مخاطرات طبیعی (بهمن)

به توده اي از هر جامد که روي شيب ريزش کند بهمن گويند. مانند بهمن برف ، بهمن شن ، ماسه و يا سنگ.
بهمن برف :

 برف بهمن به چهار نوع تقسيم مي شود :
- برف شل خشک : برفي که در هواي شد مي بارد و گوله نمي شود كه مشخصات آن سبكي - دارا بودن اكسيژن زياد در درون آن - بارش آن در دماي زير صفر درجه و خطرناک ترين نوع بهمن است (بهمن پوردي) . اين نوع بهمن با ايجاد حالت خفگي و مسدود کردن مجاري تنفسي باعث مرگ فرد مي شود 
- برف سفت خشک  : برف شل خشکي که مدتي مانده و در اثر بخار ايجادشده از پايين و آب شدن برف رويي همراه است. 
- برف شل خيس : برفي که سنگين و آبکي است كه مشخصات آن سنگيني - نداشتن اكسيژن زياد - بارش در دماي صفر درجه - چسبيدن به لباس و گتر و راحت گلوله شدن در دست ميباشد .

لايه هاي برف :
     - لايه پودري روي لايه يخ زده  که فشرده باشد بهمن حتمي است 
     - لايه يخ زده و فشرده روي هم که احتمال وقوع بهمن بسيار كم است .

عوامل تاثير گزار در برف : در دماي كم برف يخ مي زند پس هر چه دما پايين تر و هوا سردتر باشد احتمال ريزش بهمن كم تر است . باد باعث انباشته شدن برف و ريزش آن مي شود پس افزايش وزش باد برابر با افزايش خطر بهمن است . در ارتفاع بالا برف آب نمي شود و حجم برف زياد مي شود پس احتمال بهمن بيشتر است .

هر يک متر مرکعب برف خالص 800 کيلوگرم وزن دارد

انواع بهمن (برف):
    1- تخته اي
    2- پودري يا گرده اي
    3- آبکي يا شل آب

بهمن پودري : يک بهمن عظيم پوردي ، ممکن است فشاري از 5 تا 50 تن بر مت مربع ايجاد نمايد . ابر برفي گسترش يابنده ممکن است با سرعتي افزون بر 125 متر بر ثانيه (280 مايل در ساعت ) سير نموده و پيشاپيش آن يک جريان هواي نيرومند حرکت نمايد .
بهمن تخته اي :
اين نوع بهمن روي يالها تشکيل مي شود . اين نوع بهمن ها نقاب ندارند . برف هاي شل خيس و سفت خشک تشکيل دهنده اين نوع بهمن مي باشند .
راه مقابله : از لحاض تئوري تنها راه مقابله با اين نوع بهمن پريدن از روي آن مي باشد.


بهمن آبکي يا شل آب :
  در موقع ريزش باعث منجمد شدن فرد مي شود.

عوامل تشکيل دهنده بهمن :
      1- برف شامل خود برف و بستر زير برف مي باشد . به عبارتي حجم ؛ جنس و لايه هاي برف
      2- باد ( هم در ايجاد بهمن و هم در ريزش بهمن موثر است )
      3- شيب کوه
 

عوامل موثر در ريزش بهمن :
   1- درجه حرارت شامل درجه حرارت هوا و زمين .
   2- عوامل فيزيکي شامل ( باد - صدا - حيوانات - باد - زلزله - كوهنوردان و ... )
- حجم برف  :
اگر حجم برف تازه بين ۱۵ تا ۲۰ سانتيمتر باشد احتمال ريزش بهمن كم است .
اگر حجم برف تازه بين ۲۰ تا ۳۰ سانتيمتر باشد احتمال ريزش وجود دارد !.
اگر حجم برف تازه بيش از ۳۰ سانتيمتر باشد ريزش بهمن حتمي است !.

- شيب بستر : در شيب ۲۳ تا ۶۰ درجه احتمال بهمن زياد است و در شيب هاي بيشتر و كمتر از اين مقدار احتمال ريزش بهمن بسيار كم است . بيشترين بهمن ها در شيب ۳۰ تا ۴۵ درجه رخ داده است .
همچنين در شيب هاي محدب خطر بيشتر از شيب هاي مقعر يا فرو رفته است . در شيب محدب سرعت بهمن هر لحظه بيشتر مي شود و در شيب مقعر بالعكس .

- وضعيت بستر : اگر بستر زير برف يكنواخت باشد احتمال ريزش بهمن زياد مي شود و هر چه يكنواختي آن كمتر باشد و موانعي مانند سنگ و بوته و درخت در آن باشد احتمال ريزش بهمن كم مي شود .

- باد :
چون کشور ما در نيمکره شمالي هست مسير با از جنوب به شمال مي باشد از اين رو مسير هاي جنوبي اغلب براي صعود مناسب ترند .
- پوشش زير بهمن : شن اسکي - چمن - يخ
- آفتاب
- عمق برف
دهليزها يا قيف ها (جاهايي که دره تنگ مي شود)

عوامل بازدارنده از بهمن :
1- درخت ها و درختچه ها ( بهترين عامل جلوگيري کننده از بهمن مي باشد )
2- سنگ ها
3- دره هاي کم شيب و باز
نکته :بوته ها عامل بازدارنده نيستند
 

شناخت بهمن :
با پاگذاشتن بر روي برف مي توان بهمن را شناخت.
با پا گذاشتن بر روي برف برف يا فرو مي رود و يا نمي رود.اگر پا در برف فرو نرود برف يخي است و اگر پا فرو برود مي توان تشخيص داد که برف چند لايه است.( اگر بيشتر از يک لايه باشد خطرناک است )
اگر هنگام فرو رفتن پا ، پا سر بخورد مسير بسيار خطرناک است.
 

