نیاز غذایی یک درخت چیست؟

نیاز غذایی یک درخت چیست؟
نویسنده: رضا نظری مقدم
رطوبت، تهویه، درجه حرارت، نور مناسب، تعادل تغذیه ای، محیط مناسب رشد ریشه، عدم وجود مواد مضر و آفات و بیماری بر رشد و تولید درختان میوه تاثیر می گذارد.
مقدمه
آیا می دانید عواملی که بر رشد و تولید درختان میوه تاثیر می گذارد عبارتند از رطوبت، تهویه، درجه حرارت، نور مناسب، تعادل تغذیه ای، محیط مناسب رشد ریشه، عدم وجود مواد مضر و آفات و بیماری.
نیاز غذایی یک درخت
نیاز غذایی یک درخت میوه معمولا از الگوی رشد کلی آن تبعیت می کند. در اوایل بهار نیز درخت به وسیله عناصر غذایی حاصل از آسیمیلاسیون که در پاییز سال قبل در ریشه ها و بافتهای چوبی ذخیره شده اند، تامین می شود.
در طول فصل رشد، رشد کلی درخت نیز افزایش یافته که حداکثر آن در اوایل بهار و سپس مجددا در زمان برداشت، در اواخر تابستان و اوایل پاییز است.
بین اندامهای درخت برای مواد غذایی که در طول فصل ساخته و تبدیل شده اند، رقابت وجود دارد. وجود فعالیت متابولیکی زیاد در نوک شاخه و توسعه چوب و برگها باعث می شود که شاخه ها به عنوان مصرف کننده های قوی برای جذب مواد غذایی به حساب آیند. کابرد سنگین کود ازته در بهار، رشد رویشی را تحریک کرده و سبب می شود که تعداد زیادی شاخه طویل بر روی درخت به وجود آید که تا اواخر تابستان به رشد خودشان ادامه می دهند. در نتیجه چنین رشد رویشی زیاد، اندازه و کیفیت میوه کاهش می یابد و ممکن است که از تشکیل گل برای فصل گلدهی جلوگیری به عمل آید و در اثر طولانی شدن رشد رویشی شاخه ها، تشکیل گل به تاخیر بیفتد به دلیل اینکه ساخته شدن چوب در شاخه ها برای انجام فرآیند لیگنینی شدن به غلظت بالای کلسیم نیاز دارد.
کلسیم ترجیحا در رشد رویشی به مصرف رسیده که اغلب اوقات با وقوع عوارض ناشی از کمبود کلسیم در میوه، از قبیل چوب پنبه ای شدن همراه است. این عمل یک رقابت فعال است.
همچنین بین اندامهای درخت ممکن است رقابت غیرفعال هم وجود داشته باشد. بافتهایی که دارای تبخیر زیادی هستند ممکن است منابع غذایی بیشتری را در نتیجه انتقال مقادیر قابل ملاحظه ای از این عناصر به وسیله جریان تبخیر برگ دریافت کنند. میوه تبخیر کمتری نسبت به رگ نشان می دهد.
بنابراین قدرت رقابت غیرفعال کمتری در برابر برگ و بافتهای رویشی برای عناصر غذایی مانند کلسیم در جریان تبخیر دارد.
عناصر غذایی ضروری برای رشد درختان میوه
تامین، جذب و استفاده عناصر شیمیایی از محیط، مخصوصا هوا و خاک و استفاده از آنها در متابولیسم و رشد گیاه به عنوان تغذیه تعریف شده است و بدین ترتیب عناصر شیمیایی مورد نیاز را عناصر غذایی می نامند. این عناصر برای رشد ضروری هستند زیرا آنها سه گونه از نیازهای ضروری گیاه را برآورده می سازند:
1- این عناصر به طور مستقیم در فرآیندهای سوخت و ساز گیاهی به عنوان یک جزء تشکیل دهنده سوخت و ساز دخالت کرده و یا برای عمل سیستمهای آنزیمی مورد نیاز هستند.
2- کمبود عنصر ضروری، گیاه را برای تکمیل چرخه زندگی خود ناتوان می سازد و ممکن است باعث مرگ آن شود.
