ارائه کننده کود ورمی کمپوست به کلیه نهاده های کشاورزی با کیفیت عالی و توزیع در سراسر کشور به صورت نقد و اقساط می باشد. مهندس داود رضایی 09122157949 02144952719
تدوین و تنظیم سیف اله فرمحمدی داوود رضایی
زمستان راههاي افزايش مواد آلي خاک از جمله راههاي افزايش مواد آلي خاک ميتوان به موارد ذيل اشاره کرد: - افزودن کود حيواني؛ يکي از راههاي بسيار مهم افزايش ماده آلي در خاک است؛ - افزودن بقاياي گياهي؛ شاخ و برگ گياهي را کشاورز ميتواند بعد از هرس کردن، مستقيماً مورد استفاده قرار دهد. يا اينکه در جايي، آنها را انبار کرده و اصطلاحاً به کود کمپوست تبديل کند و سپس در خاک استفاده نماید. - افزودن کود کمپوست زباله شهري؛ يکي از راههاي بسيار مهم است که ميتوان از طريق آن، ماده آلي خاک را افزايش داد؛ - افزودن کود ورمی کمپوست؛ به عبارت ديگر کاشت گياهاني در روي زمين قبل از اينکه گياه به مرحله رشد نهايي برسد آنها را شخم زده و به خاک اضافه كرد؛ - آلودگي خاك ناشي از فضولات آلي: پتانسيل آلودگي فضولات آلي شامل خانگي، صنعتي يا روستايي ميتواند به عنوان يكي از عوامل موثر آلوده كنندهي منابع آب و خاك به شمار آيد. فضولات حيواني در محلهاي تغذيه دام و واحدهاي بزرگ صنعتي كه تعداد زيادي از حيوانات پرورشي در آنها نگهداري ميشود نوعي از منابع آلاينده محيطي محسوب مي شوند. شيرابه حاصل از محلهاي تغذيه دامها محتوي مقدار زيادي مواد آلي قابل تجزيه بوده كه منجر به توليد نيترات مي شود. بنابراين اگر چنين آبي به جريانات رودخانه اي بپيوندد و يا در درياچه و درياها واريز گردد آلودگي آب را باعث گرديده و حيات موجودات آبزي را به مخاطره مي اندازد. فضولات آلي مي توانند در دو مورد استفاده شوند: اضافه كردن به خاكهاي زراعي در جهت افزايش حاصلخيزي و تخليه و دفن آنها در خاكهاي غير زراعي كه در هر دو صورت معايب زير را به همراه خواهد داشت. - آلودگي آبهاي سطحي و زيرزميني ناشي از آبديدگي سطحي و آب شويي فضولات به ويژه از نوع دارندهي نيترات در مناطق مرطوب و نيمه مرطوب - آلودگي هوا ناشي از پراكندگي ذرات فضولات آلي در شرايط خشك - اشاعهي انواع بيماريهاي انگلي و ميكروبي براي گياهان زراعي و يا باغي - انتشار و پراكندگي انواع بيماريهاي انگلي و ميكروبي انساني و در نتيجه كاهش سطح بهداشت جوامع
- ارزش تغذيه كود دامي (حيواني)كود دامي داراي ارزش شيميايي برابر 5 درصد ازت، 25 درصد P2O5 و 5 درصد K2O است. بدين صورت كه استفادهي 50 تن كود دامي در حدود 250 كيلوگرم ازت، 125 كيلوگرم P2O5 و 250 كيلوگرم K2O به خاك اضافه ميكند. اما اين مقدار كود اضافه شده در سال اول و فوراً مورد استفاده خاك قرار نميگيرد. لذا درصد مواد غذايي فوري كود دامي به صورت 25 صدم، 5 صدم و 25 صدم است. يعني با مصرف 10 تن كود دامي 25 كيلو ازت، 25 كيلو K2O و 5 كيلوگرم P2O5 به خاك اضافه شده است. معمولاً براي يك زمين در سال بين 20 تا 40 تن كود دامي استفاده ميشود كه قطعاً با اين مقدار، ماده غذايي زيادي به خاك افزوده شده است.
- روش و زمان مصرف كود دامي (حيواني) كود دامي ابتدا در سطح وسیعی از فضای سبز دپو ميشود و سپس بوسیله کارگران در سطح خاك پارکها و فضای سبز پخش و مخلوط ميشود. بهترين زمان مصرف آن بستگي فصل دارد. كودهاي نپوسيده در فصل پاييز و كودهاي پوسيده در ابتدای بهار و قبل از نوروز استفاده ميشوند. اگر كود دامي به مقدار زياد مصرف شود و در صورتی که از پوسیدگی کافی برخودار نباشد باعث سوختگی گیاه خواهد شد و اثر آن در خاك باقي ميماند. عدم کنترل کودهای دامی بعلت مواد آلوده کننده و فساد پذير و نيز رطوبت و حرارت مناسب پناهگاهي مناسب براي انواع حشرات و جوندگان موذي ميباشد. همواره تودههاي کود دامی که از عوامل اصلي و مولد بسياري از بيماريهاي مشترک بين انسان و حيوانات و ساير بيماريهاي واگيردار و غيرواگيردار بوده است براحتی در سطح پارکها و بلوارها توسط پیمانکاران شهرداری پخش و رها سازی می شوند . پراکندگي مواد زايد دامی ازيک سو و تداوم گرما و طولاني شدن زمان استفاده از انها در معابر و اماکن عمومي از سوي ديگر از جمله عوامل مساعد کننده براي تکثير و رشد سريع بسياري از باکتريها، انگلها، موجودات و جوندگان موذي ميباشد. مگس با انتقال فيزيکي بسياري از باکتريها و انگلها نظير تراخم اسهالهاي مهلک و عفوني و بيماريهاي قارچي و مسموميت غذايي و... باعث بيمارشدن انسان ميگردد. با کنترل و دفع صحيح بهداشتي کودهای دامی حدود 90 درصد از مگسها و حشرات را ميتوان تحت کنترل درآورد. ایجاد بو ی بد و مشمئز کننده را در طول زمان استفاده از این کودها را باید به معایب این کودها افزود ، این بوی بد بقدری شدید است که تا مدتی امکان استفاده از پارکها را بخصوص برای کودکان و سالمندان غیر قابل استفاده می نماید .
