تاریخچه حکاکی از نخستین تا به امروز

هنر حکاکی یکی از قدیمی ترین هنر ها در نزد بشریت می باشد. که تاریخچه آن به انسانهای نخستین بر می گردد.در ابتدا انسانها برای فهماندن منظور خود، از حکاکی روی سنگ استفاده می کردند و بعد ها در راستای ثبت وقایع از این روش استفاده شد . در آن زمان این عمل به عنوان یک کار هنری تلقی نمی شد. بعدها با پیدایش فلزات حکاکی شکل و شیوه جدیدی به خود گرفت و علاوه بر حکاکی روی سنگ و دیوارهای سنگی که اتفاقا به واسطه پیدایش فلز شکل بهتری به خود گرفت بود بخش جدید، حکاکی فلزات هم به آن اضافه گردید و روز به روز تکامل بیشتری یافت ، جهت ثبت و شمارش صلاح ها ((که اولین مارک زنی تاریخ است)) وزیبا سازی صلاح ها ی افراد خاص ازجمله پادشاهان و …. از حک روی فلز استفاده می شد، که در آثار بدست آمده تاریخی نمونه های نخستین آن قابل مشاهده است . این مورد با توجه به پیشینه تاریخی غنی در ایرن هم بسیار فراگیر بوده طبق آثار کشف شده قبل از پیدایش خط ایرانیان از مهر در راستای اعتبار بخشی به اسناد استفاده می کردنند و ایرانیان باستان بیشترین نقش در اعتبار بخشی به مهر و هنر حک فلز را داشته اند .
از دسته های مهم صنعت مهر آن زمان مهر های فلزی می باشد مهری از جنس فلزات مختلف که به وسیله ابزار های بدوی حکاکی و هنر دست استاد کار صورت می گرفت.
با گذشت زمان و پیشرفت بشریت و به طبع ابزارهای حکاکی هم دستخوش تغیرات شد و تکامل یافته تر شد و این هنر به بخشهای دیگری هم تسری پیدا کرد و وارد حیطه هنر و صنعت آن دوره تاریخی نیز شد که آثار بسیار خیره کننده ای و تکرار ناشدنی از حکاکی سنگ ها ، ظروف ، جواهرات ، وفلزات بجا مانده است .
حکاکی ظروف ،حک عقیق ، حکاکی سنگ های تزءینی ،حکاکی انگشتر ،حک چوب ،حکاکی مجسمه ها وپیکر تراشی (به ویژه در روم و یونان باستان ) سنگ تراشی ( درایران باستان ) و ساخت نما های باشکوه از سنگ و فلز باعث شد حکاکی را در بخش هنری و استفاده از حک فلز در انواع صلاح ها ( شمشیر و نیزه و … ) در بخش صنعتی این امر را به بخش جدا نشدنی تاریخ تبدیل شود.
طبق شواهد به دست امده از آثار از حک روی فلز برای شناسایی تعدادصلاح ها و حتی با حکاکی پلاک هایی(( بدوی و متناسب با آن دوره تاریخی )) سعی در شناسایی افراد نظامی و کشته شدگان در جنگ ها را داشته اند که نشان از هوشمندی انسانها در آن زمان را دارد . روشی که با گذشت هزاران سال به شیوه نوین هنوز هم مورد استفاده قرار میگیرد .و اهمیت حکاکی پلاک و حک فلز را در آن زمان نشان می دهد .
اگر بخواهیم حکاکی را به دو بخش هنری و صنعتی تقسیم کنیم . در بخش هنری هنوز هم شیوه گذشته گان دارای ارزش بیشتری است.در واقع شیوه حکاکی دستی که به لحاظ هنری دارای ارزش بیشتری میباشد . وگرنه امروزه با توجه به پیشرفت علم و صنعت و دستگاههای حکاکی فلزات و سنگ و چوب قابلیت اجرای انواع طرح ها و نقش ها با سرعت و کیفیت بسیار بالا فراهم است .
اما در بخش هنری ارزش کار دست و هنر استاد کار دارای ارزش والاتری است نسبت به انواع دستگاه های حکاکی و صنعتی .
اما در بخش صنعتی به ویژه حکاکی فلزات با توجه به تیراژ تولید و سرعت روند کار استفاده از سیستم دستی عملا غیر ممکن بوده و با توجه به هزینه کم و شرایط دستگاه حک روی فلز استفاده از این سیستم در صنعت رواج یافته است .امروزه انواع روشهای حکاکی با توجه به شرایط قطعه ونوع خط تولید در صنعت مورد استفاده قرار می گیرد .
حکاکی به روش کوبشی مرسوم ترین و کم هزینه ترین و یکی از سریع ترین روشهای حکاکی فلزات بوده که بنا بر دلایل ذکر شده برای مارک زنی ، پرتیراژ ترین نوع ماشین حک مورد استفاده در صنعت می باشد .
صنایعی از قبیل خودرو سازی، قطعه سازی خودرو،قطعات صنعتی ، سازه فلزی و سوله ، نفت و گاز و پتروشیمی ، صنعت آسانسور و متالوژی و قالب سازی و لوازم خانگی و …. از حک روی فلز جهت مارک زنی و شناسایی محصول و …استفاده میگردد.

مقالات بیشتر را در سایت 

http://shayahak.com  مطالعه بفرمایید.

تهیه و تنظیم : نیما غفاری