3- کمبود هر عنصر اختصاصی است و نمی توان عنصری را با عنصر دیگر جایگزین ساخت.
علایم کمبود ازت
نیتروژن در مقایسه با سایر عناصر دارای بالاترین غلظت است. نیتروژن یک عنصر متحرک است که به سمت سطوحی که در آنجا فعالیت متابولیکی بالا است و در معرض نور بیشتر قرار دارند، حرکت می کند. در نتیجه نیتروژن از برگهای پیرتر در قاعده ساقه یا از قسمتهایی از تاج درخت که در معرض سایه است به برگهای جدید و خارجی تاج منتقل می شود.
برگهای پیرتر یا برگهای واقع در سایه دارای نیتروژن کمتری هستند. در نتیجه برگهایی که در سطح پایینی از نتیروژن هستند کم رنگ شده سپس زرد می شوند و در نهایت پیر شده و می ریزند.
کمبود ازت کاهش رشد اندامهای هوایی شاخه ها به طور معمول قایم کمبود ازت ابتدا در برگهای مسن و سپس برگهای جوان مشاهده می شود.
زمان مصرف
پیش از زمان شروع گلدهی، در زمان گلدهی و تشکیل میوه، زمان رشد میوه.
اثرات ازت
رشد رویشی، عملکرد و کیفیت میوه ضروری است.
تاثیر متقابل بر جذب عناصر دیگر
ازت اضافی در خاک روی قابلیت جذب سایر عناصر به ویژه فسفر یا سمیت سایر عناصر به دلیل آزاد شدن مقادیر اضافی مانند مس تاثیرگذار می شود. ازت اضافی رسیدن میوه و رنگ میوه را به تاخیر می اندازد، خطر سرمازدگی را افزایش می دهد و حساسیت درخت سیب را به عارضه لکه تلخ افزایش می دهد. این ماده باعث کاهش میزان فسفر و پتاسیم در برگها شده و غلظت منگنز و روی را افزایش می دهد.
علایم کمبود فسفر
فسفر ماده ای است که در تمامی بافتهای گیاه یافت می شود و در اندامهای جوان گلها دانه تمرکز بیشتری دارد. اهمیت ویژه ای در جوانه زدن بذر، تسریع رشد ریشه و فرآیندهای رسیدن دانه و میوه دارد. برای تقسیم سلولی و رشد بافتهای مریستمی نیز ضروری است.
کمبود فسفر در گیاهان موجب کاهش رشد به ویژه در ریشه شده، ساقه ها کوتاه، ضعیف و باریک می شوند.
برگها کوچک شده و برگ ریزان زودرس از برگهای مسن شروع می شود، میزان گلدهی کاهش زیادی یافته و تولید میوه کم می شود، نوک برگهای مسن اغلب خشک و شاخ و برگ تغییر رنگ می دهند، پوست میوه ضخیم و کیفیت آن اسفنجی می شود، ظهور جوانه به تاخیر افتاده و نامنظم می شود و درخت دچار زردی زودرس پاییزه می شود.
 تاثیر متقابل بر جذب عناصر دیگر
زیادی فسفر موجب کاهش پتاسیم، منیزیم، آهن، ازت، مس و بر در برگها می شود ولی کلسیم و منگنز برگ افزایش می یابد.
علایم کمبود پتاسیم
این عنصر اهمیت ویژه ای در برگهای جوان، نوک ریشه و سایر بافتهای مریستمی غنی از پتاسیم دارد.
پتاسیم تقریبا در تمام فعالیتهای سوخت و ساز گیاه نقش دارد. مصرف آن باعث افزایش رشد میوه با افزایش سطح برگ به طور غیرمستقیم و باعث بهبود رنگ میوه می شود.
کمبود آن باعث اختلال در متابولیسم گیاه شده و ترکیبات سمی ازت دار در گیاه تجمع می یابد در پتاسیم، کمبود از برگهای پیر به سمت برگهای جوان حرکت می کند، برگهایی که به تازگی کامل شده اند به صورت زردی نوک و حاشیه برگ به ویژه در فصل خشک مشخص می شود.
تاثیر متقابل بر جذب عناصر دیگر
افزایش غلظت پتاسیم باعث کاهش غلظت کلسیم و منیزیم، روی و منگنز در برگ می شود.
