اشنایی باکار در ارتفاع
توسط افراد آموزش دیده که سطح دو ایراتا را با موفقیت سپری کرده اند، بر پا شود. کارگاه ها میبایست تا بار پنج کیلو نیوتن چک شوند مگر اینکه یک کارگاه از یک اتصال صنعتی کاملا ایمن با تایید سرپرست گرفته شود.نمونه یک کارگاه ترکیبی با استفاده از رول و سازه صنعتی اتصال طناب کاری و طناب پشتیبان به طور مجزا به دو نقطه را در شکل بالا مشاهده می کنید.
نکته بسیار مهم در کارگاه ها جلوگیری از سایش کارگاه به سازه و زاویه کارگاه میباشد.
منظور از زاویه کارگاه زاویه مابین دو اتصال کارگاه به دو نقطاصلی کارگاه میباشد:
اگر این زاویه صفر درجه باشد ، بار به طور مساوی بر روی دو نقطه نقسیم میشود.اگر این زاویه شصت درجه باشد ، بر روی هر نقطه پنجاه و هشت درصد وزن بار ، انتقال پیدا میکند. در صنعت میبایست از نصب کارگاه با زاویه بالا پرهیز کرد ،همیشه نمیتوان کارگاه با زاویه بسته بر پا کرد اما این نکته مهم است که حداکثر زاویه کارگاه صد و بیست میباشد ،چرا که در این ��اویه در هر نقطه فشار صد در صد بار منتقل میشود.
Mbl چیست؟
ام . بی .ال یا حداقل شکست بار به کمترین مقدار مقاومت تجهیزات ، در برابرشکستگی و یا پاره گی در تست کشش میگویند . برای مثال اعدادی که برروی کاربین ها و یا تسمه ها میباشد نشانگر حداقل شکست بار (ام.بی.ال) آن وسیله است . این عدد ضعیفترین مقدار مقاومت ابزار بر واحد کیلونیوتن در تست کشش یا پروف تست میباشد.
نمونه حداقل شکست بار یک مدل کارابین در جهت های بار و دهنه باز
حال آیا مجاز و ایمن است که تا مرز حداقل شکست بار ک کارابین بر روی آن بار وارد کنیم؟
یعنی میتوان بر روی یک کاربین با ام بی ال 22کیلو نیوتن ، تا 22 کیلو نیوتن یا 2200 کیلوگرم بار وارد کرد؟
جواب : خیر
طبق قانون لولر تمامی تجهیزات فاکتورهای عمومی ایمنی دارند ، که به نام بار مجاز کاری مشناسیم ، این فاکتور در تجهیزات فلزی یک پنجم ام.بی .ال میباشد
و در تجهیزات پارچه ای(طناب ، تسمه ) به مقدار یک دهم ام.بی.ال آن ابزار میباشد .
(الزامات حفاظت فردی)
ایمنی کار در ارتفاع:
انجام کار در مکانهایی که بلندی آن از سطح زمین 20/1 متر باشد، عملیات کار در ارتفاع محسوب می شود و ضروری است که در این قبیل فعالیتها اقدامات لازم جهت پیشگیری از سقوط در نظر گرفته شود.
در فرایند ایمن سازی عملیات کار در ارتفاع سه مرحله وجود دارد :
• پرهیز از کار در ارتفاع و یا انجام بخشهایی از آن در سطح زمین در شرایطی که این امکان وجود دارد.
• استفاده از روشها و تجهیزاتی که خطر سقوط افراد در حین کار را از بین ببرد در شرایطی که امکان ممانعت از کار در ارتفاع وجود ندارد.
• استفاده از روشها و تجهیزاتی که ارتفاع سقوط و شدت صدمات ناشی از سقوط را کاهش دهند در شرایطی که امکان از بین بردن خطر سقوط وجود ندارد.
• تکنسین‌ها و سرپرست‌ها باید توجه ویژه به افرادی که بالاتر از سطح زمین مشغول کار هستند نمایند و هیچ فرد در حین کار در ارتفاع نباید تنها باشد. در نهایت اصول زیر در حین کار در ارتفاع باید مدنظر قرار گیرد.
• برای کلیه افرادی که در ارتفاع کار میکنند و خطر سقوط برایشان وجود دارد لازم است از کمربند و مهار مناسب جهت اجتناب از سقوط استفاده نمایند. (به عنوان مثال سقوط درون شافت‌ها، تانک‌ها و غیره) کمربند ایمنی قبل از استفاده باید کاملاً چک شود که نوارهای آن پوسیدگی نداشته و برای استفاده در شرایط عالی بوده و گره‌های آن محکم، حلقه‌ها و فنرها و بست‌های آن سالم و بدون خم شدگی و یا بریدگی و طنابها و اتصالات آن سالم و محکم باشد. کمربندهای ایمنی باید در جاهای تمیز و خشک و دور از گرما و مواد فرساینده نگهداری شود. یکی از احتیاجات مبرم و ویژه کارگاه‌ها، طنابها و مهارهای ایمنی تأیید شده هستند.
