هنر و نمک

یکی از معدن‌های بسیار نامی که تحول هزارساله از فن بهره‌برداری از نمک را به خوبی نشان می‌دهد، در نزدیک شهر وی‌الیسکا در 15 کیلومتری جنوب خاوری کراکوی در لهستان است که از عهد نوسنگی تاکنون بهره‌برداری می‌شود. در این معدن نمک که تا ژرفای 327 متری زیرزمین کار شده است، روی هم بیش از 300 کیلومتر گالری، تونل، چاه ، میله و چند کلیسای کوچک وجود دارد که آن‌ها را با آویزها و لوسترهای زیبایی از بلورهای نمک ساخته‌اند.

  در یکی از زیباترین کلیساها به نام سن‌کینگا لوسترهای نمکین را برای دیدارکنندگان روشن می‌کنند. این کلیسا در سده‌ی شانزدهم میلادی ساخته شده است. در سال‌های بسیار دور، کسانی که تکه‌های نمک را از ستون‌های نگهدارنده‌ی سقف می‌دزدیدند، به شدت تنبیه می‌کردند و گاهی بازوان آن‌ها را می‌بریدند! این معدن به علت داشتن گذشته‌ای آشکار که فن معدن‌کاوی و تحول آن را نشان می‌دهد، در سال 1978 از سوی سازمان یونسکو به عنوان میراث جهانی معرفی شد.

  یکی از معدن‌های زیرزمینی نمک در کشور پاکستان، در کوه‌های سالت‌رنج قرار دارد که می‌گویند، اسکندر مقدونی برای دست یابی به آن، سخت کوشیده و کشتارها کرده است. در تونل‌های زیرزمینی و به علت نفوذ آب در سنگ‌های نمکی، آرام آرام قسمت‌هایی حل شده و شورابه‌ها به صورت آبچکانه فرو می‌چکد و پدیده‌ی زیبایی درست همانند استالاکتیت به وجود می‌آید که کارگران معدن از اردو و پشتو زبان آن‌ها را نامگذاری کرده‌اند: شورابه‌ای که از سقف تونل فرو می‌چکد و آویزوار شکل می‌گیرد به نام "اشک نمک"، شورابه‌ای که فرو ریخته و در کف تونل ستونک و برجستگی ساخته است به نام "آه‌نمک" و هر جا که نمک‌های سقف و کف، یعنی اشک و آه به هم رسیده‌اند، از آن به نام "وصال‌نمک" یاد می‌کنند.