بیمه ایران - صدور بیمه حمل و نقل (باربری)

بیمه حمل و نقل کالا بیمه ای است که به موجب آن بیمه گر در مقابل حق بیمه ای که از بیمه گذار دریافت می کند متعهد می شود در جریان حمل کالا از نقطه ای به نقطه دیگر در نتیجه وقوع خطرهای موضوع بیمه چنانچه ، کالا تلف شده و یا دچار خسارت شود و یا بیمه گذار در رابطه بااین خطرات هزینه ای متحمل شود، زیان وارده را بپردازد .
بیمهحمل و نقل به صورت شکلی به دو طریق ساده و عمومی (تابع قرارداد کلی) صادر می گردد:

• بیمه حمل و نقل ساده:
  بیمه حمل و نقل کالا، بیمه‌ای است که برای حمل کالای معینی صادر می‌شود و در آن مشخصات مورد بیمه از جمله نوع کالا، مقدار و ارزش کالا، طریق و نحوه حمل و موضوعات دیگری که مبین حقوق و تعهدات طرفین قرارداد می‌باشد قید میگردد. مثلاً شخصی تصمیم به حمل مقدار معینی ماشین‌آلات که نوع و مقدار و مشخصات آن معلوم است از کشوری به کشور دیگر دارد و برای آن درخواست بیمه می‌کند. در چنین صورتی برای بیمه‌گذار بیمه ‌ای صادر می‌شود که در آن کلیه مشخصات مربوط به مورد بیمه و وضعیت حمل ذکر می‌شود. با صدور این بیمه بیمه‌گذار موظف است حق‌بیمه مربوط را که در بیمه‌ تعیین شده بپردازد و بیمه‌گر نیز در مقابل متعهد جبران خسارت‌های احتمالی وارد به مورد بیمه در جریان حمل از مبدا تا مقصد طبق شرایط بیمه‌ خواهد بود. بنا به آنچه گفته شد لازمه صدور این نوع بیمه حمل و نقل کالا این است که بیمه‌گذار قبلاً از وضعیت مورد بیمه و چگونگی حمل آن اطلاع داشته و این اطلاعات را در اختیار بیمه‌گر قرار دهد و این ترتیبی است که در مورد هر حمل باید رعایت شود و در صورتیکه بیمه‌گذار مراجعات زیادی داشته باشد و کالاهای مختلفی را در معرض حمل و نقل قرار دهد برای هر مورد باید بیمه جداگانه‌ای از بیمه‌گر دریافت نماید. با صدور یک بیمه ساده بیمه‌گذار ملزم نخواهد بود کالای مورد بیمه را یکجا حمل کند. حمل به دفعات نیز مجاز است لکن آنچه حائز اهمیت می‌باشد این است که ارزش کل مورد بیمه و موضوعات دیگری که مطرح شد باید معلوم بوده و در بیمهقید گردد.
• بیمه حمل و نقل عمومی:
  در برخی مواقع، صدور بیمه‌‌های حمل و نقل ساده (بیمه‌های باربری داخلی، خارجی و ترانزیت) بدلیل تعداد بالای تکرار آن مقرون به صرفه نمی‌باشند. به عنوان مثال، شرکت واردکننده قطعه خاصی که سالیانه چندین پارت کالا را وارد کشور می‌کند، تکمیل فرم بیمه‌های ساده برای هر بار ورود کالا کاری زمانبر و سخت می‌باشد. در این موارد، از بیمه‌‌های عمومی که قراردادی است میان بیمه‌گر و بیمه‌گذار استفاده می‌شود. از طرفی می‌توان مدت اعتبار را از دیگر وجوه تمایز میان بیمه با قرارداد دانست. بیمه‌ها معمولاً یکساله می‌باشند ولی برای قرارداد محدودیت زمانی وجود ندارد.
  بیمه حمل و نقل کالا عمومی یک قرارداد کلی است که بین بیمه‌گر و بیمه‌گذار منعقد می‌گردد و در آن شرایط اصلی بیمه و رئوس کلی حقوق و تعهدات طرفین معین می‌شود. لکن مشخصات محمولات و نحوه حمل آنها زمانی به اطلاع بیمه‌گر می‌رسد که بیمه‌گذار اقدام به حمل کالا می‌نماید. با صدور چنین قراردادهایی کلیه حمل و نقل‌هایی که بیمه‌گذار در آینده انجام می‌دهد تحت پوشش بیمه قرار می‌گیرد مشروط به اینکه بیمه‌گذار مشخصات و نحوه حمل کالا و وسیله حمل، مبدا و مقصد و بطور کلی آنچه که در بیمه‌نامه پیش‌بینی نشده و احتیاج به تصریح دارد قبل از حمل به اطلاع بیمه‌گر برساند تا بیمه‌گر نسبت به صدور گواهی بیمه اقدام نماید. بدیهی است این اطلاعات می‌بایست قبل از شروع حمل به اطلاع بیمه‌گر برسد مگر اینکه ترتیب دیگری در قرارداد مورد توافق قرار گرفته باشد.
  قرارداد بیمهحمل و نقل کالا را می‌توان به 2 دسته تقسیم‌بندی نمود:
  • عمومی: در این نوع قراردادها، پوشش و سرمایه مورد بیمه مشخص نمی‌باشد. در این حالت، گواهی بیمهصادر می‌گردد.
  • غیر عمومی: در این نوع قراردادها، پوشش و سرمایه مورد بیمه مشخص می‌باشد. در اینصورت نیازی به صدور گواهی بیمه نمی‌باشد ولی می‌بایست گواهی حمل به ازای هربار حمل کالا صادر نمود.

