پخش سلولی، سرویس فراموش شده مخابرات

تصور کنید که در هفته آخر لیگ برتر فوتبال ایران، تیم پرسپولیس تهران با فجر سپاسی شیراز در ورزشگاه آزادی و ملوان انزلی با استقلال تهران در ورزشگاه تختی انزلی با یکدیگر مسابقه دارند و قهرمانی پرسپولیس منوط به برنده شدن در این مسابقه و توقف استقلال در شهر انزلی است. شما برای تماشای بازی به ورزشگاه آزادی رفته اید و می‌خواهید به صورت همزمان در جریان نتیجه مسابقه استقلال نیز قرار بگیرید. و یا مثلا تصور کنید که در ترافیک‌های همیشگی تهران، بتوانید با کسانی که در منطقه شما قرار دارند Chat کرده و بدون آنکه از ماشین خود پیاده شوید، آدرس محل خاصی را در همان منطقه سوال کنید.

این دو سرویس‌ و چندین سرویس دیگر، از جمله قابلیت هایی است که توسط سرویس پخش سلولی در شبکه مخابرات سیار سلولی (GSM) قابل ارائه است. سرویس پخش سلولی (Cell Broadcast) یا CB این امکان را به اپراتور موبایل می دهد که برای تمامی تماشاگران حاضر در یک ورزشگاه نتیجه مسابقه تیم رقیب را به صورت متوالی (مثلا هر ۱۵ دقیقه) ارسال کرده و یا حتی با استفاده از سرویس WAP صحنه‌های حساس آن مسابقه را نیز پخش کند و یا به مشترکین در محدوده یک سلول این امکان را می دهد که با درخواست Chat به مشترکان محدوده خود و دریافت پاسخ از هریک از آنها، یک ارتباط متنی را برقرار کند. (این کار با انتخاب گزینه Chat در گوشی موبایل شما امکان پذپر است. گزینه ای که شاید تا کنون بارها از خود پرسیده‌اید که چگونه می‌توان از آن استفاده کرد!)

در واقع سرویس پخش سلولی، یک سرویس عمومی است که برخلاف سرویس خصوصی پیام کوتاه (SMS) قادر به ارسال پیام به تعداد زیادی مشترک در محدوده یک سلول رادیویی و یا کل شبکه GSM به‌صورت بلادرنگ است و مشترکانی که کانال CB را در گوشی خود فعال کرده باشند قادر به دریافت این پیام ها خواهند بود. این سرویس در سال ۱۹۹۳ و در فاز دوم استانداردهای GSM تعریف شد و در سال ۱۹۹۶ یک اپراتور آلمانی فعالیت خود را برای بررسی سرویس های تجاری آن آغاز کرد. در سال ۱۹۹۸ اولین فعالیت تجاری پخش سلولی در کشور لبنان به تحقق پیوست و از آن زمان به بعد شرکتهای مختلفی تجهیزات و نرم افزارهای خود را برای استفاده هرچه بهتر از قابلیتهای این سرویس به بازار ارائه کردند. نهایتا در سال ۲۰۰۲ این سیستم توسط بسیاری از اپراتورهای GSM مخصوصا اپراتورهای چینی به‌صورت گسترده مورد استفاده قرار گرفت.

سرویس پخش سلولی چیست ؟ 

اگر بخواهیم تعریف مختصری از تکنولوژی پخش سلولی یا CB ارائه دهیم باید گفت که این سرویس، امکان ارسال پیامهای متنی یا باینری را برای کلیه مشترکانی که از یک سلول در شبکه GSM استفاده می کنند، فراهم می آورد. در واقع برخلاف سرویس پیام کوتاه که یک سرویس Point-to-Point است SMS-CB یک سرویس Point-to-Area است؛ بدین معنا که یک پیام به صورت همزمان به چندصد مشترک ارسال می شود و ارسال کننده پیام قادر به شناسایی دریافت کننده نمی باشد.

پخش سلولی به چه تجهیزاتی نیاز دارد؟

برای استفاده از این سرویس در ابتدا به یک واسط برای تعریف و کنترل پیامهای ارسالی نیازمندیم که این مرکز (CBE) می تواند در محل تولید کننده محتوا قرار گیرد. اما در سمت اپراتور نیز یک مرکز با نام CBC قرار می گیرد که در واقع هسته مرکزی سیستم پخش سلولی بوده و به عنوان سرور برای Client های CBE عمل می کند این مرکز وظیفه مدیریت اطلاعات دریافتی از CBEها و همچنین ارتباط با شبکه GSM را بر عهده دارد و نهایتا شبکه GSM پیام ها را برای مشترکین ارسال می کند.

سرویس پخش سلولی چه مزایائی دارد ؟

ارائه سرویسهای مبتنی بر محل :

با استفاده از این سرویس، ارسال پیامهای خاص برای مناطق مختلف تحت پوشش شبکه GSM امکان پذیر می باشد به گونه‌ای می توان برای سلول ها یا دسته‌ای از آنها پیامهای مختلفی را به صورت همزمان ارسال کرد. از جمله:

 ارسال پیام Cell Information یا اطلاعات مربوط به سلولی که مشترک در آن قرار گرفته است.در حال حاضر تمامی اپراتورها از این سرویس در کانال ۵۰ و بدون CBC استفاده می‌کنند در حالیکه با استفاده از CBC کنترل و استفاده از این سرویس بهینه‌تر و آسان‌تر می شود.

