LED یا ال ای دی یا لِد
LED (خوانده می شود ال ای دی) چیست؟
لامپ LED در واقع یک نوع دیود نورانی است که در خانواده دیود ها دسته بندی می شود. اما نورانی بودن آن می تواند ن را در خانواده لامپ قرار دهد. به هر حال امروزه استفاده از این لامپ کوچک و کم مصرف چنان زیاد شده است که قطعا می توان گفت همه آن را دیده اند و کمی درباره آن شناخت دارند. لامپ های LED به وفور در اطارفمان دیده می شوند مانند لامپ های فوق کم مصرف که جایگزین لامپ های فیلامان دار و لام های کم مصرف قبلی گشته اند. همچنین به عنوان چراغ هشدار در لپ تاپ ها، تلویزون ها و... نیز به کار برده می شوند.
از کاربرد گسترده این لامپ ها در تابلو های روان LED و نمایشگرهای دیجیتال LED می توان نام برد. شاید دیگر چراغ راهنمایی را نیابید که در آن از لامپ LED استفاده نشده باشد. شهرداری نیز از این پیشرفت تکنولوژی عقب نمانده است و لامپ های پر مصرف نصب شده در خیابان ها را با این لامپ های فوق کم مصرف تعویض می نماید. البته در کشور ما استفاده از لامپ ها کمی با تاخیر اتفاق افتاده به نحوی که در کشورهای پیشرفته دیگر لامپ فیلامانی و حباب دار پر مصرف دیده نمی شود.
چرا لامپهای LED ؟ (مزایای استفاده از لامپهای LED)
در واقع هدف اصلی ما از این بحث پاسخ به این سئوال است كه: استفاده از لامپهای LED نسبت به سایر لامپهای موجود چه مزایایی در بر دارد؟
در ذیل تعدادی از مزیتهای عمده لامپهای LED را نسبت به سایر لامپها توضیح خواهیم داد.
1. بازده
در حال حاضر لامپهای LED بازدهای بین 20 تا 40 لومن بر وات را دارا میباشند و این در حالی است كه این مقدار برای لامپهای التهابی 12 تا 15 لومن و برای لامپهای كممصرف 35 تا 60 لومن بر وات و برای لامپهای بخار سدیم این میزان به 100 لومن بر وات میرسد. مشاهده میكنید كه ظاهراً لامپهای LED برتری خاصی نسبت به لامپهای كممصرف و یا بخار سدیم ندارند اما نكتهای كه باعث تمایز و برتری بازده لامپهای LED نسبت به سایرین میشود این است كه اولاً نور تولید شده توسط آنها در تمام فضا پراكنده نمیشود و ثانیاً شامل پرتوهای فرابنفش و مادون قرمز نمیباشند و این باعث میشود كه شدت نور آنها در فضای مورد نظر نسبت به سایرین بیشتر باشد كه در اماكن مختلفی كه نیاز به نوز متمركز مانند فعالیتهای ابزار دقیق در صنایع، شركتها و ادارات استفاده نمود كه این موضوع در شكل زیر نشان داده شده است.
علاوهبر موارد فوق شما میتوانید برای نیازهای مختلف خود به وسیله لامپهای LED نور مورد نیاز خود را تأمین كنید نه كمتر و نه بیشتر و این در حالی است كه به علت مشكلات متعدد، لامپهای قدیمی را نمیتوان با هر توان دلخواه تولید كرد و معمولاً دارای استانداردهای خاصی میباشند و معمولاً نور آنها نیز مانند لامپهای LED قابل تنظیم نمیباشد.
2. قابلیت اطمینان بالا
فرض كنید كه احتمال از كار افتادن یك LED در ساعات 1 تا 5000 برابر با 002/0 باشد و اگر یك لامپ LED را با 500 عدد LED در نظر بگیریم و زمان تعویض این لامپ را منوط به از كار افتادن 200 LED بدانیم آنگاه احتمال تعویض این لامپ در زمان 1 تا 5000 ساعت برابر است با 002/0 به توان 200 كه تقریباً برابر با صفر میباشد.
لذا زمانی كه یك لامپ LED را در شرایط استاندارد به كار گرفته شود میتوان مطمئن بود كه تا سالها نیازی به تعویض آن نخواهد بود به همین علت در حال حاضر كلیه لامپهای LED از سوی تولید كنندگان خارج از كشور تا 5 سال تضمین میشوند و این شركتها متعهد میشوند كه در صورت بروز هر گونه خرابی در هر نقطه دنیا بدون دریافت هیچ هزینهای محصولات خود را جایگزین نمایند.
3. عمر مفید بالا
تا قبل از ظهور لامپهای LED بالاترین عمری كه برای منابع روشنایی ثبت شده بود چیزی در حدود 5000 ساعت بود و این مقدار با كمترین طول عمر متصور برای LEDها قابل مقایسه نمیباشد.
حال بیاییم اثر دو خصیصهای كه در فوق ذكر شد را بررسی نماییم.
معمولاً هر زمان كه از یك خیابان عبور میكنید یك یا چند عدد از لامپهای روشنایی خاموش هستند و در روز بعد مأموران آنها را جایگزین میكنند كه این امر مستلزم صرف وقت و هزینه بسیار زیادی میباشد ولی با جایگزینی لامپهای LED به جای لامپهای قدیمی میتوان تا میزان زیادی در این هزینهها صرفهجویی نمود.
4. عدم وجود پرتوهای فرابنفش و مادون قرمز
همواره نوری كه توسط منابع روشنایی تولید میشده است به همراه پرتوهای فرابنفش و مادونقرمز بوده است كه در حوزه بینایی ما قرار ندارند و كاربردی به منظور تأمین روشنایی ندارند اما موضوع به اینجا ختم نمیشود پرتوهای فرابنفش علاوهبر این كه كاربردی در تأمین روشنایی ندارند بلكه برای انسان مضر میباشند و دانشمندان، بر اساس نتایج آخرین تحقیقات زنان را از قرار گرفتن در زیر نور لامپهای مهتابی و كم مصرف منع كردهاند چون این گونه لامپها میزان زیادی پرتو فرابنفش از خود منتشر میكنند و این در حالی است كه تأثیر پرتوهای فرابنفش بر مبتلا شدن به سرطان پوست سالها پیش به اثبات رسیده است.
5. به كارگیری با ولتاژهای بسیار پایین
ولتاژ مورد استفاده لامپهای LED میتواند بسیار پایین باشد و جالب است كه لامپهای LED با مقدار ناچیزی از ولتاژ نامی خود نیز به نور افشانی خواهد پرداخت و میتوان آنها را با ضعیفترین و كوچكترین باطریها تغذیه نمود. بنابراین میتوان بسیاری از سیستمهای روشنایی صنایع و ساختمانها و حتی معابر را بدون نیاز به اتصال به شبكهی سراسری توسط باطریها و پیلهای مستقیم تغذیه نمود كه مشكل پیك و دره بار شبكه را تا حدودی مرتفع نموده و هزینه احداث تأسیسات انتقال برق در اماكن صعبالعبور و فواصل بالا را كاهش داد.