کلاه ایمنی موتورسیکلت
شرح مختصری بر کلاه ایمنی موتورسیکلت
کلاه ایمنی وسیله ای مهم جهت محافظت از سر موتورسوار و کاهش ضربه وارده به آن در حین تصادف می باشد بطوریکه راندن موتورسیکلت بدون کلاه ایمنی اشتباهی بزرگ می باشد. طی تحقیق انجام شده در ژاپن در مورد تصادفات رخ داده در این کشور در سال 2001 میلادی به این نتیجه رسیده اند که 9/17 درصد تصادفات منجر به فوت و 5/15 درصد تصادفات جرحی را موتورسیکلتها تشکیل می دهند.
در میان فوت شدگان 9/48 درصد آنها از ناحیه سر، 1 درصد از ناحیه صورت و 2/8 درصد از ناحیه پا و زانو ضربه دیده اند. این ارقام در مقایسه با آمار مربوط به تصادفات ماشین در سطح خیلی بالایی قرار دارد. مقاله حاضر مروری بر انواع کلاه ایمنی و انتخاب مدل مناسب جهت راندن موتورسیکلت می کند.
- ساختار کلاه ایمنی
کلاههای ایمنی بر اساس عملکردشان به 4 دسته تقسیم می شوند: 1- کلاه ایمنی نیمه که تنها از سر راکب محافظت می کند. 2- کلاه 4/3 که از سر و گوشها محافظت می کند و 3- کلاه های جلوباز (Open face) که نسبت به کلاه های قبلی (کلاه 4/3) از قسمت های بیشتری از سر محافظت می کنند. به این 3 نوع کلاه ایمنی، کلاه نیمه (half face) اطلاق می شود. 4- کلاه ایمنی کامل (full face) کلاهی است که تمام سر، گوشها، جمجمه و از قسمت چانه محافظت می کند.
- تحلیل داده های بدست آمده از تصادفات
برای تست میزان عملکرد کلاه های ایمنی در تصادفات در کشور ژاپن تحقیقی بر روی 280 مورد از تصادفات موتورسیکلت که در سال 2001 در این کشور رخ داده است، نتایج ذیل حاصل شده است. نیمی از کلاههای ایمنی در حین تصادف از سر موتورسوار به علت استفاده نادرست افتاده بودند، به همین دلیل امکان اندازه گیری میزان محافظت کلاه ایمنی وجود نداشت. البته 6 مورد از این موارد (5 مورد کلاه نیمه بوده اند) به طور صحیح بر روی سر قرار داده بودند.
4/67 درصد از مجروحان از ناحیه سر در تصادفات از کلاه ایمنی استفاده نکرده اند و این بدین معناست که احتمال آسیب رسیدن به سر برای موتورسواران بدون کلاه ایمنی 19/2 برابر کسانی است که از کلاه استفاده می کنند. سهم آسیب رسیدن به ناحیه سر در مواردی که کلاه ایمنی از روی سر می افتد 98/1 برابر موارد بدون کلاه ایمنی و سهم موارد منجر به فوت 35/4 برابر بالاتر می باشد. بنابراین استفاده صحیح کلاه ایمنی بطوریکه در حین تصادفات از سر موتورسوار جدا نشود بسیار مهم می باشد.
با بررسی ارتباط نوع کلاه ایمنی و میزان آسیب های وارده متوجه می شویم که بدلیل محدود بودن ناحیه محافظت کلاه ایمنی نیمه نسبت به کلاه ایمنی کامل، احتمال آسیب برای موتورسوارانی که از کلاه ایمنی نیمه استفاده می کنند نسبت به موتورسوارانی که کلاه ایمنی از نوع کامل استفاده می نمایند بیشتر می باشد. بنابراین، کلاه ایمنی نیمه برای راندن در سرعت های پایین و برای موتورسیکلت های با حجم موتور کمتر مناسب است.
- نحوه صحیح استفاده از کلاه ایمنی و مشکل کیفیت آن
در راندن موتورسیکلت برخلاف رانندگی با ماشین تمام بدن موتورسوار در خطر آسیب قرار می گیرد. بنابراین اکیدا توصیه می گردد که علاوه بر انتخاب مناسب کلاه ایمنی بر طبق نوع موتورسیکلت و شرایط رانندگی همواره از آن به صورت دقیق، صحیح و کامل استفاده گردد.
- چگونه کلاه ایمنی مناسب انتخاب کنیم؟
1-4)قسمت بیرونی کلاه ایمنی بایستی از مواد سخت، مقاوم و جاذب ضربه ساخته شده باشد (ABS). لایه میانی بایستی از مواد ضربه گیر، غیر سمی و بی خطر تهیه شده باشد (یونولیت) و لایه داخلی که با قسمت سر موتورسوار در تماس است از مواد جاذب عرق و تهویه پذیر ساخته شده باشد. کلاه بایستی با بند مخصوص و ایمن به قسمت سر بسته شود. بخش طلق کلاه ایمنی نیز بایستی از مواد شفاف و فشرده ساخته شده باشد و درصد شفافیت آن حداقل 85 درصد بایستی باشد.
2-4)وزن کلاه ایمنی نیمه و کامل به ترتیب بایستی کمتر از 6/1 و 3/1 کیلوگرم باشد و زاویه دید جانبی برای هر دو کلاه بیشتر از 105 درجه و زاویه دید بالایی آنها بایستی بزرگتر از 7 درجه باشد.
3-4)هر کلاه ایمنی بایستی دارای نشانهای ثابتی از جمله نام محصول، نام و محل سازنده آن، نام تجاری، گروه و مدل محصول، خصوصیات و تاریخ تولید همچنین شماره سریال محصول باشد.
4-4)کلاه ایمنی براساس اندازه محیط ناحیه سر به 3 نوع بزرگ (600-580 میلیمتر) متوسط (580-560 میلیمتر) و کوچک (560-540 میلیمتر) تقسیم بندی می گردد. بنابراین بایستی کلاهی مناسب و مطابق با اندازه ناحیه سرتان انتخاب کنید.
5-4)هرگز از کلاههای ایمنی که قبلا آسیب جدی دیده اند استفاده نکنید. هنگام استفاده از کلاه ایمنی دوطرف کلاه را با دو دست گرفته و کلاه را بر روی سر قرار دهید و هنگام در آوردن آن به روش معکوس عمل کنید. در حالی که کلاه به سر دارید سر خود را تکان دهید اگر احساس فشار بر روی ناحیه سر و صورت نداشتید کلاه مناسب شماست. هیچگاه وزن کلاه را با دست اندازه نگیرید بلکه هر گاه کلاهی فشار اضافی بر روی گردنتان وارد نکند از نظر وزن نیز مناسب شما می باشد.