تجهیزات دیگ آبگرم

دیگ آبگرم یا دیگ آب داغ (بر اساس دمای سیال )

در دیگ آبگرم حداکثر دمای آب دیگ  ۹۰ درجه سانتیگراد می باشد در صورتی که با افزایش فشار داخل دیگ و استفاده از سیستم انبساط بسته دمای آب داخل دیگ به بالای ۱۰۰ درجه سانتیگراد برسد به آن دیگ آبداغ می گویند حداکثر دمای آب در بویلر آب داغ معمولا تا ۱۳۰ درجه سانتیگراد می باشد. ( در دیگ آب داغ به دلیل فشار بالا و بسته بودن سیستم دمای آب افزایش یافته ولی تبدیل به بخار نمی شود. )

از دیگ های آب داغ در مواردی که دمای بالاتر از ۱۰۰ درجه سانتیگراد مورد نیاز است استفاده می گردد. مانند صنایع غذایی و لبنی (جهت به جوش درآوردن و پاستوریزه نمودن شیر )

دیگ آب گرم به گونه ای طراحی شده که انرژی گرمایی ناشی از احتراق مشعل به آب درون دیگ انتقال داده می شود. آب گرم تولید شده توسط پمپ درون سیستم به چرخش در می آید. با توجه به اینکه آب توانایی ذخیره انرژی حرارتی حاصل از کارکرد دیگ آبگرم را دارد.

در نتیجه می‌تواند با انتقال آن به مکان هدف گرما را انتقال دهد. در انتها آب با دمای پایین مجدد به دیگ برگشت داده می شود.

انواع دیگ آبگرم

از نظر جنس دیگ می‌توان دیگ‌های آبگرم را به دو بخش چدنی و فولادی تقسیم کرد:

دیگ آبگرم چدنی: این دیگ‌ها از پره‌های چدنی که به وسیله‌ی تکنیک‌های ریخته گری چدن ساخته شده‌اند، تولید می‌شوند. ظرفیت حرارتی این دیگ‌ها با تعداد پره‌ها ارتباط مستقیم دارند.

دیگ آبگرم فولادی: فولاد آتش‌خوار و مقاوم در برابر حرارت ماده‌ی اصلی برای ساخت این دیگ‌ها هستند. راندمان این دیگ‌ها بسیار بالاست ولی وزن بالای آن‌ها کمی کار پیاده سازی آن‌ها را مشکل می‌کند.

دیگ آبگرم چدنی یا فولادی

دیگ های آبگرم بر اساس جنس به دو نوع چدنی و فولادی تقسیم می شوند. دیگ های چدنی به روش ریخته گری و به صورت پره پره در کارخانه تولید شده و معمولا در محل مونتاژ می شود در صورتی که دیگ های فولادی از ورق و لوله های آلیاژی آتشخوار به صورت یکپارچه تولید می شود. هر یک از دیگ ها دارای مزایا و معایب مخصوص خود بوده که در مقاله به صورت مشروح به صورت جداگانه به ان خواهیم پرداخت. ولی به صورت خلاصه می توان گفت دیگ های فولادی دارای راندمان و طول عمر بیشتر بوده و دیگ های چدنی به دلیل سهولت در حمل و نقل در پروژه های کوچک استفاده می گردد.

طبقه بندی بر اساس نوع سوخت مشعل

دیگ های آبگرم می توانند با مشعل با سوخت های مختلف کار کنند. مهمترین سوخت های مصرفی در دیگ ها گاز ، گازوئیل و مازوت می باشد. بنابراین امکان انتخاب دیگ با مشعل گاز سوز ، گازوئیل سوز ، دوگانه سوز گاز و گازوئیل و سه گانه سوز گاز و گازوئیل و مازوت فراهم می باشد.

