واکنش بدن در هنگام تنفس گاز منوکسیدکربن یا قاتل پنهان

تماس با گاز منوکسید کربن باعث ایجاد حالت‌های مختلف متناسب با سن و جنس فرد می‌شود. در صورتی که غلظت گاز منوکسید کربن در فضای زندگی بیش از ppm 200 باشد در اثر تماس با مجاری تنفسی و ورود به بدن، حالت سردرد، تهوع، تشنج ایجاد شده و در نهایت باعث مرگ خواهد شد.

تماس با گاز منوکسید کربن باعث ایجاد حالت‌های مختلف متناسب با سن و جنس فرد می‌شود.

در صورتی که غلظت گاز منوکسید کربن در فضای زندگی بیش از ppm 200 باشد در اثر تماس با مجاری تنفسی و ورود به بدن، حالت سردرد، تهوع، تشنج ایجاد شده و در نهایت باعث مرگ خواهد شد.

همچنین با توجه به اینکه میل ترکیبی هموگلوبین خون که عامل انتقال اکسیژن به بافت‌های بدن است با منوکسید کربن 300 برابر بیشتر از میل ترکیبی آن با اکسیژن است، از این رو وجود مقدار کمی از این گاز در هوای تنفسی قادر است مقادیر زیادی از هموگلوبین خون را به کربوکسی هموگلوبین که یک ترکیب پایدار است تبدیل کرده و از مقدار هموگلوبینی که اکسیژن را به بافت‌های بدن می‌رساند بکاهد.

اگر این ماده بیش از 20 درصد با خون ترکیب شود باعث کندی تنفس و در صورتی که بیش از 30 درصد ترکیب شود باعث افزایش ضربان قلب و تعداد تنفس شده و اگر این مقدار به بیش از 50 درصد برسد احتمال مرگ افزایش می‌یابد.

مسمومیت با گاز مونوکسید کربن علایمی شبیه به سرماخوردگی دارد و فرد را دچار آب ریزش بینی، سردرد و سوزش چشم می‌نماید و مردم باید دقت کنند که اگر در یک زمان چند نفر در داخل یک محیط بسته دچار این علائم شوند به احتمال زیاد در خطر گاز مونوکسید کربن قرار دارند.

افزایش و تجمع گاز دی اکسیدکربن در بدن می‌تواند باعث ضعف عمومی سیستم عصبی مرکزی از جمله مرکز کنترل تنفس شده، سر درد، اغتشاش شعور، کما و حتی مرگ را به دنبال داشته باشد.

علت‌ های احتمالی افزایش قربانیان ناشی از خفگی با گاز منواکسیدکربن ظاهرا به چند عامل بر می‌گردد:عامل اول: دودکش‌های غیراستاندارد

نخستین فرضیه، اقدامات غلط و ناقص برای خروج گاز وسایل گرمازا است.

داوود براتی، معاون حفاظت و پیشگیری سازمان آتش‌نشانی به همشهری می‌گوید:

"اگر بخواهیم عوامل بروز این حوادث را به شکل کلی و دقیق بررسی‌کنیم، چند عامل را باید مورد توجه قرار دهیم. عامل اول و اصلی‌تر، خود ساختمان‌ها هستند که در زمان ساخت، دودکش به درستی در آنها طراحی و نصب نمی‌شود، پس این خطر وجود دارد که ساختمان‌ها در زمان استفاده از وسایل گرمازا مثل انواع بخاری‌ وآبگرم‌کن، تلفات جانی زیادی را در اثر نشت گاز منو‌اکسید‌کربن داشته باشند.

متاسفانه در کشور ما، پیمانکاران و مهندسان ناظر اصلا اطلاعات کافی در زمینه ساخت ندارند. همچنین مالک ساختمان هم علاقه‌ای به فضاهای غیرمفید ندارد و اصرار دارد به جای اینکه دودکش روی پشت بام و با قطر مناسب نصب گردد، با قطر کمتر نصب شود تا دیوار ضخیم نشود و نمای ساختمان از بین نرود.همچنین دودکشی که باید تا بام ساختمان امتداد داشته باشد را امتداد نمی‌دهند.

در ساختمانی که به‌عنوان مثال 16 واحد مسکونی دارد و در هر واحد تعداد قابل توجهی وسایل گرمایشی وجود دارد، کانون‌های خطر نیز افزایش خواهند یافت، درحالی‌که در اغلب این ساختمان‌ها، سیستم حرارت مرکزی مثل رادیاتور وجود ندارد.

معضل دیگر ما این است که در آپارتمان‌های کوچک، نصب آبگرمکن‌های دیواری بسیار خطرناک است، آن هم همراه با اجاق گاز و بخاری؛ درحالی‌که این آبگرمکن‌ها باید در آپارتمان‌های بالای 70 متر نصب شوند تا اکسیژن به راحتی در هوا جریان داشته باشد."

عامل دوم: بخاری‌های غیراستاندارد

داوود براتی می‌گوید:

"عامل دومی که به افزایش تعداد مسمومیت‌ها با گاز مونواکسیدکربن دامن می‌زند، استاندارد نبودن وسایل گرمایشی است.

در اغلب کشورها، وسایل گرمایشی که در زمره وسایل پرخطر هستند، مثل دودکش‌، اگر به‌صورت اصولی تولید نشده باشد، یا در زمان استفاده از آن به هر ‌دلیلی مسیرش مسدود شود، یا اگر دودکش وظیفه خودش را که هدایت دود ناشی ‌از احتراق به بیرون از خانه است، به درستی انجام ندهد، وسیله گرمایشی یا اصلا روشن نمی‌شود یا خاموش می‌شود، اما در کشور ما وسایل گرمایشی این ضعف بزرگ را دارند که سیستم ایمنی آنها کامل نیست.

ما متاسفانه به همین مردم که مصرف‌کنندگان اصلی هستند، اطلاعات کافی در این زمینه ارائه نمی‌دهیم و فرهنگ‌سازی‌ و خدمات پس از فروش هم نداریم. در بازار فروش هم هیچ کنترلی روی عرضه محصولات وجود ندارد و همه این عوامل باعث می‌شوند که مردم با خطاهای انسانی، در بروز مرگ‌های ناشی از مسمومیت‌ها سهیم باشند.

www.asayesh1.com