روشهای حکاکی فلزات (حک ماندگار)

حکاکی ماندگار فلزات را می توان به 7 قسمت تقسیم کرد که در متن ذیل به تفضیل در رابطه با آنها صحبت خواهد شد و معایب و محاسن آنها توضیح داده می شود.

1 – حک ضربه ای ، کوبشی ، سوزنی ( Indent Marking )

2 – حک اسکرایب

3 – حک براده برداری

4 – حک الکتروشیمیایی

5 – حک لیزر

6 – حک پرسی

7 – رول مارکینگ

انتخاب روش حکاکی مناسب برای محصولات بسته به نوع  ، جنس محصول ساختار تولیدی ( کارخانه ، کارگاه و … ) ( خط تولید ) و شرایط تولید کننده ، بازار محصول و مصرف کننده بستگی دارد.

در انتخاب این روش ها عواملی چون 1- کیفیت 2- سرعت 3- میزان عمق 4- چجم صدا و قیمت تاثیر گذار است.

1 – حک ضربه ای

حک ضربه ای که به حک سوزنی یا ایندنت (indent) نیز معروف است روشی است بسیار کارآمد جهت حک انواع شماره متن یا طرح برروی انواع فلزات یا مواد سختی که قابل فشرده سازی سطح می باشد.

دراین روش سوزن از جنس تنگستن کارباید با فرکانس بالا به سطح مورد نظر ضربه زده و عملیات حکاکی را انجام میدهد.در واقع این روش رایجترین سیستم حکاکی در صنعت می باشد.

ویژگی های این روش از حکاکی قابلیت اطمینان بالا کیفیت حک مناسب سرعت خوب و هزینه های پایین می باشد.

این روش محدودیتهای چندانی برای حک روی انواع قطعات فلزی ندارد و در صنعت برای حک روی آهن حک روی استیل حک روی آلومینیوم حکاکی بر روی مس و انواع ورق و پروفیل از این روش استفاده می شود.

دستگاه های حک ضربه ای برای ایجاد نیرو در ضربه به دو روش پنوماتیک و مگنتیک متکی هستند که در روش حک پنوماتیک سوزن دستگاه با نیروی باد به حرکت در آمده و به سطح کار ضربه میزند.از مزیتهای دستگاههای پنوماتیکی می توان به اصطکاک پایین دقت و سرعت بالا اشاره کرد.

در سیستم مگنتیک سوزن دستگاه به وسیله القای جریان در یک سلف الکتریکی به حرکت در آمده بزرگترین مزیت این سیستم کم صدا بودن آن است که دستگاههای را جهت کاردر فضاهای بسته تبدیل به یک گزینه مناسب می کند.

انواع قطعات را می توان به روش حک ضربه ای حکاکی کرد و کاربر میتواند با کیفیت مطلوب و تیراژبالا حک بر روی انواع قطعات خودرو،حک شفت،حک انواع دیسک و فلنج،حک قطعات ماشین آلات صنعتی،حک انواع پلاک،حک شماره شاسی خودرو،حک شماره اتاق خودرو،حک شماره موتور،حک بر روی انواع قطعات مدور،حک بر روی لوله،حک روی انواع کپسولها و …. را انجام داد.

پرکاربردترین اطلاعات برای حک روی انواع پلاک و قطعات ،شماره سریال،تاریخ تولید،سری ساخت،آرم و لوگوی سازنده م.اردی از این قبیل است.انواع فونتهای و طرح ها به راحتی توسط این دستگاه ها اجرا می شوند.

محاسن: سرعت ، کیفیت ،هزینه مصرفی کم ، تعمیرات و نگهداری آسان، سهولت فیکسچرسازی می باشد.

 معایب : ایجاد سر وصدا می باشد.

2 – اسکرایب (Scribe Marking )

شیوه ای بسیار مدرن جهت حکاکی با کیفیت بسیار بالا و بدون هیچ آلودگی صوتی(بی صدا)در مواردی که محدودیت هایی در رابطه با آلودگی صوتی وجود دارد بهترین گزینه موجود موجود می باشد. این روش در صنعت خودرو سازی ( حک اتاق و شاسی ) روز ذنیا مانند بنز و بی ام و، فراری و … رواج بسیاری پیدا کرده است و از فلز نرم تا فلزی به سختی ۵۵ راکول را حک می کند. در این روش فشار و کشش ابزار ( بدون کویبدن و چرخش ) بر روی سطح فلز عملیات حک را بدون کوچکترین صدایی انجام می دهد.

حکاکی به روش اسکرایب یا خراشی یکی از جدیدترین روش های حکاکی در دنیا می باشد. در این روش سوزن دستگاه که معمولا از جنس تنگستن کارباید می باشد در سطح قطعه یا ورق مورد نظر نفوذ کرده و سپس عملیلت حکاکی را انجام می دهد.

محدودیت چندانی در جنس قطعه مورد نظر در این روش حکاکی وجود ندارد و انواع فلزات و سایر مواد سخت به شرطی که شکننده نباشند می توان با این روش حک کرد.