مدفوع كرمهاي خاكي را كرمي كمپوست مينامند كه در واقع فضولات كرمهايي است كه از زباله شهري، كودگاوي، لجن فاضلاب خانگي و يا هر دو ماده آلي ديگر تغذيه كرده باشند. كرمها با خوردن محتويات عالي، زائدات آنها را تجزيه و دگرگون مينمايند. فرآيند هضم اين كرمها به تغيير سريعتر مواد منتهي شده و كمپوست حاصله تثبيت ميشود. نتيجه اين عمل دستيابي به كرمي كمپوستي با كيفيت بالايي است كه با بالاترين استانداردهاي جهاني برابري ميكند. يكي از اعمال مهم كرمها اين است كه به طور غريزي باكتريهاي غيرهوازي و قارچها را كه حضور آنها نامطلوب است، ميخورند و مانع از تكثير آنها در محيط ميشوند. همچنين از بذر علفهاي هرز نيز تغذيه ميكنند. آنها مواد آلي را به ذرات خيلي ريز خرد كرده، فعاليتهاي ميكروبهاي مفيد را به سبب افزايش سطح كود، بالا ميبرند. در اطراف اين مواد به هنگام دفع از بدن كرم، غشايي پوشيده ميشود كه به معدني شدن و آزادسازي تدريجي مواد غذايي كرمي كمپوست حاصل كمك ميكند. (فرمحمدي 1374). دانشمندان كشف كردهاند باكتريهايي كه توسط كرمهاي خاكي پرورش مي يابند، از دسته ازتوباكترها هستند و ازت را تثبيت و فسفر را قابل دسترس ميسازند. همچنين ميتوانند انواع ويتامينها و هورمونهاي گياهي را توليد كنند كه به همراه فضولات آنها دفع ميشود. كرمي كمپوست از نظر كيفيت، معادل بهترين هوموس خاك است و به وسيله عوامل طبيعي توليد ميشود. ارزشمندترين ويژگي كمپوست كرمي در عملكرد آنزيمها، ميكروارگانيسمها و هورمونهاي مختلف موجود در آن است. كمپوست كرمي داراي آنزيمهايي نظير پروتئاز، آميلاز، ليپاز، سلولاز و كتيناز است كه در تجزيه مواد آلي خاك و در نتيجه در دسترس قراردادن مواد مغذي مورد لزوم گياهان نقش موثري دارد. ويژگي ياد شده موجب ميشود تا كمپوست كرمي به عنوان بهترين و اساسي ترين كود براي احياي زمينهاي باير غيرقابل كشت به شمار ميرود. خاكدانهها، دانههاي معدني متصل به يكديگر هستند كه اتصال آنها بگونهاي است كه در مقابل رطوبت، فرسايش و فشردگي مقاوم بوده و بهنگام خشكي و يا رطوبت خاك نيز همچنان نرم باقي ميمانند و خاكي كه غني از خاكدانههاست داراي تهويه و زهكشي و بالاخره ساختمان مناسب خواهد بود لذا جهت داشتن يك خاك حاصلخيز خاكدانهسازي درجه اول اهميت قرار دارد. محققين زيادي بر اين قول متفقند كه مدفوعات كرمهاي خاكي داراي خاكدانههاي مقاومتر از خاك محيط آنهاست (با ساليك 1912 و كيريانوف 1940)، مقاومت خاكدانهها بسته به گونه ونوع محيط زيست و تغذيه كرمهاي خاكي متفاوت است (گيلد 1955). تئوري ساخت خاكدانهها اين است كه ذرات معدني در حين عبور از روده كرم خاكي توسط سيماني از ترشحات مواد آلي به يكديگر متصل ميگردند (بافتين و پولسكي 1950). کرمهاي خاکي با توجه به فعاليتهاي فيزيکي، شيميايي و بيولوژيکي، ميتوانند به طور مستقيم در راهبرد سالمسازي زيستي (bioremediation) جهت تسريع تجزيه زيستي آلاينده هاي آلي، به کار گرفته شوند. کرمهاي خاکي نشان دادهاند که خاک را هوادهي و موجب تنفس آن مي شوند و همچنين موجب بهبود وضعيت تغذيه اي خاک و حاصلخيزي آن مي گردند معمولاً گياهاني كه از كود ورميكمپوست تغذيه ميكنند داراي ظاهري بلندتر و رشدي سريع تر ميباشند. بر اساس آزمايشات و تحقيقات انجام شده، استفاده ورميكمپوست با غلظت كمتر در رشد و نمو گياهان تاثير بيشتري دارد. اين نتايج علمي بر اساس يافتههاي مركز تحقيقات اوهايو ( Ohio state university ) و توسط محققانی همانند آتيه، ادوارد، سابلر و متزگر انجام شده است. گزارشات اين نتايج به شرح زير ميباشد: كود ورمي كمپوست به عنوان يكي از اجزاء مغذي گياهان در باغباني و گل كاري تاثير مستقيمي در خواص فيزيكي و شيميايي و رشد و نمو گياهان دارد. عكسالعمل گياهان مختلف به كود آلي ورميكمپوست بر اساس چند عامل مهم ميباشد. اولين و مهمترين عامل اين است كه نتايج آزمايشات مختلف در پرورش گياهان با استفاده از كود ورمي كمپوست در مناطق آب و هوايي مختلف متفاوت است. پيشرفت مراحل رشد براي هر گياه در مناطق آب و هوايي مختلف يكسان نميباشد و مسلماً واكنش گياهان به سامانه كود ورميكمپوست نيز متغير خواهد بود. گياهاني كه در شرايط آب و هوايي و تغذيهاي مناسب رشد ميكنند، عكسالعمل كندتري نسبت به افزايش ميزان كود و ديگر افزودنيهاي شيميايي به بستر خاك نشان ميدهند. در حالي كه گياهاني كه در شرايط غير مطلوب آب و هوايي و تغذيهاي نامناسب رشد و پرورش پيدا ميكنند، عكسالعمل سريعتر و مطلوب تري در افزودن كود ورمي به خاكشان نشان ميدهند. افزايش در ميزان رشد و نمو گياهان هميشه به عنوان يك مزيت و برتري محسوب نميشود. كود ورمي كمپوست فعاليت و عملكرد بيولوژيكي دارد و خود مواد دفع كننده قارچي داشته كه از رشد بي رويه و منفي محصول جلوگيري ميكند و به گونهاي روند رشد گياهان را كنترل ميكند. - استانداردهاي ويژه در كود ورمی کمپوست توليد شده - كنترل رطوبت نهايي در كود ارائه شده - عدم وجود عوامل بيماريزا از قبيل باكتري ها،انگل ها و... - عدم وجود سنگ و سنگ ريزه و ديگر مواد جامد - بررسي ميزان مواد اصلي و فرعي تغذيه گياهان در ورمی کمپوست - عدم وجود مواد سمي و خطرناك - كنترل ميزان شوري(EC) و pHكود توليدي