تجهیزات جلوگیری از سقوط و افتادن:
در فعالیتهایی که در ارتفاع بیش از 5/3 متر انجام میشود و در این شرایط امکان تعبیه سازه‌های حفاظتی برای جلوگیری از سقوط کارگران وجود ندارد، از این تجهیزات استفاده میشود. این تجهیزات علاوه بر امکان پیشگیری از سقوط، با هدف کاهش ارتفاع سقوط و در نتیجه کاهش شدت صدمات وارده به فرد نیز مورد استفاده قرار می گیرند. حداقل نیروی مقاومت این تجهیزات و اجزای آنها در برابر نیروی کششی نبایستی از 1150 کیلوگرم کمتر باشد. این تجهیزات و ضمائم آنها بایستی مرتباً بازدید و قطعات فرسوده آن تعویض شود. مهمترین تجهیزات پیشگیری از سقوط عبارتند از :
کمربند ایمنی :
کمربندهای ایمنی از جمله تجهیزات بسیار متداول و ساده جهت پیشگیری از سقوط به شمار میروند. این لوازم ایمنی به دلیل محدود بودن محل اتصال به ناحیه کمر و احتمال وارد آمدن فشارهای شدید به کمر در انتهای مسیر سقوط از ارتفاع و در نتیجه احتمال ایجاد آسیب به ستون فقرات، از جمله تجهیزات پیشگیری از سقوط در ارتفاع کم محسوب می شوند.
کمربندایمنی بایستی باید به طناب کنفی به قطر حداقل 4/3 اینچ یا نایلونی بقطر حداقل 2/1 اینچ مجهز باشند. به هنگام استفاده از کمربند ایمنی رعایت نکات ذیل الزامی است:
1. طنابهای نجات را نباید هرگز گره زد چون گره قدرت طناب را به اندازه قابل ملاحظه‌ای کم می کند.
2. شخص استفاده کننده باید طناب نجات را ببندد تا در صورت افتادن وی را با کمترین سقوط متوقف کند.
3. کارکنانی که در داربستهای معلق با ارتفاع بیش از دو متر درکار هستند، باید هر کدام جداگانه مجهز به کمربند ایمنی باشند.
4. برای کار کردن در ارتفاعات باید حتی المقدور سکو یا داربست بکار برده شود.
5. قلاب طناب نجات کمربند ایمنی باید به محل محکمی که بهتر است حتی الامکان در بالای سر باشد قرار گیرد.
حمایل ایمنی :
حمایلهای ایمنی از جمله تجهیزات پیشگیری از سقوط در ارتفاع محسوب می شوند که به دلیل اینکه فشارهای وارده در حین سقوط را علاوه بر کمر به تنه و شانه ها و در برخی از انواع به سینه و رانها نیز توزیع می کنند، از ایمنی بالاتری نسبت به کمربندهای ایمنی برخوردارند و جهت کار در ارتفاع زیاد توصیه میشوند. حمایلها و کمربندهای ایمنی از طریق یک طناب موسوم به طناب نجات که در قسمت سر آن دارای قلابهای ضامن دار است به نقاط ثابتی متصل میشوند. همچنین تسمه های قابل ارتجاع جهت ایجاد خاصیت ارتجاعی و کاهش اثر شوک ناشی از سقوط به بدن و بعنوان رابط میان طناب نجات و حمایل یا کمربند ایمنی استفاده میشود.
مقررات وسایل حفاظت فردی PPE:
استفاده از وسایل استحفاظی فردی در آخرین مرحله از کنترل خطرات صورت می گیرد. لذا کارکنانی که باید بطور دائم از وسائل ایمنی از قبیل کلاه، کفش، عینک، دستکش و غیره استفاده نمایند مشمول مقررات زیر می باشند:
• انجام کارهایی که مستلزم داشتن وسائل ایمنی است بدون استفاده از وسائل مربوطه مجاز نیست.
• سرپرست مربوطه بایستی از ارجاع کار به کارکنانی که مجهز به وسائل ایمنی نیستند خودداری نماید.
• در صورتیکه هر یک از کارکنان وسایل و یا البسه ایمنی را مفقود نماید، یا نتواند آنرا ارائه دهد و نهایتاً مسئول فقدان آن شناخته شود به میزانی که شرکت تعیین می کند باید جریمه بپردازد.
• کارکنان باید وسائل ایمنی را که بطور موقت برای انجام وظیفه دریافت داشته اند پس از انجام کار مسترد دارند.