دیگ آبگرم واترتیوب (Water Tube) یا فایر تیوب (Fire Tube)

در صورتی که گاز های حاصل از احتراق درون لوله های دیگ بوده و آب اطراف آن باشد به آن لوله آتشی یا فایر تیوب می گویند و در صورتی که آب از درون لوله ها عبور کرده و گاز های حاصل از احتراق اطراف آن باشد به آن لوله آبی یا واتر تیوب می گویند. استفاده از دیگ های فایر تیوب متداول تر  می باشد. ( معمولا سیستم واتر تیوب جهت دیگ های بخار با ظرفیت بالای ۳۲ تن در ساعت و فشار کاری بیش از ۲۵ استفاده می گردد. )

تفاوت دیگ آبگرم فولادی واترتیوب با فایرتیوب

• در دیگ های فایرتیوپ جریان شعله و دود حاصل از احتراق با عبور از درون لوله ها و پاس های بویلر گرمای خود را به آب دیگ منتقل می کنند. اما در دیگ های واترتیوپ (مانند بویلر های نیروگاهی) حرارت و گرمای مشعل ها فضای اصلی دیگ را اشغال می کنند و آب درون لوله ها گرم می شود.(دیگ های واترتیوپ در ظرفیت های بسیار بزرگ تولید می شوند)
• دیگ فولادی واترتیوب یا همان دیگ لوله آبی (Water tube boiler) از انواع بویلرهای فولادی است که برای کار در فشارهای بالا ساخته می شوند. این نوع دیگ ها در نیروگاه ها تا دمایی بالغ بر ۵۵۰ درجه سلسیوس و در فشار کار بیش از 100 بار تولید بخار می کنند. اما فشار کار در دیگ های فایر تیوب حداکثر 30 بار می‌باشد. دیگ های فایبرتیوب دارای لوله های فولادی بلندی هستند که گازهای داغ تولید شده در کوره ی آنها، از درون این لوله ها عبور کرده و آبی که باید به بخار یا آب داغ تبدیل شود، اطراف آنها جریان داشته و سیرکوله می شود.
• بویلرهای فایرتیوب نسبت به هزینه ساخت دارای راندمان بالایی می باشند و تعمیر و نگهداری این نوع از بویلرها آسان تر از نوع بویلرهای واترتیوب است.

تجهیزات موتورخانه دیگ آبگرم (بویلر) چیست؟

تجهیزات موتورخانه دیگ آبگرم یا اتاق بویلر (Boiler Room) عبارتند از:

1. دیگ آبگرم (بویلر) با مشعل گازی یا گازوئیلی
2. مخزن ذخیره گازوئیل یا تاسیسات گازرسانی
3. مخزن ذخیره آبگرم مصرفی (مخزن دو جداره یا منبع کوئلی)
4. مخزن انبساط باز یا مخزن بسته
5. الکتروپمپ خطی یا زمینی جهت سیرکوله آبگرم

در یک موتورخانه آبگرم لوله رفت آب گرم از قسمت بالای دیگ آب گرم (بویلر) به کلکتور رفت آب گرم متصل می شود.

از کلکتور رفت، لوله رفت آب گرم به مخزن دو جداره و لوله رفت آب گرم به طرف رادیاتور های ساختمان، انشعاب گرفته شده است.

آب گرم ورودی به جداره خارجی مخزن دو جداره، پس از تبادل حرارت با آب درون استوانه میانی، از طریق لوله برگشت آب گرم به کلکتور برگشت متصل می گردد.

کاربرد دیگ آبگرم

 از دیگ آبگرم فولادی برای تامین گرمایش مورد نیاز سیستم حرارت مرکزی ساختمان استفاده می کنند.  البته کاربرد‌های دیگ آبگرم محدود به خانه و سیستم‌های گرمایشی منازل نمی‌شود و در صنعت نیز کاربردهای فراوانی دارد، به گونه‌ای که در بسیاری از کارخانه‌ها و حتی نیروگاه‌ها شاهد استفاده از این دیگ‌های آبگرم هستیم.

اگر دقیقا نمی دانید  از چه نوع دیگ آبگرم فولادی ، با چه ظرفیت، برند، قیمت و مشخصاتی استفاده کنید، در ادامه این مطلب همراه ما باشید

تامین آب گرم بهداشتی، به میزان کافی و با دمای مناسب یکی از نیازهای اساسی و ضروری مراکز صنعتی،کارخانه ها، و ساختمان های مسکونی است.

محل ایده آل برای نصب دیگ آبگرم

محل نصب دیگ آب گرم باید کاملا تراز باشد تا هیچ نیروی اضافی به پمپ و مشعل وارد نشود. اگر دیگ آبگرم تراز نباشد در درازمدت شاهد شکستگی لوله‌ها و آسیب دیدن اتصالات خواهیم بود. علاوه بر تراز بودن دیگ باید حداقل ۱۰ سانتی متر از کف زمین فاصله داشته باشد. داشتن جریان هوای مناسب هم برای انجام بهتر عملیات احتراق الزامی است.

