ویژگی‌های تخت‌های عمل
تخت اتاق عمل در هنگام جراحی فضا و سطحی مناسب برای انجام جراحی و تثبیت وضعیت بدن بیمار فراهم می‌آورد. تخت‌های جدید اتاق عمل طوری طراحی شده‌اند که بیمار در حین جراحی بتواند در موقعیت‌های مورد نیاز جراح قرار بگیرد. تخت اتاق عمل به دو نوع مکانیکی و الکتریکی تقسیم می‌شود:
- در تخت مکانیکی، ساز و کار کنترل تخت، مکانیکی است و به وسیله اهرم‌های دستی امکان تنظیم وضعیت بیمار فراهم می‌شود.
- در نوع الکتریکی، الکتروموتورها وظیفه تنظیم تخت را به عهده دارند. تعدادی از آنها به وسیله ریموت کنترل، امکان تغییر وضعیت بیمار را می‌دهند.
تخت های جراحی یک سطح بلند را فراهم می کنند که بدن بیمار در هنگام جراحی بر روی آن قرار می گیرد و باعث تحکیم موقعیت بیمار شده و بهترین دید را از منطقه مورد جراحی ممکن می سازد. این تخت ها به گونه ای طراحی می شوند که موقعیت های مختلف بیمار را در جراحی های خاص پشتیبانی می کنند و همچنین از بیمار در مقابل جابجایی بیش از حد ، ضربه و تحرک محافظت می کنند. برخی از تخت ها سازگار با C-Arm هستند. تخت های ارتوپدی ، تخت های جراحی تخصصی هستند که علاوه بر قابلیت های تخت های جنرال ، وسیله هایی برای نگهداشتن و یا کشش اندام بیمار در حین جراحی ارتوپدی ، بر روی آنها تعبیه می شود که از آنها در جراحی های اندام فوقانی (شانه ، ستون فقرات) و اندام تحتانی استفاده می شود.
ویژگی‌های مشترک در تمام تخت‌های عمل:
- ایستایی کامل داشته باشند.
- قابلیت نصب قطعات اضافی روی آن وجود داشته باشد.
- ارتفاع آن قابل تنظیم باشد.
- طول و عرض تخت طوری باشد که دسترسی به موضع عمل به راحتی صورت گیرد.
- در زیر بیشتر تخت‌های عمل، روغن مخصوصی نصب شده است. این پمپ‌ها باعث سهولت کار تغییر وضعیت تخت در جهات بالا، پایین، چپ، راست و سراشیبی و سربالایی می‌شوند.
- روی تمام این تخت‌ها یک تشک اسفنجی با قابلیت جدا شدن و شست‌وشو قرار می‌گیرد. رویه تخت باید در برابر آسیب اجسام برنده و نوک تیز محافظت شود.
- تمام تخت‌های عمل در قسمت پایین یک پدال دارند. این پدال باعث می‌شود که تخت روی زمین نمناک هم بطور ثابت نگه داشته شود و در موقع جابجایی نیز به سهولت حرکت نماید و به مکان مناسب منتقل شود.
پوزیشن‌های تخت جراحی:
بیماران بخاطر دراز کشیدن طولانی مدت بر روی تخت، از زخم‌های فشاری رنج خواهند برد و برای همین، پرستاران و جراح تلاش دارند که از این صدمه، جلوگیری بعمل آورند. پوزیشن‌های جراحی از پیش تعیین شده‌اند و به عنوان مثال به وضعیت در آمدن به حالت ترندلنبرگ و یا لیتاتومی، مدل‌هایی از وضعیت گیری بیمار و تخت جراحی محسوب می‌گردند. بیمار همیشه باید در وضعیتی قرار گیرد تا تیم جراحی به راحتی بتوانند کارهای لازم را برای وی انجام داده و سلامتی وی را حفظ کنند؛ این قرار گیری باید قبل از عمل جراحی و بنا به سن و جنس و شرایط بیماری تعیین گردد.
تخت ها می توانند موقعیت های ترندلنبرگ (Trendelenburg ، سر پایین و پا بالا) ، ترندلنبرگ معکوس (Reverse Trendelenburg ، سر بالا و پا پایین) ، کج شدن جانبی (Lateral Tilt) و یا افقی استاندارد را داشته باشند. تمام این موقعیت ها در جراحی های خاص کاربرد داشته و به کاربر ، آزادی عمل بیشتری در حین جراحی می دهد.