• کارکنان حق دخالت و تغییر وسایل ایمنی را ندارند.
• کارکنانیکه بعلت ضعف و نقص بدنی نمی توانند از وسیله ایمنی مورد نیاز کار خود استفاده نمایند توسط سرپرستان به مسئول HSE معرفی شده تا ازطریق آن به پزشک صنعتی معرفی گردند و طبق نظر وی، مسئول HSE و مدیر پروژه مربوطه باید تصمیم مقتضی در مورد آنان اتخاذ نمایند.
• در مورد کارکنانیکه بدلایل غیر موجه از پوشیدن البسه و وسائل ایمنی خودداری نمایند اقدامات انضباطی طبق مقررات داخلی شرکت اجرا خواهد گردید.
• کلیه وسائل و البسه ایمنی باید در جای مناسب
در سال ۱۹۷۸ چندین کمپانی با یکدیگر به این نتیجه رسیدند که قوانین آن زمان به خوبی تکنیک ها و روش های کار در ارتفاع را پوشش نمی دهد و طی نشست های کارشناسی فراوان و مذاکره فنی با HSE ( کمیسیون وضع قوانین ایمنی و سلامت کاری ) یک گام مهم در زمینه وضع قوانین برای کار در ارتفاع برداشته شد و آن به وجود آمدن ایراتا irata در سال ۱۹۸۰ بود.
در سال ۱۹۹۴ ایراتا irata راهنمای جامعی برای کار با طناب منتشر کرد. این راهنما تمام شرکت ها و ارگانهایی را که به نوعی در کارشان با طناب سر و کار دارند را به یکپارچه سازی شیوه های کار مطابق با قوانین موجود دعوت نمود و با این کار شیوه علمی و کاربردی کار با طناب را مشخص کرد و همچنین این راهنما ابزار و ادوات و روشهایی را که کاربران کار در ارتفاع و استفاده کنندگان شیوه های کار با طناب به کار میگیرند را مشخص و نیازهای آنان را در جهت نیل به استاندارد اتحادیه اروپا (CE) مشخص نمود. همچنین تمامی کمپانی هایی که از قوانین ایراتا irata تبعیت می کردند به صورت دوره ای مورد بازدید کارشناسان ایراتا irata در زمینه فنی و کیفی قرار می گرفتند.
از سال ۱۹۹۲ تمام تکنسین هایی که در حوزه های صنعتی کار می کنند ملزم به گذراندن دوره های آموزشی ایراتا شده اند و در صورت قبول شدن در این دوره ها کد شناسایی ایراتا irataبه قبول شدگان داده میشود و همچنین به آنها کارت شناسایی و کارنامه صورت توانائیها و فعالیت های انجام شده اعطا می شود. ان آموزش ها و دوره ها در سه سطح برگزار می شود.
IRATA LEVEL 1
دارنده مدرک تکنسینی است که می تواند زیر نظر یک سرپرست سطح ۳ فعالیت های مشخص و تعیین شده ای را انجام دهد.
IRATA LEVEL 2
تکنسینی که قادر است تنظیمات و بار بندی های کار با طناب را انجام دهد، مسئولیت امداد را بر عهده بگیرد و زیر نظر یک سرپرست سطح سه کارهای گوناگون را انجام دهد.
IRATA LEVEL 3
تکنسینی که تمام مسئولیت های کار با طناب را برعهده میگیرد و میتواند اطلاعاتی را که سطوح ا و ۲ نیاز دارند را در اختیار آنها بگذارد، به قوانین و مقررات مربوطه آگاهی کاملی دارد، اطلاعات بنیادی و عمیقی درباره اجرای روش های پیشرفته امداد دارد، دارای گواهینامه کمک های اولیه ا��������ت، از برنامه های دوره ای ایراتا به خوبی مطلع است و صلاحیت نظارت بر سطوح ۱ و ۲ را دارد.
امروز چندین سال از برداشته شدن گام های آغازین ایراتاIrata می گذرد و آمار نزدیک به صفر تلفات، در کارهای در ارتفاع در طی این دوره به خوبی گواه فلسفه اصلی کاری ایراتا به صفر رساندن تلفات است.
ایراتا Irata دوره های آموزشی خود را در مرکز آموزشی Lyonلیون که در شهر Tebay تبی انگلستان قرار دارد برگزار می کند.
Lyon Equipment تاسیسات لیون) یکی از مراکز مهم آموزش کار در ارتفاع در اروپا محسوب می شود و به عنوان بازوی اجرایی ایراتا Irata ایفای نقش می نماید.
