اعتیاد چه تاثیر بر مغز می گذارد ؟

اعتیاد چه تاثیری بر مغز می گذارد ؟

مغز پیچیده ترین عضو بدن انسان است . این توده خاکستری رنگ که حدود یک ونیم کیلو وزن دارد در واقع کانون همه فعالیتهای انسان است . برای رانندگی کردن ، لذت بردن از غذا ، نفس کشیدن ، خلق شاهکارهنری و لذت بردن از فعالیتهای روزمره و هر فعالیت دیگری این مغز انسان است که فرمان می دهد . به طور خلاصه مغز انسان عملکرد و فعالیتهای بدن انسان را تنظیم می کند ، اعمال انجام شده را ارزیابی کرده و واکنش نشان می دهد و افکار و احساسات وی را شکل می دهد . مغز از قسمتهای مختلفی تشکیل شده است و همه آنها همراه با یکدیگر و همانند یک تیم یا گروه کار می کنند . هر یک از قسمتهای مغز مسئول هماهنگ ساختن و انجام اقدامات خاصی هستند . مصرف مواد مخدر می تواند قسمتهای مهمی از مغز انسان که برای سامان دادن زندگی روزمره ضروری است را تحت تاثیر قرارداده و سبب شود تا فرد بدون آنکه اراده ای از خود داشته باشد به مصرف موادمخدر ادامه می دهد و سرانجام معتاد می شود .
ریشه نخاع : فعالیتهای اصلی و حیاتی برن است همچون تنظیم ضربان قلب ، تنفس و خواب را کنترل می کند .
سیستم لیمبیک : قسمت لذت جوئی مربوط به مغز را کنترل می کند . این قسمت قسمتهای مختلف مغز که سبب می شوند تا ما احساس لذت کنیم را کنترل می کند . احساس لذت سبب می شود تا ما توانایی خود برای تکرار برخی از رفتارها همانند غذا خوردن را که برای ادامه حیات ما نقشی اساسی دارند تنظیم کنیم . این قسمت از مغز هنگام انجام این گونه اقدامات و همچنین مصرف مواد مخدر فعال می شود . قسمت لیمبیک مغز در عین حال مسئول ارزیابی ما از احساسات مثبت و منفی است و همچنین قسمت است که خاصیت روان گردان بودن بسیاری از مواد مخدر را نشان می دهد .
قشرمغز یا کورتکس : مرکز تفکر و اندیشه می باشد این قسمت ما را قادرمی سازد تا فکر کنیم و برای مشکلات را ه حل پیدا کنیم و تصمیم بگیریم . به عبارتی اطلاعات دریافتی از حسهای مختلف را دریافت و آنها را پردازش می کند تا قادر باشیم که ببینیم ، بشنویم ، طعم های مختلف را تشخیص دهیم و احساس داشته باشیم .

مواد مخدر چگونه بر مغز تاثیر می گذارد ؟
موادمخدر موادی شیمیایی هستند که پس از مصرف وارد سیستم ارتباطی مغز شده و فرایند عادی ارسال ، دریافت و پردازش اطلاعات از سوی سلولهای عصبی را مختل می کند . ساختارشیمیایی برخی از مواد مخدر از جمله ماری جوآنا و هرئین شبیه نورون های فرستنده طبیعی مغز است مخدر به نورون ها را تحریک می کند و شباهت ساختار شیمیایی این گونه مواد مخدر به نورون های فرستنده طبیعی سبب می شود تا سلولهای گیرنده مغز فریب خورده و اجازه دهند تا موادمخدر وارد سلولهای عصبی شده و آنها را تحریک کنند . گرچه ساختارشیمیایی اینگونه موادمخدر شبیه ساختارموادشیمیایی مغز است اما سلولهای عصبی شده و آنها را تحریک کنند . گرچه ساختارشیمیایی اینگونه موادمخدر شبیه ساختار مواد شیمیایی مغز است اما سلولهای عصبی مغز را به طور طبیعی تحریک و فعال نمی کنند و سبب می شوند تا پیام های غیر عادی در شبکه عصبی مغز جریان پیدا کنند . و همچنین موادمحرک همچون آمفتامین و کوکائین باعث می شود تا سلولهای عصبی مغز به مقدارزیادی نوررون های فرستنده طبیعی ایجاد کند یا از گردش عادی این مواد شیمیایی در مغز جلوگیری می کنند . ایجاد چنین اختلالی سبب می شود تا یک پیام بسیار قوی در مغز ایجاد شده و کانال های ارتباطی مغز مختل شود . تفاوت میان طنین پیام طبیعی و پیامی که بر اثر مصرف این گونه مواد مخدر در مغز ایجاد می شوند شبیه تفاوت میان سخنانی است که کسی در گوش شما زمزمه کند و صدائی که با فریاد کشیدن در برابر میکروفون ایجاد می شود .