دستگاه های حک اسکرایب نسبت به دستگاه اهی حک کوبشی پیچیده تر بوده و قیمت بالاتری نیز دارند اما کیفیت حکاکی آنها بسیار بالاست و عملکرد بی صدای آنها بسیار مورد توجه قرار دارد.

امروزه در بسیاری از شرکت های خودرو سازی جهت حک شاسی خودرو ها از سیستم اسکرایب استفاده می شود که این مسئله به دلیل کیفیت بالای متن حکاکی شده است.

نیروی حرکت سوزن در دستگاه های حک اسکرایب معمولا از نیروی باد تامین می گردد این نیرو معمولا بین ۶ تا ۸ بار می باشد . یکی از مواردی که این نوع دستگاه برای آن بسیار مناسب است حک انواع پلاک است اما سایر قطعات مانند قطعات خودرو ، فلنچ و … نیز به راحتی توسط این دستگاه ها حک می گردد.

محاسن : کیفیت فوق العاده ، هزینه مصرفی کم ، تعمیر و نگهداری نسبتاٌ آسان می باشد.

معایب : سرعت پایین تر نسبت به حک کوبشی و فیکسچرسازی دشوارترمیباشد.

3 – حک براده برداری :

ساختار ای دستگاه بصورت Get way ((دروازه ای )) بوده مناسب جهت حک پلاک و ورق ها در سایزهای  بسیار کوچک ((توانایی حک همزمان چند پلاک)) و سایزهای بسیار بزرگ را با کیفیت بسیار بالا را دارا بوده  و شیوه حک بصورت براده برداری می باشد.

4 – حک لیزر:

لیزر خود به دو شاخه فایبر و CO2 تقسیم می شود که خود آنها به بخش های مختلف حکاکی و برش تقسیم می گردد به طور خلاصه فایبر مخصوص فلزات ( برخی غیر فلزات ) بوده که با توجه به توان آن برای حکاکی و برش استفاده می شود و CO2 مخصوص غیر فلزات می باشد. تنوع دذ لیزر بسیار بالا بوده و با توجه به جنس کیفیت مورد نیاز و غیره مدل و توان دستگاه را انتخاب می کند .

کلیت کار به زبان ساده به ایم طریق است که : اشعه از طریق تحریک مواد مولد لیزر توسط تخلیه الکتریکی یا تابش یک لامپ در یک محفظه تولید می شود و پرتو با استفاده از آینه منعکس می شود تا انرژی لازم انرژی لازم برای تبدیل شدن به یک جریان نور را بدست اورد . آینه معمولا برای هدایت نور به لنز مورد استفاده قرار می گیرد و از طریق انز نور به شی می تاند و حکاکی صورت می گیرد.

مزایا : کیفیت فوق العاده ، رنگ متمایز از محصول ، سرعت بالا و عدم آلوذگی صو تی می باشد

معایب :قیمت بالای دستگاه ، هزینه مصرفی زیاد ، تعمیرات و نگهداری پر هزینه و وابستگی به فروشنده جهت خدمات می باشد.

5 – الکتروشیمیایی :

در این روش با استفاده از شابلون و مواد شیمیایی حکاکی انجام می شود . یعنی یک کلیشه مثلا لوگو شرکت ساخته شده روی محصول قرار میگیرد و با استفاده از مواد شیمیایی و در نهایت پد دستگاه یک اکسیداسیون نازک بر روی سطح قطعه  صورت می گیرد در نتیجه برای سریال زدن و … نمی توان از این سیستم استفادع کرد فقط طرح ثابت که کلیشه آن از قبل ساخته شده است .

محاسن :قیمت پایین دستگاه

معایب :عدم تغییر سریال و طرح و … ، عمق بسیار کم ، وابسته بودن به فروشنده جهت کلیشه سازی

6 – حک پرسی :

حک پرسی از روش های قدیمی و غیر هوشمند حکاکی بوده و بزرگترین مشکل آن ثابت بودن طرح حکاکی و عدم یکنواختی حک بر روی محصول و ایجاد فشار و احتمال خرابی قطعه را دارد و حسن آن سرعت انجام کار است.

7 – حک رول مارکینگ :

یک روش خاص جهت موارد خاص

در این روش از فشار و چرخش جهت حکاکی استفاده می شود و به این شکل که سمبه ها حرف چینی شده قطعه درون دستگاه قرار میگیرد و در اثر فشار درون رولیک می چرخد و حروف بر روی قطعه حک می شود موارد مورد استفاده در صنعت فلنچ سازی و اتصالات ، کپسول ها و غیره است .

محاسن : فوق العده سریع ، عمیق ، با کیفیت ، تعمیر و نگهداری ساده و هزینه مصرفی کم می باشد

معایب : عدم کانتر سریال و متغیر بودن نوشته ها ( البته این مشکل با هزینه بیشتر و اضافه کردن طول چنجر قابل حل است ) ، عمومی نبودن دستگاه ( مختص قطعه ای خاص ) می باشد.

  برای مطالعه مقالات بیشتر به سایت 

http://shayahak.com مراجعه فرمایید .

نگارش : نیما غفاری