود . از طرفي به هم ريختگي و سليقه اي بودن اجراي برق در ساختمانها باعث مي شد تا ساکنين ساختمان در سالهاي بعدي استفاده دچار مشکلاتي شوند . تغييرات بعدي   امکان پذير نبود و يا با اقدامات عمراني مثل تخريب انجام ميگرفت. عيب يابي آسان نبود و معمولا هم              استفاده کنندگان از ساختمان به فردي که در ابتدا اجراي برق را انجام داده بود، وابسته مي شدند و مسايل و مشکلاتي از اين دست که باعث ميشد هر چه ساختمان بزرگتر باشد، مشکلات جدي تري به وجود آيد.

در نهايت دانشمندان تصميم گرفتند راهکاري براي اين موضوعات بيابند تا نتيجه هاي فن آوري کابل کشي      ساختار يافته مثل ثبات و پايداري، پشتيباني از تجهيزات با برندهاي مختلف، سادگي ايجاد تغييرات، سادگي در    عيب يابي و نگهداري، قابليت توسعه در آينده و کاهش هزينه ها را در اين حوزه نيز داشته باشند.

3- بالابردن ضريب ايمني:

اگر محاسبات اوليه و در نظر گرفتن جزئيات اجرايي به درستي صورت پذيرد، پياده سازي اصولي اتوماسيون در ساختمان مي تواند باعث کاهش بسيار زياد برق گرفتگي و آتش سوزي در ساختمان شود همچنين تجهيزاتي که در دسترس کاربران در ساختمانهاي هوشمند قرار دارند فاقد برق خطرناک مي باشند.

4-افزايش آسايش:

امکاناتي مانند کنترل ساختمان از راه دور، کنترل يکپارچه، امکان استفاده از سناريوهاي کنترلي از پيش تعيين شده و کنترل در بستر زمان در نهايت باعث افزايش ضريب آسايش استفاده کنندگان مي گردد. امروزه تصور اينکه بخواهيم يک ساختمان بزرگ را به صورت يکپارچه بدون استفاده از سيستم هاي هوشمند و پياده سازي اتوماسيون کنترل نماييم، ديگر بسيار وحشتناک و غير عملي به نظر مي رسد.

5-استاندارد سازي

پياده سازي اتوماسيون در ساختمان ها بر اساس استاندارد هاي جهاني (پروتکل هاي ارتباطي) و بدون در نظر گرفتن برندها صورت مي پذيرد. اين خصيصه بعضا به عنوان مشتري محور بودن برند ها مطرح مي شود اما در واقع جزو خصوصيات ذاتي و دستاوردهاي پياده سازي يک استاندارد مشترک است. استاندارد جهاني براي پياده سازي ساختمان هوشمند در مقياسهاي کوچک، استاندارد ISO/IEC 14543 است و ارگاني که توسعه دهنده اين استاندارد مي باشد KNX ناميده مي شود و در ساختمانهاي بزرگ بيشتر از استاندارد ISO 16484-5 يا BACnet           استفاده مي گردد هر چند پروتکل هاي ارتباطي ديگري هم در اين زمينه وجود دارند که البته پارامترهاي مختلفي در اين انتخاب تاثير گذار است. پياده سازي يک پروتکل ارتباطي نيازمند دانش فني است.

لزوم بکارگيري مشاورين خبره در زمينه برق و اتوماسيون ساختمان

وجود تقاضا براي تکنولوژي اتوماسيون ساختمان در سالهاي پيش باعث گرديد تا رنج نسبتا گسترده اي از برند هاي متنوع در اين زمينه وارد بازار شود. در اين ميان اما عده اي هم که جنبه مالي اين موضوع برايشان جذاب مي نمود      با استفاده از روش هاي ويژه اي توانستند شهرت خوبي براي خود به دست آورند اما بي توجهي به بعد فني و مهندسي اين صنعت و پياده سازي ضعيف و غير اصولي اين تکنولوژي در بعضي از ساختمانهاي معروف، اثرات خود را خيلي زود نشان داد و باعث گرديد تا رشدي که براي اين صنعت پيش بيني مي شد و استقبالي که از سوي سازندگان ساختمان تصور مي گرديد، محقق نشود. در ايجاد اين وضعيت برخي نيز با واردات کالاهاي ارزان قيمت غير استاندارد يا تجهيزاتي باپروتکل هاي ارتباطي ضعيف، نقش داشتند.