مواد مخدر چگونه در مغز انسان احساس سرخوشی و نشئگی ایجاد می کند ؟

موادمخدر و محرک به طور مستقیم و غیر مستقیم با سرازیرکردن مقادیر زیادی از دوپامین ، مدار احساس لذت در مغز را هدف قرار می دهند . دوپامین یک فرستنده عصبی است که در قسمتهائی از مغز که حرکات بدن انسان ، احساسات ، درک و شناخت ، انگیزه و احساس لذت و سرخوشی را تنظیم می کند وجود دارد . تحریک شدن بیش از اندازه این سیستم باعث می شود که از رفتارهای عادی خود احساس لذت کنیم . حالتهای سرخوشی و نشئگی که مصرف کنندگان مواد خواستارآن هستند به این ترتیب در مغز آنها ایجاد شده و به آنها یاد می دهد تا مصرف مواد را تکرار کنند . و هر زمان که این مدار لذت احساس رضایت و سرخوشی را در مغز ایجاد می کند ، مغز متوجه می شود که رویداد مهمی در حال رخ دادن است که باید آنرا به خاطر بسپارد و به فرد یاد می دهد که بدون توجه و فکر کردن به آن این عمل همانند رفتارهای ضروری تکرار کند .
سرعت مسمومیت مغز توسط مواد مخدر و محرک
1 . خوردن : بین 20 تا 30 دقیقه
2 . تزریق کردن در رگ : بین 15 تا 30 دقیقه
3 . تزریق کردن در ماهیچه : بین 3 تا 5 دقیقه
4 . تدخینی : بین 5 تا 8 ثانیه
5 . ریختن در چشم : بین 3 تا 5 دقیقه
مواد به چهار گروه اصلی تقسیم می شوند :
1 . موادمخدر ( هروئین ، تریاک ، مرفین ، )
مواد مخدر واکنش مغز را آهسته می کند و اثرات مصرف آن باعث : کم شدن سرعت تنفس و ضربان قلب ، کم شدن فشارخون ، خواب آور
2 . محرک ( کوکائین )
موادی که به سیستم عصبی بدن سرعت می بخشد . اثرات : بیشتر شدن سرعت تنفس و ضربان قلب ، بیشتر شدن فشارخون ، جلوگیری از خواب
3 . توهم زا ( lsd ، pcp )
موادی که باعث حالتهایی مثل هذیان می شود . اثرات : از دست دادن حافظه ، لرزش ، حالت استفراغ و عوض شدن اخلاق
4 . استنشاقی ( ماری جوآنا ، چسب )
با مصرف این دسته از مواد کار مغز آهسته می شوند و اثرات آن : بیشتر شدن ضربان قلب و سردرد شدید
استفاده مداوم از مواد اعتیاد آور چه اختلالی در مغز ایجاد می کند ؟
هنگامی که شخصی برای اولین بار ماده مخدر و توهم زا و یا هر گونه از مواد اعتیاد آور را مصرف می کند اثرات بسیار و غیر واقعی را تجربه می کند . دستگاه کناری ( مدارلذت و احساس ( لیمبیک ) غرق در دوپامین می شود . البته این مواد تاثیرات دیگری هم دارند برای مثال کسی که برای اولین بار سیگار یا حشیش می کشد در اثر تاثیر سموم شیمیایی موجود در آنها به سرفه افتاده و دچار حالت تهوع می شود . سرفه و تهوع حالات گذرایی هستند که پس از برطرف شدن شخص تصور می کند که این مواد دیگر تاثیر بدی بر او ندارد. اما مغز از همان لحظه اول و در اثر سیل غیر طبیعی انتقال دهنده های نورونی ، شروع به تغییر می کند برای مثال : نورونها در اثر دریافت کردن بیش از حد دوپامین ، به کاهش گیرنده ها می پردازند . ممکن است نورونها تولید دوپامین را هم کاهش دهند . نتیجه هر دو کاهش مقداردوپامین در مغز است که تنظیم کاهشی نام دارد . این مواد سمی می توانند موجب مرگ نورونها هم بشوند در نهایت اتفاقی که می افتد مرک تدریجی مغز و اعصاب خواهد بود .
شخص با چند مرتبه استفاده از مواد اعتیاد آور معتاد می شود ؟

