دستورالعمل انتخاب، نصب و بهره برداري از كابل هاي قابل استفاده در چاه هاي آب شرب سیمند کابل

سیستم های چیدمان تجهیزات در طراحی کارخانه (سیمند کابل)

گردآوری و تدوین: علی درگاهی

یکی از مهمترین فعالیت هایی که باید هنگام راه اندازی واحدهای
تولیدی صورت پذیرد مدیریت و طراحی کارخانه است. هدف و موضوع طرح
ریزی کارخانه امری پیچیده و گسترده است و با موضوعات سایز علوم
ارتباط بسیار دارد. برای مثال علومی مانند مهندسی صنایع، مکانیک،
برق، عمران و همچنین علوم اقتصادی، مدیریت صنعتی، معماری و .... به
نحوی ممکن در این موضوع دخالت داشته باشند.
مواردی که اهمیت طراحی کارخانه را دو چندان می کند، توجه به نکات
زیر است:
1 وجود طراحی مناسب و کارآمدی برای جریان مواد، مقدمه تولید
اقتصادی است.
2 الگوی جریان مواد اصل و پایه ترتیب قرار گرفتن تجهیزات است.
3 ترتیب صحیح چیدمان و استقرار تجهیزات با تکیه بر الگوی از پیش
طراحی شده جریان مواد باعث می گردد تا کلیه فعالیت ها با
کارایی بیشتری انجام گیرد.
4 کارایی تولید منجر به افزایش تولید و در پی آن کاهش قیمت تمام
شده می گردد.
و در نهایت کاهش قیمت تمام شده، افزایش سود را به همراه خواهد
داشت.
یکی از نکات اساسی در طراحی سیستم های کارخانه، طراحی نحوه استقرار
ماشین آلات است. در این مبحث به بررسی این مقوله خواهیم پرداخت.
انواع استقرار ماشین آلات
استقرار بر اساس محصول یا خط تولیدی
flow shop
در این روش چیدمان ماشین آلات بر اساس توالی عملیات می باشد. به
گونه ای که ماشین آلات به ترتیب عملیات هایی که قرار است بر روی
مواد اولیه و قطعات صورت گرفته تا به محصول نهایی تبدیل گردند،
چیده می شوند. در این روش هر جریان تولید مسیر خود را به ترتیب
عملیاتی که روی آن انجام می گیرد تقریبا در امتداد یک خط طی می
کند.
این نوع چیدمان برای تولید انبوه یا عملیات مکرر که در آن تقاضا
ثابت و حجم بالا می باشد مناسب هستند.
مزایا:
1 کاهش حمل و نقل مواد به خاطر کوتاه بودن فواصل
2 کاهش میزان موجودی در جریان ساخت
3 عدم نیاز به مهارت بالای کارگران
4 سادگی نظارت و کنترل و برنامه ریزی تولید
5 کاهش پراکندگی در سطح کارخانه و متعاقبا ایجاد فضای بیشتر
برای راهروها و انبارها
معایب:
1 افزایش سرمایه گذاری به دلیل بهره گیری از ماشین آلات مشابه در
خطوط تولید.
2 عدم انعطاف خط تولید به هنگام تغییر در محصول
3 توقف خط تولید در اثر خرابی یک ماشین
4 یکنواختی کار
موارد استفاده:
1 زمانیکه حجم تولید بالا می باشد.
2 زمانیکه طرح محصولات و قطعات آن استاندارد و یکسان و همچنین
تنوع محصولات کم باشد.
در بیان کل شرایط اصلی استقرار ایجاد خط تولید را می توان در سه
فاکتور زیر برجسته نمود:
 تولید انبوه
 متعادل بودن ملیات
 پیوسته بودن عملیات
استقرار بر اساس فرآیند )کارگاهی(
Process layout
در این روش که استفاده بسیاری در صنعت سیم و کابل دارد، ماشین هایی
که از نظر عملکرد مشابه هستند در کنار یکدیگر قرار می گیرند و کلیه
عملیات های مشابه روی قطعه یا نیمساخته در آن محل صورت می گیرد.