بیمه حمل و نقل کالا بر اساس طریقه حمل، محدوده جغرافیایی و پوشش های بیمهای قابلیت تقسیم بندی به شرح ذیل را دارد:

• بر اساس طربقه حمل: طبق این روش بیمه حمل و نقل کالا به طرق زمینی، هوایی، دریایی و ترکیبی تقسیم می شود که در بیمه حمل و نقل به روش های دریایی حمل بر شناورهای کوچک و حمل بر کشتی های طبقه بندی شده از دیگر تقسیمات این نوع بیمهمی باشد که هر کدام نرخ و شرایط خود را دارد.
• بر اساس محدوده جغرافیایی: بر اساس این نظربیه بیمه حمل و نقل کالا به داخلی، وارداتی، صادراتی و ترانزیت تقسیم می شود. در بیمه حمل و نقل داخلی به دو متد و رویه عمل می گردد. بیمهحمل و نقل داخلی با خطرات محدود (آتش سوزی - حادثه و سرقت کلی) و با خطرات اضافی (تمام خطر)
• بر اساس پوشش های بیمه ای: بیمه حمل و نقل کالا بر اساس پوشش های A, B,C و Total Loss تقسیم بندی می شود.

بیمه Total Loss عملاً در دنیا منسوخ شده و لذا برای حفظ جایگاه والای بیمه گذاران و حفظ حقوق مشتریان از ارائه این بیمه حتی الامکان اجتناب می شود زیرا چنانچه قسمت اعظم کالا در جریان حمل از بین رفته و فقط قسمت اندک باقی بماند بیمه گر تعهدی نسبت به جبران خسارت ندارد و اساساً این نوع بیمه  به بیمه  تشریفاتی یا بیمه گمرگی شهرت داشته و در زمانی که کالای صادراتی براساس تصویب نامه هیات وزیران در ایران بیمه می شد رایج گردید. لذا در بیمه ایران بر همین اساس بخشنامه شماره 87/80063 مورخ 17/06/87 توسط مدیریت بیمه های باربری صادر و شبکه فروش را به عدم صدور و یا در صورت درخواست بیمه گذار، با اطلاع رسانی کامل دعوت نمود.