لوله گردابی،ورتکس تیوب، ورتکس کولر، vortex tube ، vortex cooler ،Ranque-Hilsch Tube

ورتکس تیوب، وسیله ای است که جدایش هوای سرد و گرم را هنگامی که هوای متراکم شده از طریق نازلهای ورودی بصورت مماس وارد آن می شود، انجام می دهد. هوای سرد و گرم ایجاد شده توسط این وسیله ، در کارهای صنعتی از قبیل (کاربردهای کلی):
1-تجهیزات خنک کننده
2- یخچال ها
3- فرایندهای گرمایش
بکار می رود.
این وسیله برای این کاربردها کاملاً مناسب است بدلیل اینکه یک وسیله جمع و جور، ساده ، سبک و کم صدا می باشد و برای تولید هوای سرد از گاز فریون و دیگر مبردها استفاده نمی گردد. هیچ بخش متحرکی ندارد، نمی شکند، ساییده نمی شود و بنابراین نیاز به نگهداری و تعمیرات کمی دارد.هوای متراکم شده توسط کمپرسور هوا می تواند با دمای 25 درجه سلسیوس و فشار حداکثر 6.9 بار وارد این وسیله گردد بنابراین تامین هوای متراکم شده نیز براحتی انجام می گیرد.
از ویژگیهای دیگر این وسیله این است که یک هوای ورودی پرفشار را به دو هوای کم فشار با دو دمای بالاتر و پایین تر از هوای ورودی تقسیم می کند همچنین این وسیله ( ورتکس تیوب) می تواند از دو سوی سرد و گرم دماهای قابل تنظیم 46- درجه سلسیوس تا 120 درجه سلسیوس را ایجاد نماید.
ورتکس تیوب در ظرفیت های سرمایشی از 500 بی تی یو بر ساعت تا 10500 بی تی یو بر ساعت تولید می شود. همچنین دبی هوای فشرده مورد نیاز جهت استفاده در این وسیله از 2CFM تا 150CFM می باشد.