- تاثير ورميكمپوست در ريشه: در هر آزمايش علمي انجام شده، گياهاني كه از كود ورميكمپوست تغذيه نمودند تاثير قابل توجهي در رشد و انبوه ريشه گياهان داشتند. افزايش انبوه ريشه گياهان، ظرفيت جذب آب و مواد مغذي ديگر را بالا برده و از لحاظ علمي گياهان را قويتر و سالمتر ميسازد. در صورتي كه اگر رويش شاخهها به طور نامناسبي افزايش يابد، خطر ايجاد چسبندگي و به هم فشردگي در ريشه گياهان وجود دارد كه در اين صورت گياهان احتياج به پيوند زني و نشاء دارند. آزمايشات نشان داد كه چسبندگي در ريشه گياهان باعث كاهش رشد آن ها خواهد شد. پس از اين تحقيقات، اهميت و ارزش سلامتي و قوت در ريشه گياهان براي محققان و كشاورزان آشكار شد. - تاثير ورميكمپوست در ضخامت و كلفتي ساقه گياهان: طي آزمايشات انجام شده توسط محققان، ضخامت ساقه گياهان پس از تغذيه از كود آلي ورميكمپوست افزايش قابل توجهي داشته است گرچه ايجاد ضخامت بيشتر در ساقه از اهميت كمتري نسبت به ديگر عوامل در رشد گياهان برخوردار است اما در بعضي گل ها و گياهان اهميت به سزايي دارد مانند گل هاي ميمون كه ضخامت در ساقه آنها تاثير آشكاري بر زيبايي ظاهري اين گل دارد. - تاثير ورميكمپوست بر اندازه گل ها: زمان برداشت گل هاي ميمون آزمايش شده، محققان دريافتند نكته بسيار ارزشمند اين آزمايشات اين است كه گل هايي كه از كود ورميكمپوست تغذيه نمودند، رشد بيشتري از لحاظ ساقه و گلبرگ داشتند و در مقايسه با گل هاي ديگري كه از كودهاي معمولي (كودهاي شيميايي و... ) تغذيه نمودند رشد ظاهري قابل توجهي داشتند. در نتيجه ظاهر متفاوت و زيباي گل ها نظر خريداران و ناظران را به خود جلب نمود به طوري كه به مرور بر ميزان بهاي آن گل ها افزوده شد. گياهاني كه در بستري با كود آلي ورميكمپوست پرورش مييابند معمولاً رشد و نموي بيشتر و سريع تري نسبت به گياهان ديگر دارند. در آزمايشات تحقيقاتي كه بر روي گل ميمون و كلم بروكلي انجام شد، نشان داد كه دوره كامل رشد و نمو گل هاي ميمون 2 تا 3 روز كمتر از ديگر گل ها و گياهان دیگر است و گل كلم بروكلي نيز در زمان نشاء و جوانه زني، برگ هاي بيشتري توليد كرده است.
- تاثير ورميكمپوست بر رشد ميوههاي بر اساس تحقيقات و آزمايشات انجام شده توسط Pakistan Journal of Biological Sciences و مؤسسه تحقيقات و توسعه كشاورزي هندNagarjuna Agricultural Research and Development Institut Pedobiologia Journal ,، Bioresource technology Journals و ساير منابع علمي و تحقيقاتي در كشورهاي مختلف همچنين تحقيقات به عمل آمده در داخل كشور بر اين نكته اتفاق نظر دارند كه ورميكمپوست از تغذيه كودهاي دامي يا پسماندهاي گياهي و پسماندهاي كاغذهاي بازيافتي توسط نوعي كرم خاكي موسوم به آيزينيا فوتيدا ( E.foetida )به صورت تجاري توليد ميشود و در ساير مصارف كشاورزي مانند كاشت گوجه فرنگي، خيار و ساير محصولات به كار ميرود. كارشناسان در مورد مقدار مصرف كودها براي اين گونه محصولات دريافتند كه در صورتي كه بخواهند از كودهاي شيميايي و غير ارگانيك استفاده كنند مقدار مصرف 10 الي 20 تن در هر هكتار خواهد بود و اگر از كود ارگانيك ورميكمپوست استفاده ميكنند مقدار مصرف 3 الي 5 تن خواهد بود. آزمايشاتي طبق همين دستور بر روي گوجه فرنگي و توت فرنگي انجام شد. نقاطي را مشخص كردند و به دو گروه تقسيم نمودند گروه اول را به وسيله كودهاي غير ارگانيك و شيميايي تغذيه نمودند و گروه ديگر از كودهاي آلي و ارگانيك ورميكمپوست استفاده كردند. بعد از مدتي كه از كاشت گذشت، تفاوت هاي دو گروه به وضوح مشخص شد. گوجههاي كاشته شده در نقاطي كه از كود ارگانيك ورميكمپوست استفاده شده در مقايسه با نقاط گروهي كه از كودهاي غير ارگانيك استفاده شده، در تمام نقاط و به طور يكسان رشد و بازدهي چشمگيري داشتند. يكي ديگر از تغييرات بسيار مهم، افزايش در بار رويش شاخهها، برگها و همچنين رشد كلي در بازدهي محصولات مورد آزمايش همچون فلفل و گوجه فرنگي و خيار و توت فرنگي بود. نقاط جوانه زني، تعداد توليد توت فرنگي، تعداد شكوفهها، بار رويش شاخهها، و رشد كلي در بازدهي توت فرنگي به طور مشخصي در نقاطي كه از كود ورميكمپوست استفاده شده به نسبت استفاده از كودهاي غير ارگانيك افزايش داشته است. بهبود در رشد گياهان و افزايش در بازدهي ميوهها ميتواند بر اثر افزايش بيشتر در تودههاي حيات ميكروبي خاك باشد كه پس از استفاده از ورميكمپوست ايجاد شده است و منجر به توليد هورمونها يا اسيد هوميكها در عملكرد ورميكمپوست به عنوان تنظيم كنندههاي رشد گياهان و مستقل از منابع غذايي ديگر ميشود .
