طرحواره درمانی

طرحواره چیست؟

طرحواره ها باورهای عمیق ناخودآگاهی هستند که به هیجان ها و رفتارهای ما شکل می دهند و در طول دوران رشد از کودکی در اثر آموخته‌ها و ساختار ژنتیکی فرد ایجاد می شوند.
طرحواره ها باعث می شوند ما نتیجه گیری های خاصی از اتفاقات اطراف خودمان و احساسات درون خودمان داشته باشیم. این نتیجه گیری ها باعث می شود که ما احساسات مثبت و منفی زیادی را در خودمان احساس کنیم و سپس برای برطرف کردن این احساسات دست به رفتارهایی بزنیم که در نهایت برای ما مضر خواهند بود.
طرحواره به عنوان هسته اصلی باورهای انسان، مدت زیادی است که مورد بررسی روان شناسان قرار گرفته است.

روانشناسان این حوزه تاکید دارند؛تجربیات دوران کودکی و زندگی باعث شکل گیری طرحواره در ذهن افراد می شود؛ یعنی همان قالب فکری ما و آن چه به وسیله آن دنیا را می بینیم و مسائل را بررسی می کنیم، رفتار دیگران را معنا می کنیم و به اتفاقاتی که پیرامون ما رخ می دهد، بار معنایی می دهیم.

طرحواره درمانی، رویکرد درمانی جدیدی است که به تلفیق عناصر موجود در درمان شناختی رفتاری(CBT)، روان تحلیل گری، نظریه دلبستگی و درمان مبتنی بر هیجان می‌پردازد.

تحقیقات نشان داده که این روش درمانی برای اختلالات خلقی، اختلالات ضطرابی، اختلالات جنسی، اختلال خوردن ، اختلال جسمانی سازی و سوء مصرف مواد، زوجین مشکل دار؛ اثربخش بوده است.این درمان کوتاه مدت بوده(تقریبا 20 جلسه)و هدف آن کاهش نشانه ها، مهارت آموزی و حل مسائل زندگی فعلی بیمار است.

مراجعین در طول طرحواره درمانی با همکاری یک درمانگر به شناخت و اصلاح طرحواره‌هایشان می‌پردازند که گاهی اوقات طرحواره‌های ناسازگار اولیه نامیده می‌شوند.

طرحواره های ناسازگار اولیه دارای خصوصیات زیر هستند:

• الگوها یا درون مایه های عمیق و فراگیری هستند.
• از خاطرات ،هیجان ها و شناختواره ها و احساسات بدنی تشکیل شده اند.
• در دوران کودکی یا نوجوانی شکل گرفته اند.
• در سیر زندگی تداوم دارند.
• درباره خود و رابطه با دیگران هستند.
• به شدت ناکارآمدند.

بنابراین طرحواره های ناسازگار اولیه ،الگوهای هیجانی و شناختی خود-آسیب رسانی هستند که در ابتدای رشد و تحول در ذهن شکل گرفته اند و در سیر زندگی تکرار می شوند.