بخش‌های مختلف تخت اتاق عمل:
تخت‌های اتاق عمل زمانی که به حالت صاف قرار دارند، از سه قسمت اصلی: سر، تنه و پا تشکیل شده‌اند. بر روی هر کدام از این سه قسمت تشک‌هایی قرار گرفته‌اند که قابل جدا کردن هستند. قسمت تنه تخت‌های عمل محکم‌ترین قسمت آنها می‌باشد و قسمت‌های سنگین بدن بیمار از جمله قفسه سینه، شکم و لگن روی آن قرار می‌گیرد. تخت‌های اتاق عمل دارای چرخ و ترمز هستند که توسط آنها می‌توان تخت‌ها را حرکت داده و در محل مناسب قرار داد.
ویژگی‌های تشک تخت جراحی:
- با دوام
- اشتعال‌ناپذیر
- مقاوم در برابر رشد میکروارگانیسم‌ها، قارچ‌ها و باکتری‌ها
- دارای قابلیت پرتودهی با اشعه X
- پوشیده شده با روکش غیر آلرژیک
- آنتی‌استاتیک
- راحت
- فشار وارده به بیمار را کاهش می دهد.
مشکلات عمده تخت جراحی:
یکی از مشکلات بوجود آمده در زمینه این تجهیزات ، وقوع آتش سوزی در اتاق عمل می باشد که به علت نفوذ مایعات به پایه تخت و ایجاد اتصال کوتاه در سیستم های الکتریکی دستگاه رخ می دهد.
اگرچه تخت های اتاق عمل در مقابل نفود مایعات به داخل پایه دستگاه عایق کاری می شوند اما این حفاظ ، ممکن است به علل گوناگونی (مانند طراحی نامناسب ، شستشوی زیاد ، تعمیرات غیر اصولی) از بین برود. مواردی گزارش شده است که در اثر عایق کاری نامناسب کابل برق ورودی به تخت ، مایعات در حین عمل جراحی به محل اتصال کابل برق نفوذ کرده و آتش سوزی حادث شده است.
بیشتر این قبیل وقایع در اثر افزایش عمر دستگاه بوجود می آید که می توان با سرویس های دوره ای ، مراقبت صحیح و آگاه سازی پرسنل اتاق عمل از بروز آن جلوگیری به عمل آورد.
از دیگر مشکلات بوجود آمده ، حرکت نامناسب تخت می باشد که در حین انجام جراحی ممکن است بسیار خطرناک باشد. برای حل این مشکل انجام سرویس های منظم و تعمیرات پیشگیرانه پیشنهاد می شود. همچنین باید به حداکثر وزن قابل تحمل توسط تخت نیز توجه نمود.
استفاده از تشک های نامناسب روی تخت نیز می تواند باعث بروز مشکلاتی گردد. همچنین در جراحی های طولانی مدت بهتر است برای جلوگیری از ایجاد زخم های فشاری ، از تشک های مناسب استفاده گردد.
از موارد دیگر می توان به کار نکردن کنترل دستگاه در حین جراحی اشاره نمود که جهت رفع آن می توان از کنترل های دستی و یا ذخیره استفاده نمود. در حین بالا و پایین بردن تخت باید مراقب بود که لوله های گازهای بیهوشی تحت فشار و یا کشیدگی قرار نگیرند. در زمانی که قسمت پایه های تخت در موقعیت آویزان رو به پایین قرار دارد ، پایین بردن تخت ممکن است باعث شکستگی این پایه ها شود.
استفاده از سیم جداگانه برای زمین کردن دستگاه در اتاق های عمل توصیه نمی شود. علت آن رفت و آمد در حین جراحی می باشد که خطر افتادن پرسنل در حین حرکت به علت وجود سیم اضافه در کف اتاق به مراتب بیشتر از خطر ایجاد الکتریسیته ساکن می باشد و به علاوه اکثر تخت ها از طریق کابل برق می توانند به ارت متصل شوند.
نکات مهم برای خرید تخت جراحی:
-طراحی مناسب که وزن بیمار را تحمل کند و بدون هیچ گونه آسیبی حالت‌های مختلف به خود بگیرد
-مناسب بودن ظاهر دستگاه
-استاندارد بودن تخت
-درجه حفاظت بالا در برابر خطر اشتعال و مواد بی هوشی و همچنین عاری بودن از مواد تیز و برنده
-قیمت مناسب، گارانتی و خدمات پس از فروش منظم
-استفاده از قطعات دارای استاندارد ۶۶ip برای جلوگیری از برق گرفتگی و ایمنی بالای الکتریکی
-استفاده از چرخ ها و رویه (تشک) آنتی استاتیک برای جلوگیری از شوک‌های آنتی استاتیک
-نداشتن هیچ گونه ارتباط الکتریکی پایین تخت به منظور جداسازی الکتریکی
