دستگاههای Urin آنالایزر
نوار های ادراری موجود در بازار دارای تعداد پارامتر های مختلفی هستند و مثبت و یا منفی بودن هر پارامتر ادراری با تغییر رنگ مشخص می شود و بر اساس میزان تغییر رنگ جواب های یک پلاس ، دو پلاس و سه پلاس گزارش می شود امروزه دستگاه های اتوماتیکی وارد بازار شده اند که می توانند پارامتر های مختلف را از روی نوار ادرای خوانش کنند و جواب را در زمان کوتاه تری با دقت بیشتری گزارش کنند برسی ماکروسکوپی ادرار روش کار رنگ و ظاهر نمونه ادرار ابتدا یاداشت می شود . انواع رنگ ادرار بی رنگ (colorless) کم رنگ (straw) یا جدیدا (pale yellow ) زرد (yellow) کهربایی (amber) یا (deep yellow ) صورتی کم رنگ (less commonly pink) قرمز (red) قهوه ای (brown) اشکال ظاهری( و یا شفافیت)* (appearances - opacity) تمیز (clear) کدر (hazy) توربید کم و یا حالتی که مه آلود باشد و روزنامه از پشت آن خوانده نشود (less commonly turbid) ابری (cloudy) مات (opaque) نمونه مورد آزمایش باید یک ساعته باشد و در دمای اتاق یا یخچال نگهداری شده باشد . برسی شیمیایی (یا ماکروسکوپی) اولین تست در آنالیز ادرار نوار ادرار است . نوار ادرار گلوکز ، بیلی روبین ، کتون ، وزن مخصوص ، خون و PH و پروتئین ، اوروبیلوژن ، نیترات و لوکوسیت استراز را در ادرار بیمار شناسایی می کند . جواب حاصل از این تست نیمه کمی است . نحوه انجام تست نوار ادرار مقداری از نموه تازه ادرار را در یک لوله ادرار تمیز و خشک می ریزیم . سپس نوار ادرار را در نمونه ادرار غوطه ور میکنیم به صورتی که تمام قسمتهای نوار ادرار به جز قسمت سفید که محل نگه داری است در داخل ادرار قرار گیرید. نوار ادرار به صورت عمودی باید قرار گیرد . بعد از یک دقیقه نوار ادرار را خارج میکنیم و سپس با چارت اصلی که در روی جعبه نوار ادرار جک شده است مقایسه می کنیم و با توجه به رنگ ها و مقدار عددی (نیمه کمی) نوع ماده موجود در ادرار را گزارش می کنیم . از هر نوار ادرار یک بار می توان استفاده کرد و در حین انجام دقت کنید که به وسایل و مواد دیگر آغشته نشود . بعد از مصرف آن را دور می ریزیم . همچنین نوار ادرار باید تا یک دقیقه بعد از خارج کردن از دسته بندی مصرف شود . نوع رنگ و تغیراتی رنگ در نوار ادرار بسیار مهم است به همین دلیل در ذیل انواع رنگهای نوار ادرار را توضیح می دهم : گلوکز - Glucose توسط دو واکنش آنزیمی انجام می شود . آنزیم گلوکز اکسیداز ، با کاتالیز اکسید کردن گلوکز ادرار ، پراکسید هیدروژن و گلوکونیک اسید تولید میکند . آنزیم دوم پراکسیداز است که واکنش پراکسیدهیدروژن را با محلول رنگی نمک پتاسیم کاتالیز میکند و باعث تولید رنگ از محدوده سبز تا قهوه ای (مانند شکل) می شود . باید در نظر داشت که این آنزیم فقط گلوکز را اندازه گیری می کندو سایر قندها را شناسایی نمی کند . بنابراین در افرادی که گالاکتوزومی مادر زادی دارند ممکن است مشکل ایجاد شود . بیلی روبین - Bilirubin این تست بر اساس اتصال بیلی روبین با دی کلروآنالین دی نیتروژنه در محیط اسیدی قوی است . رنگ محدوده های متفاوتی از رنگ قهوه ای را شامل می شود . از انجا که بیلی روبین به نور حساس است باید نمونه ها را به دور از نور نگه داری کرد . کتون - Ketone واکنش بین نیتروپروساید و استواستیک اسید اساس این تست است در این تست فقط استواستیک شناسایی میشود و استون و بتا هیدروکسی بوتیریک اسید قابل دتکت نیستند . وزن مخصوص - specific gravity این تست بر اساس تغییرات ظاهری PKa بر اساس پلی الکترولینت ها است و به میزانن غلضت یونی ادرار بستگی دارد . در مجاورت رنگ بلودومتیلین در مقادیر کم یون ها رن ادرار آبی تا سبز تیره می شود و در ادرار با غلضت بالای یونی رنگ ادرار به زرد تا سبز تمایل پیدا می کند . وزن مخصوص اندیکس مناسبی برای دانستن غلظت ادرار است . چگالی با ان اندازه گیری می شود و نزدیک ترین اندیکس برای دانستن مقدار غلظت ادرار است . وزن مخصوص بزرگتر از 1.025 در حضور پروتئین ، گلوکز و سایر مواد با وزن مولکولی بالا دیده می شود . وزن مخصوص کمتر از 1.010 هم در زمانی دیدهمی شود که مشکلی در تلغیظ ادرار وجود داشتهباشد و ادرار رقیق شده از بدن دفع شود . خون – Blood این تست بر اساس انزیم پر اکسیداز استوار است مانند فعالیت هموگلوبین . این انزیم واکنش بین diisopropylbenzene dihydroperoxide و 3,3',5,5'-tetramethylbenzidine را کاتالیز می کند اگر مقدار خون ادرار بسیار زیاد باشد رنگ ادرار آبی خواهد شد . pH این تست بر اساس اصول دو اندیکاتور متیل رد و برومتیلوبروم (methyl red/bromthymol blue) است که با توجه به خصوصیات ظاهری این دو اندیکتور رنگی حاصل می شود که برابر با میزان PH ادرار است . پروتئین – Protein این تست بر اساس اندیکاتورtetrabromphenol blue است . در PH ثابت ، در مجاورت این محلول در صورت ظهور رنگ سبز نشان دهنده وجود پروتئین در ادرار است . این تست برای اندازه گیری آلبومین حساس تر از هموگلوبین و گلوبین است . اوروبیلونوژن – Urobilinogen شناسایی این ترکیب در ادرار توسط واکنش ارلیخ اصلاح شده انجام می گیرد . در پارادی تیلامینوبنزوآلدهید (para-diethylaminobenzaldehyde)همراه با محلول رنگی با اوروبیلونوژن در محیط اسیدی واکنش میدهد و رنگ صورتی حاصل می شود . نیتریت – Nitrite به مقدار نیترات بستگی دارد . باکتری های گرم منفی در ادرار نیترات را به نیتریت تبدیل می کنند .در محیط اسیدی ، نیتریت داخل ادرار با para-arsanilic acid واکنش می دهد و نمک دیازیوم diazonium ایجد می شود . این نمک با ترکیب 1,2,3,4-tetrahydrobenzo(h)quinoline-3-ol باعث تولید رنگ صورتی می شود . لوکوسیت – Leukocytes گلبولهای سفید دانه دار (گرانولوسیت ها ) محتوی استراز هستند . این آنزیم هیدرولیز derivatized pyrrole amino acid ester به liberate 3-hydroxy-5-phenyl pyrrole را کاتالیز می کند . تمام مواردی که در بالا ذکر شده در داخل نوار ادرار رخ می دهد . نوار معرفی شده از نوع Bayer's Multistix 10 SG test strips می باشد .