هیچ کس نمی تواند به طور قطع بگوید تعداد دفعاتی که هر یک شخص بدون تغییر یافتن مغز و معتادشدن می تواند به مصرف مواد مخدر بپردازد چقدر است . ساختار ژنتیکی هر شخص نقش مهم ایفا می کند . اما پس از مصرف میزان کافی از مواد مخدر ، دستگاه کناری همانطور که تمایل به غذا ، آب و گفتگویی دوستانه را در مغز ایجاد می کند ، اشتیاق به مصرف مواد اعتیاد آور نیز به وجود می آورد . نیاز به مصرف مواداعتیاد آور همراه با کاهش تولید طبیعی مواد انتقال دهنده یا همان تنظیم کاهش هر بار از بار قبل بیشتر می شود . بدون مصرف موادمخدر یا محرک میزان دوپامین در بدن شخص معتاد پایین است این شخص احساس یک نواختی ، بی هیجانی و افسردگی می کند . بدون مواد ، زندگی این شخص بی معنا و خالی از خوشی است در اینجا شخص به چیزی احتیاج دارد تا دوپامین بدن او را به حد عادی برساند و باز مقدار بیشتری از آن لازم است تا سیل دوپامین را به وجود آورد . با مصرف مواد اعتیادآور شخص معتاد شیوه عملکرد مغز خود را تغییر می دهد . مصرف و اعتیاد به مواد به تغییرات بلند مدت در مغز منتهی می شود و این تغییرات قدرت کنترل مقدارمصرف را از شخص سلب می کند . در واقع اعتیاد یک بیماری چند جانبه است .

آیا اعتیاد درمان پذیر است ؟
علاوه براینکه ضایعات مغزی مصرف مواد اعتیاد آور جبران ناپذیرند ولی درمان برای اعتیاد نیز وجود دارد و معتاد می توانند بهبود پیدا کنند درمان اعتیاد علاوه بر دارو درمانی که با کمک کادر مجرب درمان از جمله : روانپزشک ، پزشک ، روان شناس انجام می شود درمان غیر دارویی هم صورت می گیرد در اصل تغییر رفتار وکنترل روان بیمارتا بتواند به تدریج شیوه زندگی خود را تغییر دهد و مغز او به آهستگی به یادگیری مهارتهای جدید بپردازد . در واقع اعتیاد همانند نوعی بیماری قندی یا نارسایی قلبی است که در صورت رعایت نکردن رژیم غذایی و بازگشت به شیوه قدیم زندگی و همچنین عدم مصرف دارو ، موجب بروز آسیبهای جدی و حتی مرگ می شود .