عبور از بهمن :
- بهترين راه عبور از بهمن اين است که بهمن را به طرف بالا صعود کنيم نه عرضي . و در صورتي که مجبور شديم عرضي بهمن را رد کنيم.
- بستن نخ بهمن
- براي عبور از بهمن حمايت قرار نمي دهيم ( يعني نبايد فرد را با طناب يا وسيله ديگري حمايت کرد ) چرا که ممکن است بهمن فرد را تکه تکه کند.
- در هنگام عبور از بهمن ( بريدن بهمن ) بايد تک تک گذشت و بدون عجله و با فاصله زياد .( بين فواصلي که پا در برف فرو مي رود نبايد نفر بعد پا يا باتوم در برف فرو کند.).
- هنگام عبور از بهمن گرم ترين لباس هاي خود را بپوشيد.
- شناي قورباغه در برف در صورت ريزش بهمن ( از لحاظ تئوري ).
- کوله پشتي را به سمت شيب و فقط يک بند آن را روي شانه مي اندازيم ( کمري ، سنه بند و يا قسمت هاي نگه دارنده و فيکس کننده کوله را از بدن بايد جدا کرد تا در صورت سقوط بهمن به توان به راحتي کوله را رها کرد ).
- حرکت به سمت عوامل بازدارنده ( مثل سنگ ها ، درختچه ها و  ساير عواملي که از زير برف بيرون زده
- هنگام عبور از بهمن نبايد صحبت کرد.
- اگر جاپاي نفر قبلي خيلي عميق است براي پر کردن جاپا از برف هاي همان قسمت استفاده شود.
- اگر مجبور به رد شدن از بهمن نيستيم از آن عبور نکنيم.
- انتهاي طناب نفر اول را نفر دوم براي پيدا کردن همديگر بگيرند .
- از مسير هاي شناخته شده عبور کنيد.
- عبور بصورت انفرادي .
- تا حد امکان از بالاي محدوده بهمن و نزديک به تاج بهمن عبور کنيم تا حجم برف کمتري بالاي سرمان باشد .

 

نکاتي که اطرافيان بايد به آن توجه کنند :
- دنبال كردن مسيري كه فرد بهمن زده طي مي كند با چشم تا زمان پايان بهمن .
- پيدا كردن نخ بهمن و وسايل فرد . گشتن نواحي پايين تر از محل شروع بهمن و حركت فرد .
- در صورت امكان استفاده از سوند ( ميله فلزي و باريك و بلند كه داخل برف فرو مي رود تا فرد را پيدا كنند ) .

 

محدوده بهمن : معمولا به دور از يال ها و خط الراس ها است و بيشتر بطرف مركز خط القعرها كوه است يعني فرو رفتگي بين دو يال و زير خط الراس . و از بالا به پايين شامل سه بخش تاج بهمن - مسير بهمن و انتهاي بهمن مي باشد .

سقوط بهمن :
- اگر برف شل يا پودري بود بايد از بهمن فرار کرد و جلوي دهان را پوشاند.
- نيم متر زير برف همه جا تاريک است .
تشخيص بالا و پايين :
چون زير برف همه جا تاريک است و ممکن است که  در اثر سقوط بهمن در زير برف نتوان تشخي داد که بالا کدام سمت است و براي بيرون آمدن بايد به چه سمتي تلاش کرد.
  1- بيرون انداختن آب دهان
  2- ادرار ( ادرار باعث مي شود که هنگام جستجو مصدوم سگ ها راحت تر مصدوم را پيدا کنند )

- نخ بهمن :
نخ بهمن طناب 3 ميلي متر ي به رنگ قرمز و به طول 15 تا 50 متر است که بر روي پوسته آن فلشي در يک جهت وجود دارد.
نخ بهمن را بايد طوري به بدن ، صندلي و .. وصل کرد که جهت فلش آن به سمت فرد باشد و ادامه نخ بهمن را طوري روي زمين مي اندازيم که بر روي زمين کشيده شود. حال اگر بهمن سقوط کند ، گروه امداد با پيدا کردن نخ بهمن و دنبال کردن فلش به مصدوم مي رسند.

Pieps (پيپس) اين دستگاه در سال 1973 به بازار آمد و مي توان آن را بهترين وسيله امدادي براي پيدا کردن محل اختفاي فرد بهمن زده دانست . پيپس يک دستگاه کوچک الکترونيکي پيرنده و فرستنده است. فردي که قرار است از بهمن عبور کند با فشار دادن دکمه دستگاه آن را به وضعيت فرستنده و ديگران بر روي وضعيت گيرنده قرار مي دهند. پيپش داراي يک گئشي مي باشد که براي شنيدن سيگنالهاي فرستاده شده از سوي فرستنده به کار مي رود. فراموش نکنيد که پيپس را نبايستي در کوله پشتي قرار داد بلکه بايد آن را به گردن آويخت.