انواع رده بندی ماسک های تنفسی سوپاپ دار و فیلتر دار ( استاندارد های n95 - n99 - ffp2 - ffp3)

در این مطلب به معرفی انواع ماسک تنفسی از جمله ماسک های سوپاپ دار و فیلتر دار و همچنین معرفی استاندارد های موجود از جمله n95 - n99 - ffp2 -ffp3 می پردازیم :در صورت نیاز به اطلاعات بیشتر می توانید با تلفن های دفتر نانو پاک تماس بگیریدتجهیزات حفاظت سیستم تنفسی:

تجهیزات حفاظت از سیستم تنفسی یا ماسک های تنفسی (Respiratory Protection Masks) بنا به تعریف وسایلی هستند که به منظور حفاظت سیستم تنفسی طراحی شده­ اند تا از استنشاق هوای آلوده جلوگیری نماید. ماسک ها این حفاظت را هم بوسیله گرفتن آلاینده­ ها از هوای استنشاقی و هم به وسیله هوا رسانی از طریق یک منبع هوای قابل استنشاق تأمین می­کنند.

ماسک های حفاظت تنفسی بطور کلی به دو دسته اصلی تقسیم می­شوند:

 ماسک های تصفیه کننده هوا (Air Purifying Respirators)

 ماسک های رساننده هوای اتمسفری (Atmosphere – Supplying Respirators)

1. ماسک های تصفیه کننده هوا:

ماسک هایی هستند که آلاینده ­های موجود در هوای استنشاقی را می­گیرند و خود به چهار دسته تقسیم می­شوند:

الف. ماسک های حذف کننده ذرات (Particulate Filtering Respirators)

ب. ماسک های حذف کننده گاز ها و بخارات (Vapor and Gas Removing Respirators)

ج. ماسک های الکتریکی تصفیه کننده هوا (Powered Air – Purifying Respirators (PAPR))

د. ماسک های نجات (Escape Masks)

2. ماسک های هوا رسان:

ماسک هایی هستند که هوا را از طریق منبعی غیر از هوای اطراف، تأمین می­کنند. این گروه از ماسک ها در شرایطی استفاده می­شوند که یا فیلتر مناسب جهت حذف آلاینده موجود در هوای محیط وجود نداشته باشد و یا تراکم اکسیژن در محل کمتر از 21% باشد. ماسک های هوا رسان به دو دسته تقسیم می­شوند:‌

الف. ماسک های کپسول سرخود (Self – Contained Breathing Apparatus)

ب. ماسک های هوا رسان شیلنگی (Air – Hose Supplied Air Respirators)

      ماسک های حذف کننده ذرات:

ماسک های حفاظت در برابر گرد و غبار، به منظور حفاظت در برابر گرد و غبار، فیوم (Fumes) و یا میست  (Mists) مورد استفاده قرار می ­گیرند. در این ماسک ها از مواد فیبری و الیافی همچون کاغذ، ‌نمد و یا پارچه برای به دام اندازی آلاینده­ ها استفاده می­کنند.

فیلترهای این ماسک ها بر اساس استاندارهای اروپایی در سه گروه N، R و P طبقه بندی می­شوند.

طبقه N، ماسک هایی را شامل می­شود که منحصراً برای استفاده در اتمسفرهایی که ذرات آن پایه غیر روغنی دارند،‌کاربرد دارد. طبقات R و P نیز ماسک هایی با فیلترهای مقاوم در برابر ذرات روغنی یا فیلترهای عایق روغن را شامل می­گردند.

این استاندارد ها عموماً مبنای طبقه بندی ماسک های گرد و غبار تولیدی در کشور آمریکا و کانادا قرار می­گیرد.

طبقه بندی NIOSH (استاندارد ایالات متحده) در خصوص ماسک های حذف کننده به ترتیب جدول زیر می­باشد:

بر اساس استاندارد اروپایی BS-EN 149:2001 (British Standards)، ماسک های گرد و غبار به طبقات زیر تقسیم می­شوند:

الف. طبقه FFP1: حفاظت در برابر آئروسل های جامد و مایع غیر سمی با تراکم 5/4 برابر حد مجاز تماس شغلی (OEL).

ب. طبقه FFP2:‌حفاظت در برابر آئروسل های جامد و مایع غیر سمی و یا با سمیت کم تا متوسط با تراکم 12 برابر حد مجاز تماس شغلی (OEL).

ج. طبقه FFP3: حفاظت در برابر آئروسل های جامد و مایع غیر سمی و یا با سمیت کم تا متوسط یا با سمیت بالا با تراکم 50 برابر حد مجاز تماس شغلی (OEL).