توصیه های مهم نصب دیگ آبگرم فولادی

1. در موتورخانه هایی که از دیگ آب گرم فولادی یا دیگ فولادی آب داغ استفاده می شود، نصب دستگاه سختی گیر آب یا رسوب زدا الزامیست.
2. با توجه به اینکه نصب کلیه تجهیزات اصلی موتورخانه و از جمله دیگ حرارت مرکزی روی فونداسیون بتنی از قبل اجرا شده با ابعاد مناسب طبق پلان جانمایی و دقیقا در محل قرار گرفتن تجهیزات انجام می پذیرد، لذا قبل از نصب تجهیزات اصلی موتورخانه از جمله دیگ آبگرم فولادی نسبت به تعبیه فونداسیون بتنی مورد نیاز، طبق ابعاد و استانداردهای تعریف شده، اقدام نمایید.
3. نصب ترمومتر مانومتر جهت نمایش دمای آب گرم موجود در دیگ و همچنین فشار سیستم گرمایش ساختمان روی هر دیگ آبگرم فولادی موتور خانه الزامی است.
4. نصب ترموستات مستغرق (آگوستات مستغرق) با دامنه دمایی 30 تا 90 درجه سانتی گراد (و یا 30 تا 110 درجه سانتی گراد) جهت تنظیم دمای دیگ و فرمان off-on به رله مشعل روی هر دیگ آبگرم فولادی الزامی است.
5. همچنین نصب حداقل یک شیر اطمینان و حداقل یک ترموستات مستغرق (آگوستات مستغرق) با دامنه دمایی 30 تا 160 درجه سانتی گراد یا بیشتر (بر اساس دمای کار دیگ آب گرم یا آب داغ) جهت تنظیم دمای دیگ و فرمان off - on به رله مشعل روی هر دیگ آب گرم یا آب داغ الزامی است.

انواع دیگ آب گرم استخر

دیگ‌های آب گرم در انواع مختلفی تولید می‌شوند. از نظر جنس بدنه، نوع سوخت، اندازه و شکل طراحی متفاوت هستند و در دسته‌بندی‌های مختلفی تقسیم می‌شوند.

انواع دیگ آب از لحاظ جنس بدنه

از لحاظ جنس بدنه، دیگ‌های آب گرم به دو دسته چدنی و فولادی تقسیم می‌شوند. دیگ‌های چدنی به دلیل پره، پره بودن در محل مورد نظر مونتاژ می‌شوند. البته امروزه بیشتر در استخرهای خانگی از این دیگ‌های آب گرم استفاده می‌شود. دیگ‌های فولادی نسبت به دیگ‌های چدنی عمر و کارایی بالاتری دارند.

انواع دیگ آب گرم بر اساس تعداد مسیرهای عبور دود

تعداد مسیرهای عبوری دود در دیگ آب گرم استخر به این مورد اشاره می‌کند که پس از سوختن مشعل و گرم کردن آب، هوای گرم ایجاد شده یک یا چندین بار مسیر داخل دیگ را طی کرده و گرمای خود را از دست می‌دهد و سپس به سمت دودکش حرکت می‌کند. با توجه به تعداد مسیری که هوای گرم، داخل دیگ را طی می‌کند، دیگ‌های آب گرم را تقسیم‌بندی می‌کنند.

دیگ‌های تک پاس، دوپاس، سه پاس، کوره برگشتی، وت بک (Wet back) یا درای بک (Dry back) از انواع موجود هستند.

هوای گرم در دیگ‌های تک پاس، دوپاس و سه پاس به ترتیب یک، دو و سه بار مسیر را از ابتدای دیگ به انتهای آن طی کرده و سپس بوسیله لوله‌های انتقال حرارت به سمت جلو حرکت می‌کند و در آخر از دودکش خارج می‌شود.

در دیگ‌های کوره برگشتی هوای گرم بعد از رسیدن به انتهای کوره از اطراف به جلوی دیگ رانده شده و در آخر از دودکش خارج می‌شود.

بین انتهای دیگ و مشعل در دیگ‌های وت بک، از آب و دیگ درای بک، از سیمان، آجر نسوز و الیاف نسوز استفاده می‌شود