- مقایسه اثر ورميكمپوست و کود گاوی يكي از روشهاي طبيعي و معمول در دنيا براي اصلاح و تقويت خاك و همچنين حفظ محيط زيست كه باعث بازدهي و سودآوري زمينها و همچنين جلوگيري از تخريب زمينهاي كشاورزي ميگردد استفاده از بيوتكنولوژي كرمهاي خاكي به صورت مستقيم و غير مستقيم است اين جانوران با انجام تغيير و تبديلات فيزيكي مكانيكي و مفيد بر روي خاك (مستقيم) و همچنين با افزودن بيوهوموس حاصل از فعاليتهاي حياتي آنها به زمينهاي زراعي (غير مستقيم)، سبب حاصلخيزتر شدن خاكها ميشوند و اصلاح خاكهاي كشاورزي را در كوتاهترين زمان، ممكن ميسازند. (Zicsi، 1975). كود آلي و بيولوژيك ورميكمپوست نسبت به كودهاي ديگر شيميايي 5 برابر بيشتر نيتروژن، 7 برابر پتاس، 2/1 برابر بيشتر كلسيم را دارا است. معمولاً مواد و عناصر مغذي گياهان براي مدت 2 تا 5 روز حفظ ميشوند. در حالي كه با استفاده از كود ورميكمپوست 6 برابر اين زمان در نگهداري عناصر مفيد در خاك گياهان افزايش مييابد. اين كود بسيار ارزشمند، از لحاظ اقتصادي نسبت به كودهاي شيميايي قيمت مناسبي دارد. با اين يافتههاي علمي روشن است كه بهترين تغذيه براي خاك و محصولات زراعي مختلف كود ورميكمپوست ميباشد. كود ورميكمپوست 3 تا 4 برابر بيشتر از كودهاي ديگر وزن خود را در آب حفظ ميكند. اين بدين معناست كه زمين زراعي شما به ميزان كمتري نياز به آبياري دارد و در نتيجه خاك براي مدت طولانيتري تعادل خود را در نگهداري عناصر مغذي حفظ خواهد كرد. در صورت استفاده نادرست از كودهاي شيميايي و نامطلوب مانند كودهاي گاوي و اسبي و ساير كودها، به مرور ريشه گياهان سوخته شده در صورتي كه كه كود ورميكمپوست داراي چنين خاصيت مضري براي گياه نميباشد. جدول 1- مقايسه خصوصيات شيميايي كمپوست معمولي و ورميكمپوست
به طور کلی گروهی از عناصر خاص در جدول تناوبی عناصر،مورد نیاز تمامی گیاهان می باشند که در دوره های مختلف رشد گیاهی به مصرف گیاه می رسند.میزان مورد نیاز این عناصر در گیاهان مختلف متفاوت است،اما به طور کلی از نظر میزان استفاده گیاهان از این عناصر،به دو دسته ماکروالمنت یا عناصر پر مصرف و میکرو المنت یا الیگو المنت یا عناصر کم مصرف تقسیم بندی می شوند.
تفاوت عناصر کم مصرف و پرمصرف نه در تعداد دفعات مصرف بلکه در میزان مصرف آنهاست.بسیاری به اشتباه تصور می کنند،عنصر کم مصرف را باید به دفعات کم ولی به مقدار زیاد استفاده کرد،در صورتی که عکس این موضوع صادق است.یعنی در تغذیه گیاه،هر وقت ازت یا فسفر به گیاه داده شد،لازم است از کود آهن هم استفاده شود ولی به مقدار بسیار کمتر (کشت هیدروپونیک).