؟
نویسنده: رضا نظری مقدم
رطوبت، تهویه، درجه حرارت، نور مناسب، تعادل تغذیه ای، محیط مناسب رشد ریشه، عدم وجود مواد مضر و آفات و بیماری بر رشد و تولید درختان میوه تاثیر می گذارد.
مقدمه
آیا می دانید عواملی که بر رشد و تولید درختان میوه تاثیر می گذارد عبارتند از رطوبت، تهویه، درجه حرارت، نور مناسب، تعادل تغذیه ای، محیط مناسب رشد ریشه، عدم وجود مواد مضر و آفات و بیماری.
نیاز غذایی یک درخت
نیاز غذایی یک درخت میوه معمولا از الگوی رشد کلی آن تبعیت می کند. در اوایل بهار نیز درخت به وسیله عناصر غذایی حاصل از آسیمیلاسیون که در پاییز سال قبل در ریشه ها و بافتهای چوبی ذخیره شده اند، تامین می شود.
در طول فصل رشد، رشد کلی درخت نیز افزایش یافته که حداکثر آن در اوایل بهار و سپس مجددا در زمان برداشت، در اواخر تابستان و اوایل پاییز است.
بین اندامهای درخت برای مواد غذایی که در طول فصل ساخته و تبدیل شده اند، رقابت وجود دارد. وجود فعالیت متابولیکی زیاد در نوک شاخه و توسعه چوب و برگها باعث می شود که شاخه ها به عنوان مصرف کننده های قوی برای جذب مواد غذایی به حساب آیند. کابرد سنگین کود ازته در بهار، رشد رویشی را تحریک کرده و سبب می شود که تعداد زیادی شاخه طویل بر روی درخت به وجود آید که تا اواخر تابستان به رشد خودشان ادامه می دهند. در نتیجه چنین رشد رویشی زیاد، اندازه و کیفیت میوه کاهش می یابد و ممکن است که از تشکیل گل برای فصل گلدهی جلوگیری به عمل آید و در اثر طولانی شدن رشد رویشی شاخه ها، تشکیل گل به تاخیر بیفتد به دلیل اینکه ساخته شدن چوب در شاخه ها برای انجام فرآیند لیگنینی شدن به غلظت بالای کلسیم نیاز دارد.
کلسیم ترجیحا در رشد رویشی به مصرف رسیده که اغلب اوقات با وقوع عوارض ناشی از کمبود کلسیم در میوه، از قبیل چوب پنبه ای شدن همراه است. این عمل یک رقابت فعال است.
همچنین بین اندامهای درخت ممکن است رقابت غیرفعال هم وجود داشته باشد. بافتهایی که دارای تبخیر زیادی هستند ممکن است منابع غذایی بیشتری را در نتیجه انتقال مقادیر قابل ملاحظه ای از این عناصر به وسیله جریان تبخیر برگ دریافت کنند. میوه تبخیر کمتری نسبت به رگ نشان می دهد.
بنابراین قدرت رقابت غیرفعال کمتری در برابر برگ و بافتهای رویشی برای عناصر غذایی مانند کلسیم در جریان تبخیر دارد.
عناصر غذایی ضروری برای رشد درختان میوه
تامین، جذب و استفاده عناصر شیمیایی از محیط، مخصوصا هوا و خاک و استفاده از آنها در متابولیسم و رشد گیاه به عنوان تغذیه تعریف شده است و بدین ترتیب عناصر شیمیایی مورد نیاز را عناصر غذایی می نامند. این عناصر برای رشد ضروری هستند زیرا آنها سه گونه از نیازهای ضروری گیاه را برآورده می سازند:
1- این عناصر به طور مستقیم در فرآیندهای سوخت و ساز گیاهی به عنوان یک جزء تشکیل دهنده سوخت و ساز دخالت کرده و یا برای عمل سیستمهای آنزیمی مورد نیاز هستند.
2- کمبود عنصر ضروری، گیاه را برای تکمیل چرخه زندگی خود ناتوان می سازد و ممکن است باعث مرگ آن شود.
3- کمبود هر عنصر اختصاصی است و نمی توان عنصری را با عنصر دیگر جایگزین ساخت.