 اعلام رخدادهای مختلف در مناطق خاص. به عنوان مثال در نمایشگاههای مختلف مثل نمایشگاه کتاب تهران یا سمینارهای علمی می‌توان از این سرویس برای اعلام زمان برنامه‌های تدارک دیده شده به بازدیدکنندگان استفاده کرد و یا در طول مسیرهای منتهی به نمایشگاه اطلاعات مختلفی از جمله آدرس محل پارکینگ خودرو و . . . را به صورت پیام برای بازدید کنندگان ارسال کرد.

1.تبلیغات و یا ارسال اطلاعات بازار بورس و وضعیت آب و هوا

 اعلام نتایج مسابقات فوتبال تیم‌های برتر لیگ در حین برگزاری دیدارهای آنها در ورزشگاههای مختلف.( این سرویس در حال حاضر در کشور ترکیه استفاده می شود.)

 اعلام زمان ورود، زمان خروج، زمان باز شده گیت های خروجی و . . . در فرودگاه ها

 ارسال اطلاعات ترافیکی در شاهراهها و معابر شلوغ شهری و آگاهی رانندگان از وضعیت ترافیکی در سایر معابر

 ارسال اطلاعات مربوط به مناطق توریستی و مکان های دیدنی در همان محل

 اعلام زمان اوقات شرعی

 اعلام اطلاعات مربوط به اپراتور

 اعلام حراجی ها، مزایده ها و مناقصه ها

 ارائه سرویس Chat بدین صورت که درخواست Chat  توسط یک SMS اعلام شده و این درخواست به کلیه گوشی های موجود در منطقه ارسال می‌شود.

 اعلام موارد اضطراری مثل اعلام زلزله، سیل و . . .

2.مزیت پخش سلولی نسبت به پیام کوتاه:

یکی از عمده ترین مزیتهای پخش سلولی، امکان ارسال اطلاعات به صورت بلادرنگ است. به عنوان مثل در یک شبکه نرمال، ارسال ۱۰۰ پیام کوتاه مشابه تقریبا به ۳۰ ثانیه زمان نیاز دارد در حالیکه با استفاده از پخش سلولی می توان همان پیام را به صورت بلادرنگ برای هرتعداد مشترک (مثلا ۱۰ میلیون) بدون افزایش بار شبکه ارسال کرد. با توجه به استانداردهای GSM، پیامهای CB میتوانند هر ۱٫۸۸۳ ثانیه یک بار ارسال شوند. بنابراین اگر به عنوان مثال بتوان ۴۰هزار سایت BTS را در مدت ۳۰ ثانیه آدرس دهی کرده و در کل شبکه نیز ۱۵ میلیون نفر CB Channel خود را فعال کرده باشند، به طور متوسط در هر ثانیه ۵۰۰هزار مشترک پیام را دریافت می کنند. که اگر می خواستیم این پیامها از طریقSMS ارسال کنیم، به ۵۰۰ مرکز SMSC نیاز داشتیم.

3.سرویس چند زبانه:

در یک کانال CB، یک پیام می تواند به زبانهای مختلف منتشر شود. بدین صورت که در هر گوشی، پیام ارسال شده، به همان زبان تنظیم شده بر روی نمایش داده می شود. این قابلیت می تواند در کشورهای چند زبانه و کشورهای توریستی مورد استفاده قرار گیرد.

4.سرویسهای اطلاعاتی اضطراری:

در مواقع بروز حوادث غیر مترقبه مثل آلودگی شدید هوا، آتش سوزی، سیل و یا سایر موارد اضطراری، می توان از این سرویس برای اطلاع به کسانی که به اینترنت و یا رادیو تلویزیون دسترسی ندارند استفاده کرد.

5.ارسال پیامهای باینری:

با استفاده از این سرویس، رمزنگاری برای سرویسهای خاص و همچنین استفاده از CB به عنوان یک حامل در ارتباط ماشین به ماشین قابل ارائه است. یکی از کابردهای این سرویس استفاده از آن در سیستمهای ناوبری خودروهای شخصی و ارسال اطلاعات ترافیکی به تجهیزات نصب شده در ماشین به منظور انتخاب بهترین مسیر و یا تغییر مسیر توسط سیستم ناوبری خودرو است. بعلاوه امکان ارسال لوگو یا زنگ های موبایل یکی دیگر از قابلیت های سرویس پیشرفته پخش سلولی است.

6.عدم ذخیره پیام در گوشی:

یکی از نکات قابل ذکر در مورد سرویس پخش سلولی، عدم ذخیره آن در گوشی کاربر است. بدین معنی که پیامهایی که توسط CB ارسال می شوند تنها بر روی صفحه نمایش کاربر نمایش داده می شوند. بنابراین کاربران با مشکل سرریز حافظه گوشی های موبایل خود مواجه نخواهند شد.

7.پیامهای آموزشی:

یکی دیگر از کاربردهای پخش سلولی ارسال پیامهای آموزشی در مورد نحوه استفاده از سرویس های ارائه شده توسط اپراتور، معرفی سرویس های جدید، اعلام تعرفه های استفاده از شبکه می باشد.

در نهایت می توان گفت که سرویس پخش سلولی (که ارائه آن در شبکه موبایل کشور ما نیز امکان پذیر بوده و تاکنون مورد بی مهری مسولان مخابراتی کشور قرار است) یکی از سرویسهایی است که با سرمایه گذاری بسیار اندک و عدم اشغال منابع شبکه، در کنار فراهم آوردن امکان اطلاع رسانی گسترده و ارائه سرویس های متنوع به مشترکان، می تواند باعث درآمدزایی برای اپراتورهای موبایل نیز باشد.