تغذیه گردو و کوددهی گردوگردو نیز نظیر سایر محصولات باغی معمولا بخشی از نیاز خود را از خاک کسب می کند و باقی آن باید از طریق مصرفکود شیمیایی یا کود حیوانی تامین شود . اکثر سئوالها از مروجان و کارشناسان در مورد گردو این است که دریک خاک معین کدام عنصر باید به کار رود و برای عملکرد مطلوب کمی و کیفی به چه عنصرو به چه مقدار از هر عنصر احتیاج است .زیرا از 40 سال گذشته ارقام و پایه های جدید گردو بوجود آمده اند و ثانیا " باغهای گرد ودر اقلیمها و خاکهای مختلفی احداث شده اند.اقلیم، آب و هوا، نوع رقم و پایه مهمترین عوامل تعیین کننده عملکرد و میزان جذب عناصر غذایی هستند و از این طریق درتغذیه محصول نقش دارند . اقلیم بطور مستقیم بر فیزیولوژی رشد وعملکرد و همچنین به طور غیر مستقیم بر مقدار عناصرمورد نیاز موثر است زیرا تا حدود زیادی تعیین کننده خصوصیات خاک و فرآیندهای تشکیل خاک می باشد. بدون تردید، بزرگترین گام در جهت تغذیه صحیح گردودر 10 سال گذشته، پذیرش گسترده آنالیز برک به عنوان مبنایی برای کاربرد عناصر غذایی، بوده است . این روش به سئواله ای "کدام" و "چقدر"پاسخ می دهد . درسطح بین المللی روشهاییابداع شده است که قابل اعتماد و قابل تکرار بوده و مهمتر از همه این که با این روشها وضعیت عناصر در گیاه و اثر متقابل خاک و گیاه را با دقت می توان تعیین کرد . در بساری از کشورها این روش ها به طور وسیع مور د پذیرش قرار گرفته وباغداران به استفاده از آنها ترغیب شده اند.
در خاکهای کم عمق که زیر قشرسطحی خاک لایه های فشرده یا آهکی وجود دارد، معمولا فسفر نخستین عنصر مورد نیازاست. در 30 سال گذشته انتقال تدریجی احداث باغهای گردو به خاکهای سبکتر و اراضی حاشیه ای ب ا حاصلخیزی کم،نیازبه عناصرپر مصرف ازت، پتاسیم، منیزیم که در این خاکها به مقدارکمی وجود دارند و در ثانی درباغهای متراکم درمقایسه با دیگر باغها نیاز بیشتری به آنها دارد، را افزایش داده است.
دردرخت گردو نگهداری مناسب عناصر غذایی معدنی برای حفظ مقادیر بالای فتوسنتز واجد اهمیت خواهد بود . تغذیهگیاهی نقش مهمی را برای به تله انداختن نور در تبدیل(آسیمیلاسیون) کربن که با فتوسنتز ارتباط دارد، بازی می کند.
ازت
تقریبا" در همه خاکهای زراعی مقدار ازت کم بوده و مهمترین عنصری است که به صورت کود شیمیایی در بسیاری ازخاکها به کار می رود.
اهمیت ازت
ازت مهمترین ترکیب (جزئ) اسیدهای آمینه است که پروتئینها یا آنزیم های درگیر در هر دو فرآیند را می سازد . ازت برای پرورش موفقیت آمیز گردو ضروری است ومهمترین عنصری است که در گردوکاری بصورت کود مصرف می شود . جایی که عرضه این عنصر محدود باشد، عملکرد به نحو چشمگیری کاهش می یابد . ازت موجب افزایش مغز و نسیت مغز به کل وزن میوه و درصد چربی مغز میوه می شود.
جذب وغلظت ازت
200 کیلوگرم ازت در هکتار نیازمند هستند . مدیریت باغ، نوع – درختان بارور گردو برای تولید حداکثر میوه به جذب 150خاک، سن درخت، میزان آب موجود تا حدود زیادی بر نیازهای ازت درخت گردو اثر دارد . در یک باغ که مقدار ازتخاک آن کم باشد، اگر کود مصرف نشده باشد درخت ممکن است.در خرداد، درختان در برگ خود 3 درصد ازت برحسب ماده خشک دارند . با پیشرفت فصل رشد این مقدار به سرعت کاهش می یابد (در پدیده انتقال درونی مواد غذایی در میان اندامهای درخت یا انتقال مجدد، صرف رشد میوه و پروتئین سازی در آن می شود ). البته در زمینهای نامرغوب با حاصلخیزی کم که جذب مواد غذایی از خاک توسطدر آزمون بافت از برگهای وسط درخت کم بوده و درختان باکمبود مواد غذایی مواجه هستند، نگهداری موا د غذایی در داخل درخت در اولویت بوده و مواد غذایی داخل درخت کمتر از طریق میوه و ریزش برگها از درخت خارج میشود و انتقال مجدد مواد غذایی نیز در بین اندامهای درخت کم می باشد .
تاج درخت نمونه برداری می شود . برای نمونه برداری از برگچ ه های انتهایی برگ مرکب که بر روی سیخکها یا وسط شاخه های با رشد متوسط قرار دارند استفاده می شود و تعداد 20 تا 30 برگچه برای هر نمونه کافی است . سالانه 15 درصد ازت معدنی خاک از طریق آبشوئی، زهکشی وفرسایش از دسترس خارج می شود.
کمبود ازت و علائم آن
2 درصد ازت در ماده خشک می باشند . علائم کمبود ازت در /1-1/ برگهای ک ه دچار کمبود ازت هستند معمولا " حاوی 7مراحل اولیه به صورت کم رنگ شدن شاخ و برگ (سبز روشن و بعدا " به زرد مبدل می شوند )، کوچک شدن برگها، کاهش
٣ میوه بستن، کاهش عملکرد و تشکیل میوه های کوچک با مغز کم مشاهده می شود . کمبود ازت میزان کلروفیل و سرعت فتوسنتز برگهای مسنتر را کاهش می دهد. این برگهای مسن اغلب پیش از بلوغ پژمرده شده و از بین می روند.
اثر ازت بر رشد و کارائی برگ
علاوه بر بهبود رنگ برگها، ازت بطر قابل توجهی اندازه برگ را افزایش می دهد . در اوائل ف صل رشد ازت تولید ماده خشک را در برگها افزایش می دهد . در ادامه فصل، ازت این ماده خشک برگ را حفظ کرده و تولید ماده خشک اندامهای هوائی و ریشه رانیز افزایش می دهد.کود ازته بر راندمان تبدیل انرژی نوری به ماده خشک تاثیر می گذارد و تاحدود زیادی مقدار نور دریافت شده را افزایشمی دهد . کاربرد کود ازت باید طوری طراحی شود ( از جمله تقسیط کود ازت ) که رشد اولیه برگ را تشدید کرده و آن رادر سرتا سر فصل رشد تا زمان برداشت میوه حفظ کند . مقدار ازت با میزان کلروفیل برگ و رشد قطری تنه و رشد طولی سرشاخه ها همبستگی مثبتی دارد. کمبود ازت تسبب کاهش رشد شاخه ها می شود.
