چرا عایق کاری میکنیم؟
برخی از فواید عایق کاری عبارتند از ذخیره انرژی، بهبود عملکرد سیستم، اقتصادی بودن آن و ایمنی بیشتر.
موارد استفاده
1. کنترل تعریق لوله ها
قرار گرفتن لوله ها در محیط هایی با دمای پایین، احتمال تبدیل بخار آب به مایع را در سطح لوله بیشتر میکند که این رطوبت باعث پوسیدگی یا خوردگی لوله میشود. چنانچه دمای سطح عایق بالاتر از دمای تقطیر باشد و بتواند مانعی برای نرسیدن بخار آب از محیط به سطح لوله ایجاد کند، جلوی تعریق گرفته میشود. برای پیشگیری از خوردگی لوله ها نیز باید از عایق هایی با تراکم و ضخامت مناسب استفاده کرد.
2. یخ زدگی لوله
نصب لوله ها در خارج ساختمان و یا مکانهایی که دماشان پایین تر از دمای انجماد آب است، باعث یخ بستن آب و انبساط آن میشود که ممکن است این انبساط باعث آسیب سیستم لوله کشی شود. عایق نمیتواند مانع یخ بستن آب لوله شود اما، میتواند این فرایند را به تاخیر بیاندازد. بنابراین برای کم کردن ریسک یخ زدگی، بهتر است لوله را عایق کاری کنیم.
لوله هایی با قطر کوچکتر حجم کمتری از آب را در خود نگه میدارند و در نتیجه نسبت به نوع قطور خود بیشتر در معرض یخ زدگی هستند. علاوه بر عایق میتوان از روش های دیگری هم استفاده کرد، مانند نصب سیستم تشخیص و تنظیم دما وکنترل جریان آب درون لوله.
3. ذخیره انرژی
وقتی اختلاف دمای بین لوله ( محتوای آن) و هوای محیط زیاد باشد، لوله ها میزانی گرما از دست داده و یا به دست می آورند. مثلا در جاهای سرد، آب داغ درون لوله، گرما از دست میدهد و در هوای گرم، آب سرد لوله، گرمتر میشود. این جریان گرما همیشه مطلوب نیست و میتوان آن را با عایق کاری به کمترین میزان رساند.
4. ایمنی در دمای بالا
هنگامیکه لوله ها در جاهای خیلی سرد یا خیلی گرم باشند احتمال آسیب رسیدن به افراد در اثر برخورد فیزیکی آنها با لوله وجود دارد که میتوان با عایق کاری این دما را کنترل کرده و به سطح ایمن رساند.
5. کنترل صدا
لوله ها میتوانند راهی برای انتقال صدا از جایی به جای دیگر باشند. استفاده از عایق های صوتی برای کاهش این سروصداها حتی در سازه های ثابتی مثل کف یا دیوار بسیار با اهمیت است.
فاکتورهای تاثیرگذار بر عملکرد عایق
در اینجا به چهار فاکتوری که بر عملکرد لوله ها تاثیر میگذارند اشاره میکنیم:
1. رسانایی گرما 2. نشر گرما 3. ضخامت عایق 4. تراکم
فاکتورهای دیگری هم مانند سطح رطوبت محتوای لوله و دهانه اتصالات هستند که بر عملکرد کلی عایق تاثیر میگذارند.
متریال ها
متریال های تشکیل دهنده عایق، انواع مختلفی دارند اما بیشتر آنها در یکی از گروه های زیر قرارمیگیرند.
1. پشم سنگ
از سنگ و سرباره تشکیل شده که به دلیل داشتن مقاومت بالا در مقابل دما بیشتر در لوله کشی های صنعتی کاربرد دارند.
2. پشم شیشه
یک نوع عایق الیافی با مقاومت بالا مانند پشم سنگ که میتواند کاربردی حرارتی و صوتی داشته باشد.
3. فوم های انعطاف پذیر
این فوم ها انعطاف پذیر، سلول-بسته و لاستیکی هستندکه ضد بخار آب بودنشان و نیز نشر بالای گرمای لاستیک موجود در آن، این امکان را به عایق میدهد تا مانع تعریق سطح لوله شود. بیشتر روی سیستم های خنک کننده، تهویه، گرمایشی و آب داغ استفاده میشود.
4. فوم سخت
خاصیت اکوستیکی کمی دارد ولی رسانایی-حرارتی بسیار پایین آن، یاعث ذخیره انرژی زیادی میشود.
5. پلی اتیلن
عایق فومی پلاستیکی که از یخ زدن لوله جلوگیری میکند و باعث از دست دادن کمتر گرما میشود.
6. سلولارگلاس
صد در صد شیشه، ساخته شده از شن، سنگ آهک و خاکستر سود.
7. ایروژل
سطح انتقال گرمایی پایینی دارد، عایق حرارتی خوبی میتواند باشد اما اخیرا کاربرد آن بسیار محدود شده ولی میتوان از بلنکنت های ایروژلی برای پیچاندن دور لوله استفاده کرد.