حداقل راندمان فیلتراسیون یک ماسک (حداکثر نفوذ مجاز گرد و غبار در ماسک)* بر اساس استاندارد BS-EN 149:2001 به شرح جدول زیر می­باشد:‌

       ب. ماسک های حذف کننده گازها و بخارات:

ماسک های تصفیه کننده هوا برای حفاظت در مقابل گازها و بخارات خاص، مانند گاز آمونیاک و بخار جیوه و گروههایی از گازها و بخارات مانند گازهای اسیدی و بخارات آلی مورد استفاده قرار می­گیرند.

بطور کلی انواع ماسک های حذف کننده گازها و بخارات عبارتند از:

الف. ماسک های کارتریج­ دار شیمیایی (Chemical Cartridge Respirators).

ب. ماسک های گازی (Gas Masks).

ج. ماسک های کاغذی یا نمدی پوشش داده با زغال فعال.

(Combinations Particulate Removing and Vapor and Gas Removing)

Maximum Allowable Penetration *

            ب-1. ماسک های کارتریج ­دار (ماسک های فیلتر دار)

این ماسک ها از نظر شکل ظاهری به دو نوع نیم صورت و تمام صورت طبقه بندی می­شوند که نوع تمام صورت این ماسک ها برای حفاظت چشمها در برابر مواد شیمیایی است که علاوه بر سیستم تنفسی بر روی چشمها نیز اثرات تحریک کننده دارند.

               ب-2. ماسک های کانیستر دار (ماسک های گازی):

کانیسترها مشابه کارتریج ها می­باشند با این تفاوت که حجم ماده جاذب موجود در کانیسترها از کارتریج ها بیشتر و از نظر سایز بزرگتر از آنهاست، بزرگترین تفاوت میان کانیسترها و کارتریج ها در این است که کانیستر و ترجیحاً ماسک آنها معمولاً دارای دریچه استنشاقی است.

انواع فیلترهای مورد استفاده در ماسک های حذف کننده گازها و بخارات:

فیلترهای موجود در کانیسترها و کارتریج های حذف کننده گازها و بخارات، بر اساس نوع گازهایی که قادر به جذب آنها هستند،‌بر اساس جدول زیر طبقه بندی می­شوند:‌

            ب-3. ماسک های کاغذی نمدی یا پوشش داده شده با زغال فعال:

این ماسک ها نوعی ماسک کاغذی یا نمدی پوشش داده شده با زغال فعال هستند که جهت حذف توأم گازها و بخارات و گرد و غبار در محیط هایی که این آلاینده ­ها بصورت توأم وجود دارند، استفاده می ­شوند.

      ج. ماسک های الکتریکی تصفیه کننده هوا:

این ماسک ها از یک دمنده الکتریکی (معمولاً از طریق باطری) برای عبور دادنهوای آلوده از داخل بخشی که باعث حذف آلاینده ­ها می­ شود و نیز کمک به استنشاق هوا از ورودی ماسک بهره می ­برند.

      د. ماسک های نجات:

نوعی خاص از ماسک های گازی هستند که در حین فرار (نه ورود یا بازگشت به محوطه آلوده) از هوایی با مخاطره آنی برای زندگی و سلامتی مورد استفاده قرار می­ گیرند. این ماسک ها عموماً در مناطق با خطر بروز مسمومیت های تنفسی و کاهش اکسیژن در شرایط اضطراری مانند معادن (ماسک مونوکسید کربن) و یا در زمانهای کوتاه همچون فرار از حریق (ماسک دود) مورد استفاده قرار می­ گیرند.

ماسک های هوا رسان (ماسکهای فشار مثبت)

       الف. ماسک های کپسول سرخود:‌

در این ماسک ها، فرد هوا یا اکسیژن مورد نیاز خود را از یک منبع تنفسی که بر روی خود حمل 
می ­نماید، تأمین می­ کند. این ماسکها بسته به طراحی وسیله می­توانند حداکثر تا چهار ساعت اکسیژن یا هوای مورد نیاز استفاده کنند را تأمین نماید.

      ب. ماسک های هوا رسان شیلنگی:

این نوع از ماسک ها، هوای مورد نیاز فرد را از طریق یک منبع ثابت هوای فشرده و یا یک کمپرسور دمنده هوا که با هوای سالم و تازه ارتباط دارد و از طریق یک شیلنگ تحت فشار انتقال می­دهند. طول شیلنگ این ماسک ها از 25 الی 300 فوت متغیر است. در پایین­ترین فشار و بالاترین طول شلنگ، وسیله بایستی حداقل قابلیت ارسال هوایی به میزان 170 لیتر در دقیقه را داشته باشد و فشار دستگاه نیز نبایستی از PSI125 بیشتر شود.