بنابراین نیمساخته ها بنا به ترتیب عملیاتی که باید روی آن انجام
شود از کارگاهی به کارگاه دیگر در داخل کارخانه جابجا می شوند.
مزایا:
1 استفاده موثر از ماشین آلات در سطح تولید کم یا متوسط
2 سرمایه گذاری اندک بر روی ماشین آلات به علت عدم استفاده از
ماشین های مشابه
3 عدم توقف تولید یا از کار افتادن یک ماشین به علت وجود ماشین
های مختلف تولیدی.
4 انعطاف پذیری بالا در تخصیص کار به ماشین آلات و امکان تولید
محصولات مختلف
5 آموزش نیروی انسانی
6 کاهش تایید بر روی تغییر و تعداد ماشین آلات در مواقع ایجاد
تغییرات محصول
7 گسترش و توسعه کارخانه با هزنیه کمتر
8 انعطاف پذیری در قبال زمان تولید هر محصول و میزان کل تولید
معایب:
1 مشکل تر شدن کنترل تولید و برنامه ریزی خصوصا با درنظر گرفتن
مسیر حرکت ها
2 افزایش میزان حمل و نقل به علت ثابت نبودن جریان تولید
3 نیاز به فضای بیشتر
4 افزایش زمان ساخت قطعه به علت افزایش میزان زمان تلف شده در
ساخت یک قطعه بر اثر وجود انبار موقت کالای نیمه ساخته
5 افزایش زمان آماده سازی مجدد ماشین آلات به دلیل متنوع بودن
محصولات و ایجاد در تاخیر ناشی از آن
)6 بالا بودن هزینه های متغیر تولید
)7 نیاز به سطح مهارت بالاتر
در بیان کلی از روش استقرار فوق به هنگامی که تجهیزات مورد نیاز
گرانقیمت بوده و حجم تولیدات کم اما تنوع آنها بالا باشد بهره گرفته
می شود.
استقرار بر اساس محل ثابت Fixed product layout در این روش مواد، قطعات و محصول در محلی ثابت بوده و در روی
آن عملیات انجام می شود. همچنین ماشین آلات و تجهیزات برای انجام
عملیات به محل آورده می شود. مانند ساخت هواپیما و .... این
استقرار برای تک سازی است.
مزایا:
1 بالا بردن قابلیت انعطاف پذیری
2 پایین بودن میزان حمل و نقل
3 آسان بودن طرح زمان بندی و اجرا
4 احساس همبستگی کارگران نسبت به محصول
معایب:
1 امکان پذیر نبودن تولید انبوه
موارد استفاده:
1 هزینه حمل و نقل گران باشد.
2 کارگران مهارت زیادی داشته باشند.
3 امکان جابجایی محصول وجود نداشته باشد.
استقرار گروهی )تکنولوژی گروهی( Group layout (Group technology)
در این روش محصولات را بر اساس تشابه شکل و عملیات مشابه دسته بندی
می کنند و برای هر دسته از آنها یک مجموعه تجهیزات اختصاص می دهند.
به عبارتی تکنولوژی گروهی سازماندهی تجهیزات تولیدی در گروه ها و
سلول های مستقلی (Manufacturing- cell) است که هر یکی از آنها جهت تشکیل و
ساخت خانواده ای از قطعات با مشخصه های تولیدی مشابه استفاده می
شود. یعنی هر خانواده در یک خط ساخته می شود. مزیت اصلی این روش
این است که می توان در کارگاه با چیدمان گروهی تنوع محصول زیاد را
در حجم زیاد تولید نمود.
در پایان لازم به ذکر است که جهت تعیین نوع استقرار از تکنیک های
مختلفی بهره گرفته می شود اما در بیان کلی دو تکنیک عمده در این
خصوص وجود دارد:
)1 تکنیک P-Q )تنوع مقدار( -
)2 تکنیک C-Q )هزینه مقدار( -
که در مقوله ای دیگر به بیان مشخصات هر یک از این تکنیک ها خواهیم
پرداخت.