اثر ازت بر رشد قطری تنه درخت و رشد طولی سر شاخه ها
در باغهای جوانی که در زمینهای نامرغوب با حاصلخیزی کم احداث شده اند
اثر ازت بر میوه نشینی و رشد میوه
کمبود ازت میزان تشکیل میوه را کاهش می دهد . میوه تازه تشکیل شده در مراحل اولیه رشد شدیدا " به ازت نیاز دارد . درتیبهای که میوه بر روی شاخه های جانبی تشکیل می شود، نیاز به ازت بیشتری دارند.
اثر ازت بر بیماریها و آفات
کاهش خسارت بیماری آنتراکنوز .آنتراکنوز، یک بیماری لکه برگی عمومی می باشد که می تواند موجب تلف شدن موادفتوسنتزی در طی توسعه بیماری و ریزش برگهای نابالغ شود . آلودگی اولیه در بهار بوقوع می پیوندد و در آب و هوای مرطوب سریعا افزایش می یابد . در نقاط آلودهء سطح برگ، قبل از علائم قابل مشاهده، میزان فتوسنتز کاهش می یابد .آلودگی شدید معمولا " منجر به ری زش برگهای جوان در دوره تشکیل گلهای ماده و بلوغ مغز میوه می شود .عملیات زراعی همچون افزایش ازت قابل جذب در فصل رشد در کاهش بیماری موثر است . برای مبارزه با کرم خراط، تقویت درخت باکودهای ازته
اثر ازت در دوره استقرارباغهای احداث شده
ازت کافی برای حداکثر رشد نهالهای تازه کاشته شده لازم است. تولید سیستم ریشه
اثر ازت بر عملکرد و کیفیت مغز میوه
زمان تجمع چربی در مغز میوه و افزایش ماده خشک آن در مراحل آخر رشد میوه می باشد . ازت موجب افزایش میزان پروتئین مغز میوه نیز می شود.
پیش بینی نیاز به کود ازت از طریق آنالیز خاک و برگ
زمان مصرف و نوع کود مصرفی:
عکس العمل درخت به کود ازت بستگی به شدت کمبود، زمان مصرف، تعداد دفعات مصرف، نحوه مصرف، نوع خاک،
مقدار رطوبت خاک و غیره دارد.
الف) درمناطقی که آب عامل محدودکننده نیست، بهتر است کود ازت در سه نوبت مصرف شود:
- نوبت اول : در اسفند ماه (در اوایل مرحله رشد) 100 کیلوگرم اوره در هکتار
- نوبت دوم : در اواخر اردیبهشت یا اوائل خرداد 100 کیلوگرم اوره در هکتار
- نوبت سوم : در اواسط تیر 10 کیلوگرم اوره در هکتار
اثر ازت نوبت اول در جلوگیری از ریزش گل و میوه
اثر ازت نوبت دوم در سفت شدن دمگل و دیواره های میوه
اثر ازت نوبت سوم در جلوگیری از کمبود ازت در برگها و جلوگیری از پیری زودرس آنها و پر شدن مغز میوه
ب) در مناطق کم باران و کم آب که بارندگی و ذخیره رطوبت خاک کم بوده ازت بهتراست در اواسط تیر و اواخر تابستان مصرف شود . وجود ازت و رطوبت مناسب در ابتدای فصل رشد سبب رشد رویشی زیاد می شود و این امر باعث تخلیه زودتر از موعد رطوبت می گردد . این موضوع همچنین نسبت میوه های کوچک و کم مغز را افزایش می دهد . اگر آب عامل محدودکننده ای نباشد، حداکثر عملکرد بالقوه را زمانی می توان بدست آور د که تامین ازت در طول فصل رشد درحد اپتیمم خود باشد . کمبود ازت و ئیدراتهای کربن در زمان گل انگیزی ممکن است سبب کاهش قابل ملاحظه تعداد گل ماده در درخت شود.تحقیق نشان داده است که کاربرد ازت در اواخر تابستان در گردوی سیاه امریکائی تولید میوه را افزایش می دهد. در ایالت میسوری امریکا کاربرد ازت در اواخر تابستان با کاهش شدت بیماری آنتراکنوز یا با تغییر تنظیم کننده های رشد گیاهی که در تشکیل و نمو گلهای ماده دخالت دارند، سبب افزایش تولید میوه شد . در مطالعه دیگر در میسوری جنوبی نشان داده شد که در دهه سوم مردادماه ( اواسط اگوست ) کوددهی با کنترل شیمیایی علفهای هرز می تواند بطور معنی داری تولید میوه را در سال بعد افزایش دهد . در مناطق شمالی تر ( یا در باغهای مناطق مرتفع تر ) کود دهی در اواخر تابستان می تواند سبب تاخیر در خواب درخت و باعث صدمه سرمای زمستان شود . توافق براین است که افزایش محصولی که از کوددهی در اواخرتابستان حاصل می شود ناشی از افزایش ازت در داخل سرشاخه ها می باشد و ممکن است تنظیم کننده های رشد گیاهیمسئول در تشکیل گلهای ماده در جوانه های راکد را تغییر دهد . ازت داده شده ممکن است سبب کاهش بیماریهای برگی شود بطوریکه برگها به مدت طولانی تر باقی می مانند و مواد ذخیره ای افزایش می یابد.