ابتدا راپل در گذشته بیشتر در فرود از صخره های مرتفع صورت میگرفت بعد ها نظر به کاربرد ان در برخی مناطق صعب العبور رواج بیشتری پیدا کرد بعنوان مثال تخلیه نفرات از بالگرد به منطقه معین که این روش بیشتر در گروه های نظامی و یا نجات صورت میگیرد.
بحث امروز ما در مورد صعود و یا نزول از ارتفاع می باشد و انواع گره هایی که برای انجام کار باید دانست
مهمترین وسایل برای راپل عبارتند از: طناب مخصوص راپل طنابچه هشتی و کارابین
مهم: وسایل بسیاری برای راحت تر کردن امروزه جای گره ها را گرفته است مثل یومار که اغلب در کوهنوردی ها جای کره پروسیک از آن استفاده می شود ولی در نمایشگاه ارتش تکاور ارتش توضیح می داد که هیچ کدام از نیروها در ارتش حق استفاده از وسایل آماتوری که جای گره ها را بگیرد ندارند و همه باید حرفه ای وار از کمترین امکانات بیشترین بهره را ببرند.
طناب مخصوص راپل
قطر طناب غارنوردی نباید کمتر از 9 میلیمتر و بیشتر از 12 میلیمتر باشد، این طنابهای خاصیت کشسانی ندارند و دارای رویه ایی زبر می باشند اصطلاحاً به این طنابها، طنابهای استاتیک گفته می شوند و از 2 قسمت هسته و روکش تشکیل شده اند . علل ساخت این طناب برای غارنوردی در درجه اول ، به علت خاصیت ارتجاعی و کشش زیاد در طنابهای کوهنوردی برای بالا آمدن از این طنابها نیروی مضاعفی نیاز می باشد ولی در طناب غارنوردی این مشکل وجود ندارد. دوم اینکه این طنابهای غارنوردی مقاومت بیشتری در برابر اصطکاک و رطوبت دارند.
چگونه از طناب راپل مراقبت کنیم:
1- اضافه طناب در مقصد باید حلقه شود تا زیر پا لگد مال نشود.
2- از طنابهای زخمی و مشکوک استفاده نگردد.
3- به سوختگی و پیچ خوردگی آنها توجه شود.
4- طناب بعد از هر برنامه باید تمیز و با آب شیرین شستشو داده شود.
نحوه شناسایی استانداردهای ابزارهای کار در ارتفاع :
ابزارهای کار در ارتفاع هم مانند سایر وسایل دارای استانداردهایی میباشند که در ادامه مطالب به اختصار توضیحاتی داده میشود.
استانداردها میتوانند اروپایی باشند(en).
استانداردها میتوانند بین المللی باشند(iso).
استانداردها میتوانند ملی باشند مانند:
انگلستان(bs) ،آلمان(din) ،فرانسه ((afnor و...
استاندارد(ce):
این استاندارد بر روی محصول بدین معناست که در تولید آن محصول دستورالعملهای ضروری اروپایی در زمینه ایمنی ،سلامت و حفظ حقوق مصرف کنندگان و محیط زیست توسط شرکت سازنده رعایت شده است.
به غیر از استانداردهای ملی هر وسیله یا ابزاری میتواند مورد تایید اتحادیه جهانی آن صنف باشد مانند اتحادیه بین جهانی کوهنوردی
(آلپ-uiaa):
در ابزارهای کار در ارتفاع و استانداردهای آن تبعیت از استاندارد اروپایی( en ) ویا اتحادیه جهانی کوهنوردی (آلپ-uiaa)ارجع تراست.
طبق قانون ppeاطلاعات مربوط به محصول باید توسط سازنده ارائه شود این اطلاعات باید توسط مصرف کننده قبل از استفاده از تجهیزات به دقت مطالعه شود این کار باید در مورد تجهیزات جایگزین نیز صورت بگیرد چون گاهی اوقات تغییراتی در جزئیات قطعه اصلی صورت می پذیرد. گاهی در مورد نقاط ضعف وقوت وسیله میتواند سبب استفاده بهینه از آن وسیله شود این آگاهی را میتوان با مطالعه اطلاعات هر محصول ویا بروشور و کاتالوگهای فنی و تخصصی آن محصول به دست آورد.
در پایان هنگامی که وسیله ای انتخاب میکنید اطمینان حاصل کنید که اجزای آن وسیله با هر سیستمی سازش پذیر بوده و عملکرد ایمنی یکی از اجزا با اجزای دیگر تداخل پیدا نمیکند در صورتی که ازاین مساله اطمینان ندارید با تهیه کننده و یا سازنده تجهیزات مشورت کنید.
«دمای کارکرد مفید ابزارها»
1- هارنس و تسمه و... :40- تا80+
2- یومار وکارابین و... :40- تا80+
3- کلاه ایمنی و... :30- تا50+
