آمار نگران‌کننده تولید مصالح ساختمانی غیراستاندارد
چندی پیش وقتی یک مقام مسوول در وزارت مسکن و شهرسازی آمار تولید ۳۰ درصدی مصالح ساختمانی مورد استفاده در ساخت و سازهای کشور به روش غیراستاندارد را اعلام کرد کارشناسان در اولین واکنشها از در کمین بودن خطر، خبر دادن و ابراز نگرانی کردند که وقتی مصالح استاندارد نباشد متعاقبش خانه‌ها هم غیر استاندارد می‌شوند.
به‌رغم این‌که متولیان بخش مسکن دائما اعلام می‌کنند که در کشور آجر روی آجر گذاشته نمی‌شود مگر با رعایت مقررات ملی ساختمان، آمارهای منتشره نشان از تولید مصالح ساختمانی غیر استاندارد که نهایتا مودر اتسفاده قرار می‌گیرند دارد. این در حالی است که براساس قانون و مقررات ملی ساختمان، تولید و استفاده از مصالح غیر استاندارد ممنوع است.
بر این اساس این نوع مصالح در حالی در ساخت و سازهای رایج مورد استفاده قرار می‌گیرد که چندی پیش یک مقام مسوول گفت: افرادی که چنین مصالحی را تولید یا در ساخت و ساز از آن استفاده می کنند در حقیقت قانون‌گریزی کرده‌اند.
بنا بر این گزارش، دکتر محمود فاطمی‌عقدا- معاون وزیر راه و شهرسازی- در حالی چندی پیش از تولید ۳۰ درصد مصالح ساختمانی به روش غیر استاندارد خبر داد که فریدون بلغاری- مدیرکل نظارت بر اجرای استاندارد موسسه استاندارد و تحقیقات صنعتی ایران- نیز اعلام کرد ۳۰ درصد از واحدهای تولید مصالح ساختمانی در کشور دارای پروانه استاندارد نیستند.
معاون وزیر راه و شهرسازی همچنین اظهار کرد: با هماهنگی‌هایی که با نظام مهندسی، وزارت بازرگانی و موسسه‌ی استاندارد انجام شده است، به‌طور جدی تقاضای برخورد با تولیدکنندگان، توزیع‌کنندگان و مصرف‌کنندگان مصالح ساختمانی غیراستاندارد را داریم و در این راستا روند بهبود مناسب بوده است، اما لازم است این امر به صورت جدی تداوم یابد و اجازه تولید مصالح ساختمانی غیراستاندارد در کشور داده نشود.
وی تصریح کرد: نظام مهندسی مسکن نباید اجازه دهد که این مصالح در کارگاه‌ها مورد استفاده قرار گیرد؛ به عبارت دیگر نبض کار و گلوگاه، نظام مهندسی است و مهندسان ناظر نباید اجازه ورود و به‌کارگیری مصالح غیراستاندارد را بدهند.
رییس مرکز تحقیقات ساختمان و مسکن مصالحی مانند شن و ماسه و بلوک‌های سیمانی را رکوردار تولید به روش غیراستاندارد اعلام کرد و افزود: تیرماه ۸۷ آخرین مهلت برای تولیدکنندگان مصالح ساختمانی برای انطباق محصول خود با استانداردها و دریافت تاییدیه‌های لازم بوده و هم‌اکنون با شرکت‌هایی که اقدام به تولید مصالح غیر استاندارد کنند برخورد جدی صورت می گیرد.
از سوی دیگر سید مهدی هاشمی- رییس سازمان نظام مهندسی کشور- نیز چندی پیش استفاده از مصالح غیر استاندارد را یکی از اشکالات اصلی و محدود کننده در بحث ساختمان سازی عنوان و خاطرنشان کرد: این موضوع از قبل هم ابلاغ شده و قرار بود زمانی را برای پایان دادن به استفاده از این مصالح قرار دهند.
به گزارش ایسنا، این رقم در مقایسه با سال ۱۳۸۵ که تنها حدود ۳۷ درصد از واحدهای تولیدی مصالح ساختمانی در کشور دارای پروانه استاندارد بودند، قابل توجه است اما جای سوال دارد که چرا با توجه به خطر‌های ناشی از این امر نسبت به جلوگیری از تولید این مصالح به شیوه جدی اقدام نمی‌شود؟
در این‌باره بلغاری عدم تخصیص اعتبار از سوی دولت برای تاسیس ۳۰ آزمایشگاه فنی کنترل کیفیت مصالح ساختمانی را یکی از دلایل این امر اعلام کرد و گفت: به‌جای این اقدام، ما پیشنهاد دادیم که دولت آزمایشگاه فنی مکانیک خاک را به‌جای عرضه در بورس به سازمان استاندارد واگذار کند که این پیشنهاد نیز تاکنون اجرایی نشده است.
به علاوه کیفیت نامناسب در اجرای ساختمان‌ها، استفاده از روش‌های سنتی ساخت، بالا بودن بار مرده ساختمان‌ها، طولانی‌بودن زمان اجرا و بالا بودن هزینه‌های ساخت، عدم نظارت کافی بر روند ساخت و ساز از دیگر مشکلات موجود در این حوزه به شماره می‌رود.
با توجه به این‌که بررسی‌ها نشان می‌دهد یکی از مهمترین دلایل بالا رفتن صدمات و خسارات ناشی از وقوع بلایای طبیعی مانند زلزله به ویژه بی‌کیفیت بودن مصالح ساختمانی به‌کار رفته در ساخت منازل است، به‌نظر می‌رسد با وجود حجم ساخت و سازهایی که در کشور در مناطق شهری و روستایی در حال انجام است و با توجه به زلزله‌خیز بودن کشور و همچنین ورود افراد غیر متخصص به حوزه ساخت و ساز، نظام مهندسی باید محکم بایستد و جلوی تولید مصالح غیراستاندارد را بگیرد تا مجددا در آینده نزدیک شاهد ایجاد بافت‌های فرسوده و ناپایدار شهری نباشیم که اکنون حدود۶۰ هزار هکتار از سطح کشور را در بر گرفته‌اند.
به علاوه باید به نقش بسیار مهم مردم در این زمینه نیز توجه کرد و سازندگان نیز نباید اجازه دهند مصالح غیراستاندارد در ساخت و سازها به‌کار گرفته شود. در این راستا دست‌اندرکاران و مردم می‌توانند به سایت مرکز تحقیقات به آدرس٫ WWW.BHRC.IR و موسسه استاندارد مراجعه و لیست شرکت‌ها و واحدهای تولید مصالح استاندارد و دارای گواهینامه‌ی فنی مرکز و نشان استاندارد را ملاحظه کنند و بدانند کمک مردم در این راستا بسیار موثر است.