علایم کمبود ازت
نیتروژن در مقایسه با سایر عناصر دارای بالاترین غلظت است. نیتروژن یک عنصر متحرک است که به سمت سطوحی که در آنجا فعالیت متابولیکی بالا است و در معرض نور بیشتر قرار دارند، حرکت می کند. در نتیجه نیتروژن از برگهای پیرتر در قاعده ساقه یا از قسمتهایی از تاج درخت که در معرض سایه است به برگهای جدید و خارجی تاج منتقل می شود.
برگهای پیرتر یا برگهای واقع در سایه دارای نیتروژن کمتری هستند. در نتیجه برگهایی که در سطح پایینی از نتیروژن هستند کم رنگ شده سپس زرد می شوند و در نهایت پیر شده و می ریزند.
کمبود ازت کاهش رشد اندامهای هوایی شاخه ها به طور معمول قایم کمبود ازت ابتدا در برگهای مسن و سپس برگهای جوان مشاهده می شود.
زمان مصرف
پیش از زمان شروع گلدهی، در زمان گلدهی و تشکیل میوه، زمان رشد میوه.
اثرات ازت
رشد رویشی، عملکرد و کیفیت میوه ضروری است.
تاثیر متقابل بر جذب عناصر دیگر
ازت اضافی در خاک روی قابلیت جذب سایر عناصر به ویژه فسفر یا سمیت سایر عناصر به دلیل آزاد شدن مقادیر اضافی مانند مس تاثیرگذار می شود. ازت اضافی رسیدن میوه و رنگ میوه را به تاخیر می اندازد، خطر سرمازدگی را افزایش می دهد و حساسیت درخت سیب را به عارضه لکه تلخ افزایش می دهد. این ماده باعث کاهش میزان فسفر و پتاسیم در برگها شده و غلظت منگنز و روی را افزایش می دهد.
علایم کمبود فسفر
فسفر ماده ای است که در تمامی بافتهای گیاه یافت می شود و در اندامهای جوان گلها دانه تمرکز بیشتری دارد. اهمیت ویژه ای در جوانه زدن بذر، تسریع رشد ریشه و فرآیندهای رسیدن دانه و میوه دارد. برای تقسیم سلولی و رشد بافتهای مریستمی نیز ضروری است.
کمبود فسفر در گیاهان موجب کاهش رشد به ویژه در ریشه شده، ساقه ها کوتاه، ضعیف و باریک می شوند.
برگها کوچک شده و برگ ریزان زودرس از برگهای مسن شروع می شود، میزان گلدهی کاهش زیادی یافته و تولید میوه کم می شود، نوک برگهای مسن اغلب خشک و شاخ و برگ تغییر رنگ می دهند، پوست میوه ضخیم و کیفیت آن اسفنجی می شود، ظهور جوانه به تاخیر افتاده و نامنظم می شود و درخت دچار زردی زودرس پاییزه می شود.
 تاثیر متقابل بر جذب عناصر دیگر
زیادی فسفر موجب کاهش پتاسیم، منیزیم، آهن، ازت، مس و بر در برگها می شود ولی کلسیم و منگنز برگ افزایش می یابد.
علایم کمبود پتاسیم
این عنصر اهمیت ویژه ای در برگهای جوان، نوک ریشه و سایر بافتهای مریستمی غنی از پتاسیم دارد.
پتاسیم تقریبا در تمام فعالیتهای سوخت و ساز گیاه نقش دارد. مصرف آن باعث افزایش رشد میوه با افزایش سطح برگ به طور غیرمستقیم و باعث بهبود رنگ میوه می شود.
کمبود آن باعث اختلال در متابولیسم گیاه شده و ترکیبات سمی ازت دار در گیاه تجمع می یابد در پتاسیم، کمبود از برگهای پیر به سمت برگهای جوان حرکت می کند، برگهایی که به تازگی کامل شده اند به صورت زردی نوک و حاشیه برگ به ویژه در فصل خشک مشخص می شود.
تاثیر متقابل بر جذب عناصر دیگر
افزایش غلظت پتاسیم باعث کاهش غلظت کلسیم و منیزیم، روی و منگنز در برگ می شود.