کودهای ورمی کمپوست به دلایل مختلفی مفید هستند و اغلب در زمان خواب درختان مصرف می شوند . بخش اعظم این اثرات مطلوب ناشی ازکاهش وزن مخصوص ظاهری، افزایش تخلل و نفوذپ ذیری و تهویه پذیری خاک و کاهش مقاومت مکانیکیو سفتی آن می باشد . اثر اصلی کودهای دامی بر رشد درخت، بیشتر مربوط به اصلاح خصوصیات فیزیکی و مکانیکی خاک می باشد.برگهای ریخته شده در زیر درختان، 20 درصد ماده خشک تولیدی سالانه را در بر می گیرد که عمدتا در سطح باغ باقی می مانند و درپاییز پس از برداشت محصول زیر خاک می کنند و جهت تسریع در پوسیده گی بقایای گیاهی پخش 50 کیلوگرم در هکتار اوره توصیه می شود.
فسفر
فسفر عنصری ضروری در فرایندهای مرتبط با انتقال انرژی است . فسفر در فرآیند انتقال مجدد شرکت می کند و بیشتر ازطریق برداشت میوه از درخت خارج می شود . معمولا" در باغهای جوان لازم است فسفر به صورت کود شیمیایی وکودآلی به خاک اضافه شود . کاربرد سوپرفسفات در زمستان در درختان جوان گردو موجب افزایش کیفیت میوه ها می شود ولی درختان بالغ در این مورد عکس العمل کندی نشان می دهند.
پتاسیم
2 درصد بوده ودر این دامنه، علائم کمبود دیده نمی شود. / 1 تا 4 / میزان پتاسیم در برگهای گردو ... برای هر نهال 500 تا 1000 گرم سولفات پتاسیم و برای هر درخت بارور 1000 تا 2000 گرم از این کود است.
زمان و نحوه مصرف: چالکود توام با سایر کودها در اواخر اسفند یا اوایل بهار
عناصر ریز مغذی
گردو به عناصر کم مصرف روی، منگنز، بر، آهن، نیازمند است . در باغهای تازه احداث شده ذخایر طبیعی خاک، هوادیدگی کانیها و کودهای آلی قادر به تامین نیازهای درخت به عناصر کم مصرف نمی باشد . برای رشد مناسب و عملکرد بالا لازم است بع ضی عناصر به کاربرده شوند . در خاکهای عمدتا "شنی یا کم عمق و آهکی ممکن است کمبود روی، آهن و منگنز دیده شود.
روی
روی، یکی از عناصر مهم در کنترل فعالیتهای آنزیمی گیاه می باشد . علائم کمبود روی در اوایل فصل رشد قابل تشخیص است. در صورت بروز کمبود روی، باز شدن جوانه ها به تاخیر افتاده و برگها کوچک و زرد می شوند.
توصیه عناصرئ ریز مغذی در باغهای بارور گردو بشرح زیر اعلان می گردد :
با مخلوط 5 درهزار اوره، 5 درهزار اسید بوریک و 5 درهزار Fruit-set در درختانی با تاج کوچک محلولپاشی سولفات روی در پاییز بعد از برداشت محصول و قبل از ریزش برگ ومرتبه دوم در اوائل یهار زمان متورم شدن جوانه ها.
در روستاهائی که سمپاش ندارند و در درختانی با تاج بزرگ که محلولپاشی آنها مشکل است توصیه می شود
کود، بصورت چالکود استفاده می شود . برای هر درخت 20 تا 25 کیلوگرم کود دامی پوسیده در زیر سایه انداز درخت بعلاوه نیم کیلوگرم کود ازت و 250 گرم سولفات روی برای هر در خت در بهاردر داخل چاله هائی به قطر 30 تا 50 سانتی متر و به عمق 40 تا 50 سانتی متری .محل حفر چاله ها در یک سوم قسمت انتهائی سایه انداز درختان حفر شود . تعداد چهار چاله برای هر درخت در چهار طرف آن الزامی است . باید مراقبت کرد که کودهای شیمیائی مستقیما روی ریشه ها قرارنگیرند و حتما لایه ای از ماسه یا خاک بین آن و ریشه ها حائل شود.
نکات مورد توجه :
1 - در گردوهای بالغ اثرات مثبت کودهی بلافاصله دیده نمی شود ولی تاثیر آن را می توان در دراز مدت در تقویت تولید محصول و افزایش کیفیت میوه ها مشاهده کرد . 2 - گسترده ترین کمبود در درختان گردو خصوصادر خاکهای کم عمق و شنی کمبود ازت می باشد . علت آن کمبود مواد آلی در خاک است . رشد بطئی و کند در باغهای تازه احداث شده نیز از نشانه های کمبود ازت می باشد . 3- جهت افزایش تهویه خاک و ریشه ها، اصلاح شیوه آبیاری به تشتکی و استفاده از کود پوسیده دامی در فصل پاییز ضروری است . 4- عکس العمل درخت به کود بستگی به Ĥ غرق عمق خاک، نوع خاک وشیوه آبیاری دارد.
ورمی واش نوعی کود مایع می باشد که حاصل ترشح مایعی از سطح بدن کرم می باشد که در شرایط خاص مثل استرس از خود تولید می کند. این ماده دارای خاصیت ضدعفونی کننده می باشد و به عنوان نوعی سم کش ارگانیک می باشد. ورمی واش دارای مقادیر از هورمون های موثره در رشد و نمو گیاهان نیز می باشد و همچنین این ترکیب حاوی بسیاری از میکرو ارگانیسم های مفید است که باعث جلوگیری از بیماری های قارچی و میکروبی می شود.
حاوی آنزیم های رشدی مانند نیتروژن، فسفر، پتاس و میکروارگانیسم است
باکتری EM (ای ام) چیست؟ EM اختصار برای میکرو ارگانیسم های موثر است. EM ترکیبی از میکرو ارگانیسم های احیا کننده مفید است که در طبیعت آزادانه موجود هستند و به هیچ وجه دستکاری نمی شوند. این مخلوط، مقاومت طبیعی خاک، گیاهان، آب، انسان و حیوانات را افزایش می دهد. EM به طور قابل توجهی کیفیت و باروری خاک و همچنین رشد و کیفیت محصولات را بهبود می بخشد.
