صدور منع اشتغال زوجه توسط شوهر

منع اشتغال زوجه :

«منع» به معنی جلوگیری کردن و مانع شدن است، منع اشتغال زوجه به معنای آن است که شوهر، از کار کردن همسرش رضایت ندارد و نمی خواهد که همسرش مشغول به کار باشد.

ماده 1117 قانون مدنی در این مورد چنین مقرر می دارد که شوهر می تواند زن خود را از حرفه یا صنعتی که منافی مصالح خانوادگی یا حیثیات خود زن باشد، منع کند.

بنابراین مرد نمی تواند به هر دلیلی و هر زمان، زن را از اشتغال منع کند، بلکه بایستی یکی از دو شرط ذیل وجود داشته باشد:

الف - شغل زن منافی حیثیت خانوادگی، شوهر یا منافی حیثیت خود زن باشد.

ب - آن شغل با مصالح خانوادگی، منافات داشته باشد.

در فرض اول زن به کاری مشغول می شود که خلاف شآن خانوادگی و یا خلاف شخصیت خود زن می باشد. در این حالت، وضعیت خانوادگی زن و شوهر، نسب آنها، شغل شوهر و وضعیت اجتماعی آنان بررسی می شود.

چنانچه شغل زن ، با وضعیت خانوادگی یا خودش تضاد و تنافی داشت، حکم بر منع اشتغال زوجه صادر می شود.

لازم به ذکر است که معیار و پارامتر مشخصی جهت اثبات یا عدم اثبات این موضوع وجود ندارد، زیرا در هر مورد وضعیت خاص زوج و زوجه در نظر گرفته می شود و بر مبنای آن حکم صادر می شود.

برای مثال چنانچه مردی سرهنگ نظامی باشد و همسر او در دکه ای غذای آماده بفروشد، می توان گفت که شغل زن، خلاف حیثیت شوهر و خانواده است.

مورد بعدی که شوهر می تواند با تمسک به آن زن را از کارکردن منع کند، این است که شغل زن با مصالح خانوادگی در تعارض باشد.

مصالح خانوادگی موضوع ثابتی نیست، لکن می توان از مهمترین مواردی که قضات رای به منع اشتغال زوجه بر مبنای منافات شغل او با مصالح خانوادگی می دهند، عدم نظارت زن بر تربیت کودکان و وقت کمی که او بواسطه مشغله کاری در کنار کودکان و خانواده اش میگذراند، اشاره کرد.

مثلا چنانچه زنی 12 ساعت از روز را در محیط کار بگذراند، دادگاه با احراز اثر منفی این موضوع بر خانواده، به عدم اشتغال او رای خواهد داد.

نکته سوال برانگیز این است که آیا اگر شغل زن ضمن سند نکاحیه درج شده باشد، آیا امکان منع او از شغل وجود دارد؟

پاسخ این سوال به طور کلی منفی می باشد، زیرا مرد با علم و اطلاع اقدام به ازدواج با چنین زنی نموده است، اما چنانچه شرایط کاری زن یا مرد تغییر کند، مثلاً ساعات کاری زن اضافه شده و یا محیط کار او فاسد شود و یا شغل مرد به حدی ارتقا پیدا کند که اشتغال همسرش به شغل قبلی منافی با حیثیت او باشد، مرد می تواند دادخواست منع اشتغال زوجه را بدهد.

باید گفت  که مرد راسا نمیتواند از اشتغال همسرش جلوگیری کند، مثلاً نمی تواند خودش به محل کار زنش برود و جلوی کار کردن او را بگیرد، بلکه بایستی به دادگاه دادخواست عدم اشتغال زوجه را تقدیم کرده و پس از رسیدگی و صدور رای، رای را به محل کار زن برده و منع اشتغال وی را بخواهد.

همچنین، مرد نمی تواند به طور کلی زن را از اشتغال به هر حرفه ای منع کند، بلکه باید آن حرفه شرایط قانونی منع کردن را داشته باشد.

پس از صدور حکم منع اشتغال زوجه، کلیه تعهدات و قراردهای زوجه که مربوط به شغل وی بوده در مقابل اشخاص ثالث منفسخ می شود، این انفساخ مانع از آن نیست که اشخاص ثالث از باب ضرر و زیان به زوجه مراجعه ننمایند.

ضمناً، مراوداتی که زوجه در مرد اموالش داشته است (مانند خرید و فروش)، بر جای خود باقی هستند و نمی توان آنها را منفسخ دانست.

دعوای «منع اشتغال زوجه»، دعوایی است که گرچه در بادی امر ساده دیده می شود، لکن از ظرافتهای خاص برخواردار است که دفاع از آن و یا دفاع در مقابل آن نیاز تسلط بر قوانین و عرف  دارد.

دفاع نامناسب شما، عدم ارائه دلایل مناسب در طرح یا دفاع در مقابل دعوا و عدم بررسی صحیح پرونده، می تواند در همان ابتدا باعث شکست شما گردد.

 دپارتمان خانواده موسسه حقوقی دادآوران نستوه، با دارا بودن تعدادی از زبده ترین وکلای امور خانواده که سابقه درخشانی در امور خانواده دارند، مفتخر است که در این زمینه و تمامی زمینه های مشابه خدمات مشاوره، آماده سازی لوایح  و وکالت در تمامی مراحل دادرسی را به شما ارائه دهد.

به قلم وکیل بهاره همایی  وکیل پایه یک دادگستری عضو کانون وکلای دادگستری مرکز

روابط عمومی گروه وکلای نستوه