مراحل ظهور و ثبوت در رادیوگرافی
اصول فرآیند ظهور و ثبوت در رادیوگرافی
اطلاعات اولیه
اشعه ایکس یا نور به فیلم رادیوگرافی می‌تابد و تصویر پنهانی بر اساس میزان نور تولید شده ، تشکیل خواهد شد. اما این تصویر باچشم غیر قابل رویت است. لذا اطلاعات ثبت شده در آن باید تحت یک فرایند شیمیایی (ظهور و ثبوت) تبدیل به یک تصویر قابل رویت و دائمی شود. ظهور و ثبوت فیلمهای اشعه ایکس به صورت دستی ، امروزه فقط در موارد استثنایی مورد استفاده قرار می‌گیرد. عمل ظهور و ثبوت بوسیله دستگاههای کاملا اتوماتیک صورت می‌گیرد.
مراحل ظهور و ثبوت (Theprocessing Cycle)
مرحله ظهور
هدف اصلی این مرحله تبدیل تصویر پنهانی به تصویر قابل رویت می‌باشد. برای این منظور دانه‌های هالید نقره موجود در فیلم که تحت تابش قرار گرفته‌اند، تبدیل به نقره‌های فلزی می‌شوند. ولی دانه‌هایی که تحت تاثیر تابش نور یا اشعه ایکس قرار نگرفته‌اند، تقریبا بدون تغییر باقی می‌مانند. در عمل داروی ظهور نمی‌تواند در ایجاد تمایز بین دانه‌های تابش شده و دانه‌های تابش نشده کاملا موفق باشد. در مواردی که مدت زمان ظهور خیلی زیاد باشد، عمل شدید دارو موجب تبدیل تمام هالیدهای نقره به نقره فلزی می‌شود. یک داروی ظهور خوب دارای عملی انتخابی بر روی کریستال ها می‌باشد. به این شکل که دانه‌های تابش شده را خیلی سریع تر از دانه‌های تابش نشده ظاهر می‌کند. عمل ظهور یک فرایند احیا شیمیایی می‌باشد. عمل احیا بوسیله دادن الکترون توسط مواد احیا کننده در داروی ظهور یک فرایند به یونهای نقره در کریستالها تابش شده صورت می‌گیرد. داروهای ظهور مورد استفاده در دستگاههای ظهو و ثبوت اتوماتیک نسبت به داروهای ظهور سیستم‌های دستی متفاوت هستند. ولی بطور کلی شامل حلال، عوامل ظهور ، تشدید کننده ، بافرها ، بازدارنده‌ها ، محافظت کننده‌ها ، سخت کننده‌ها و مواد تجزیه کننده است. هر چه تعداد فیلم بیشتری با داروی ظهور ظاهر شود، کارایی عمل ظهور بیشتر کاهش خواهد یافت.
مرحله ثبوت
توقف عمل داروی ظهور جذب شده در امولسیون ، ثابت کردن تصویر و شستن هالیدهای نقره و پایداری از اتفاقاتی است که در این مرحله رخ می‌دهد. مواد اصلی محلول ثبوت شامل حلال ، عوامل ثبوت ، اسید ، مواد سخت کننده ، بافر ، محافظت کننده ، مواد ضد رسوب است.
یک فیلم روشن دارای دانه‌های هالید نقره تابش نشده بیشتری نسبت به فیلم تیره می‌باشد. بنابراین پس از عمل ظهور ، برای برداشتن این دانه‌های تابش نشده ، داروی ثبوت بیشتری مصرف می‌شود. بنابراین نیاز به داروی تقویت بیشتری می‌باشد.
مرحله شستشو
هنگامی که فیلم ، تانک ثبوت را ترک می‌کند، امولسیون فیلم از داروی ثبوت اشباع شده است. در صورتی که این مواد از روی فیلم برداشته نشود، پس از مدتی روی سطح فیلم لکه‌های زرد - قهوه‌ای بوجود می‌آید و به منظور جلوگیری از این اثرات می‌باید، فیلم از مرحله شستشو عبور کند. در حین عبور از این مرحله مواد موجود در امولسیون از طریق انتشار ، به خارج از آن انتقال می‌یابد.آب لوله یک ماده مناسب برای استفاده در این مرحله می‌باشد.
مرحله خشک کردن
مرحله خشک کردن ، آخرین مرحله از مراحل ظهور و ثبوت می‌باشد و در آن تمام آب و مواد دیگر از امولسیون فیلم تبخیر می‌شوند. البته باید توجه داشت که برای جلوگیری از شکسته شدن امولسیون فیلم می‌بایست مقداری رطوبت در امولسیون باقی بماند. در سیستم‌های ظهور ثبوت اتوماتیک ، آب سطح فیلم بوسیله غلتکهای آبگیر بین مرحله شستشو و خشک کن برداشته می‌شود و آب درون امولسیون فیلم بوسیله عمل تبخیر خارج می‌شود. در سیستم‌های دستی برای جلوگیری از اتلاف وقت فیلمها را به شکل مرطوب استفاده می‌کردند. امروزه نیز عکسهای دندان ها به علت کوچک بودن و جلوگیری از اتلاف وقت به صورت مرطوب مطالعه می‌شوند. اما برای جلوگیری از آسیب به فیلمهای مرطوب باید آنها را با دقت جابجا کرد