امکان استفاده از EM قابل شمارش است و شامل موارد زیر می باشد:
کشاورزی - کاهش وابستگی به کود، مواد شیمیایی و آفت کش ها بازسازی زمین های آلوده یا تخریب شده برای حل همه انواع مشکلات زیست محیطی مانند آب، هوا و آلودگی خاک در باغبانی، کشت میوه و گل برای استفاده در منزل در زندگی روزمره برای همه بازیافت زباله های آشپزخانه و تبدیل آن به مواد آلی ارزشمند در باغ برای بهبود ساختار خاک، افزایش بهره وری و سرکوب هر نوع بیماری و علف های هرز در حیوانات و برای انواع حیوانات خانگی در ماهیگیری، آکواریوم و استخر شنا در بهداشت شخصی بدن و برای پیشگیری و درمان مشکلات بهداشتی. EM شامل 80 نوع از میکرو ارگانیسم های مؤثر و مهار کننده بیماری است. هر یک از این میکرو ارگانیسم های موثر یک کار خاص دارد. علاوه بر این، این میکرو ارگانیسم کار یکدیگر را افزایش می دهد. این به این معنی است که همکاری رخ می دهد! میکرو ارگانیسم ها به طور طبیعی وجود دارد و به هیچ وجه اصلاح و یا دستکاری نمی شوند و به روش خاصی کشت می شوند. برخی از این مواد برای تولید مواد زیستی فعال مانند ویتامین ها، هورمون ها، آنزیم ها، آنتی اکسیدان ها و آنتی بیوتیک ها هستند که می تواند به طور مستقیم یا به طور غیر مستقیم افزایش رشد و حفاظت گیاه را افزایش دهد. EM شامل پنج خانواده از میکرو ارگانیسم های زیر است: باکتری های اسید لاکتیک: این باکتری ها با ویژگی های ضدعفونی کننده قوی آنها متفاوت است. آنها میکروارگانیسم های مضر را سرکوب می کنند و تشعشع سریع مواد آلاینده را تشویق می کنند. علاوه بر این، آنها می توانند تولید مثل Fusarium، یک قارچ مضر را سرکوب کنند. رطوبت: این مواد تشکیل دهنده مواد ضد میکروبی و مفید برای رشد گیاهان است. متابولیت های آنها مواد غذایی دیگری برای باکتری های دیگر مانند اسید لاکتیک و اکتینومیت ها هستند. Actinomycetes: این قارچ ها و باکتری های مضر را سرکوب می کنند و می توانند همراه با باکتری های فتوسنتز زندگی کنند. باکتری های فتوسنتز: این باکتری نقش اصلی در فعالیت EM دارد. آنها مواد مفید را از ترشحات ریشه، مواد آلی و / یا گازهای مضر (به عنوان مثال سولفید هیدروژن) با استفاده از نور خورشید و گرمای خاک به عنوان منابع انرژی سنتز می کنند. آنها به استفاده بهتر از نور خورشید یا به عبارت دیگر فتوسنتز بهتر کمک می کنند. متابولیت های تولید شده توسط این میکروارگانیسم ها به طور مستقیم به گیاهان جذب می شوند. علاوه بر این، این باکتری تعداد باکتری های دیگر را افزایش می دهد و به عنوان گیرنده های نیتروژن عمل می کند. قارچ هایی که باعث تخمیر می شوند، این مواد را به سرعت به مواد آلی می رسانند. این بوی سرکوب می کند و مانع آسیب هایی می شود که می تواند توسط حشرات مضر ایجاد شود. میکروارگانیسم های موثر یا EM یکی از محبوب ترین فن آوری های میکروبی است که در حال حاضر در سراسر جهان استفاده می شود و محصولات EM در سال 1983 در ژاپن عرضه شده است. EM در فرم مایع قرار می گیرد و شامل میکروارگانیسم های مفید طبیعی می شود. EM در حال حاضر در بسیاری از کشورها تولید می شود و از گونه های میکروارگانیسم های مناسب استفاده می کند که به طور طبیعی در منطقه رخ می دهد. در سراسر جهان، برنامه های کاربردی EM در کشاورزی، دامداری، پاکسازی محیط زیست (آبراهه های آلوده، دریاچه ها و تالاب ها) و صنایع بهداشتی ساخته می شوند.
توت فرنگی، يکي از ريز ميوه هاي مناطق معتدله، سرشـار از فيبـر، ويتامين C ،پتاسـيم و آنتـياكـسيدانهـا مـي باشـد. افـزايش تقاضاي بازار سبب شـده اسـت کـه سيـستمهـاي نـوين توليـد توت فرنگي مانند كشت بدون خاك، جاي سيـستمهـاي متـداول خاکي را بگيرند. در سالهاي اخير، با توجه به مشکلات کـشت خاکي مانند هجوم نماتدها، شـوري و آلـودگي محـيط زيـست، استفاده از کشت بدون خاک در كشورمان مورد توجه قرار گرفته است. سيستم کشت بدون خاک مزايايي مانند بينيـازي بـه ضدعفوني کردن خاک با متيل برومايد، افزايش توليد نسبت بـه کشت خاکي و آلودگي کمتر ميوهها به بيماريهاي خـاکزي را دارد.همچنين، در سيستم کشت بدون خاک، مـيتـوان از کودهاي آلي مانند ورمي کمپوست و کود دامي نيز استفاده نمود. ورمي كمپوست باعث متعادل ساختن مواد در خاك مـيشـود و به علت تشديد هوادهي، فعاليتهـاي ريزجانـداران را در خـاك افزايش مي دهد كه در حاصلخيـزي و افـزايش محـصول مـؤثر خواهد بود. اثرهاي مثبت کـاربرد کودهـاي آلـي در محـيط کشت گياهان به کمک پژوهشهاي بيشماري مورد تأييد قـرار گرفته اند که از جمله آنها
افزايش 37 درصدی در رويش برگها افزايش 37 درصدی در انبوه رويش شاخهها افزايش 40 درصدی در تعداد گل دهي
|
|