در حال حاضر، هم تجهيزات مرغوب داراي استاندارد ارتباطي معتبر، هم تجهيزات ارزان قيمت داراي استاندارد و هم تجهيزات ارزان قيمت بدون استاندارد در اين حوزه وجود دارد.

ضعف دانش فني در برخي از پروژه ها باعث مي شود تا علي رغم عدم وجود حساسيت هاي مالي، تجهيزات مناسبي در آنها انتخاب نشده و بعد ها نه تنها اهداف اتوماسيون محقق نگردد بلکه مشکلات بيشتري به وجود آيد و همچنين پروژه هايي وجود دارند که در آنها از تجهيزات خوشنامي استفاده شده است اما به دليل عدم وجود توانمندي فني در برنامه ريزي و راه اندازي، از ظرفيتهاي اتوماسيون استفاده نشده و امکانات بسيار محدودي را در اختيار کاربران ساختمان قرار داده است.

يک مشاور خبره برق و اتوماسيون ساختمان با اشراف فني و اطلاعاتي خود مي تواند بر اساس منطق کنترل، استاندارد، قابليت اجرا، ايمني، ضريب آسايش، راحتي استفاده ، بهينه سازي مصرف انرژي و ساير موارد با توجه به حدود بودجه و زمان در دسترس ياري کننده کارفرما براي انجام بهترين انتخاب باشد.

فعاليت هاي اصلي مشاور برق و اتوماسيون ساختمان به طور خلاصه به اين شرح است:

مطالعه و بررسي نيازهاي کنوني و آتي پروژه

ارائه برآورد هزينه خريد تجهيزات و اجراي عمليات

ارائه برآورد زماني اجراي پروژه

تعيين بهترين و مناسب ترين راه حل براي نيازهاي پروژه با توجه به اعتبارات پيش بيني شده

ارائه پيشنهادهاي مهندسي انرژي، بهينه سازي مصرف انرژي و سيستم کنترل و مديريت هوشمند پروژه

تهيه و تدوين گزارش توجيهي درباره طرح پيشنهادي

طراحي و تدوين کليه مدارک فني مرتبط مانند نقشه ها و مشخصات فني تاسيسات الکتريکي

نيازسنجي و برآورد مصارف الکتريکي پروژه

امکان سنجي روش هاي تامين انرژي الکتريکي

تهيه و تدوين اسناد مناقصه و مدارک فني و نقشه هاي مرتبط و دعوت از پيمانکاران

ارزيابي و شناسايي شرکتهاي پيمانکار واجد صلاحيت براي نيازهاي مختلف تاسيسات الکتريکي

راهبري، کنترل و نظارت بر عملکرد پيمانکاران همکار

حضور در سايت پروژه و رفع ابهامات

ارائه برنامه زماني جهت اجراي پروژه و همچنين نظارت بر هماهنگي عمليات اجرايي با برنامه زماني

بازرسي و تاييد تجهيزات و تطابق کيفيت و کميت آنها با مشخصات فني مورد نظر

بازرسي و تاييد عمليات پيمانکاران مرتبط و بررسي تطابق فعاليتها با دستور کار

بررسي و تاييد صورت وضعيت پيمانکاران مرتبط

همکاري جهت رفع اختلافات احتمالي پيمانکاران و کارفرما

همکاري با ساير گروه هاي تخصصي

مديريت اطلاعات مهندسي در مراحل مختلف اجراي پروژه

ارائه گزارشات تفصيلي و جامع از جريان عمليات و همچنين گزارش نهايي طرح

شرکت در کميسيون تحويل موقت و قطعي پس از اطمينان از خاتمه کار هر يک از پيمانکاران مرتبط