نهال سنجد

سِنجـِد

درختی است که در آب و هوای معتدل می‌روید. میوه آن در صنایع غذایی،صنایع دارویی، ادویه جات، عطرسازی و صنایع چوب استفاده می شود. دارای برگ‌های باریک و مخملی شکل بوده میوه‌هایی آن برنگ زرد نارنجی مایل به سرخ میباشد. از دانه سنجد در تهیهٔ برخی دوا ها نیز استفاده می‌شود. سنجد در برابر سردی زمستان سخت مقاوم میباشد لیکن گرمی شدید تابستان را تحمل نمیکند.. مزه میوه سنجد تقریبا شیرین ترش ، کم کالری و خشک میباشد.

انواع گونه سنجد

به‌طورکلی سه نوع درخت سنجد وجود دارد که نوع هلاگنوس درافغانستان موجود است. درخت سنجد هلاگنوس به دلیل درشتی میوه‌، قامت بلند، نداشتن خار و برگ‌های پهن به دو نوع دیگر برتری دارد. کشورهایی چون اروپای شرقی و غربی، آمریکای شمالی، آسیای مرکزی و شمالی می روید.

طرز کشت

نهال سنجد به وسیله بذر و همچنین از طریق قلمه و خوابانیدن قابل تکثیر است.

نهالهای ریشه در پاییز که هنوز یخ بندان آغاز نشده باشد از خاک خارج می شوند. زیرا ریشه تازه در اثر هوای سرد خشک بسرعت آسیب میبیند و باید با خاک اره یا خاک علوفه پوشانده شود.این سیستم بسیار رایج است. نهالک ریشه باید تا زمان کاشت مرطوب نگهداری شود و اطراف نهال خوب نرم شود تا ریشه بتواند به خوبی داخل خاک نفوذ نماید.

طرز کاشت در گلدان: از انتخاب نهالهای با ریشه های حلقه حلقه شده یا پیچیده در گلدان باید اجتناب شود. قبل از کاشت خاک خود ریشه باید مرطوب باشد عمق کاشت باید به اندازه ارتفاع نهالک ریشه یا کمتر از آن و عرض کاشت باید حداقل 3 برابر قطر نهالک ریشه باشد. به منظور جلوگیری از آسیب احتمالی آفتاب و سوختگی بهتر است درخت را در محل کم آفتابی گذاشت. توصیه میشود که کاشت در جاییکه خاک مرغوب یا اصلاح شده بدون کلوخ داشته باشد غرس گردد. هنگام اضافه کردن خاک در اطراف ریشه، نهال را تکان دهید تا خاک بین ریشه ها جای گیرد. کوشش کنید که در خاک اطراف ریشه خلا هوائی باقی نماند. این نهال پس از 5 سال به اندازه یک متر بلند میشود. در نهایت ارتفاح این نبات 5-7 متر وعرض 6-5 متر می رسد. کوشش شود عرض طویل تر شود. در موقع حاصل دهی الی 470-500کیلو سنجد از یک هکتار(5جریب) بدست می آید.

توسط بذر : هنگامی که کاشت درخت سنجد به طور وسیع میخواهید صورت بگیرد باید توسط بذر صورت گیرد. پس از پایان یخبندان بذرها را به فاصله 25 سانتی کشت شود .البته قبل از کشت ضروری است تا خاک توسط آب و یا ماشین نرم گردد. تا گیاهچه بتواند جوانه زند. 

بعضی ها جهت کاشت بذر سنجد را در ماه آبان در خاک سبک کشت مینمایند . زمان انتقال از گلخانه به مزرعه نباید در آفتاب داغ صورت گیرد. یعنی در بهار پاییز انتقال داده شود .

آبیاری:

حفظ رطوبت ریشه سنجد در سال اول و دوم حائز اهمیت است، اما نباید بیش از حد آبیاری شود. 
بهتر است آبیاری به طریقی انجام شود که آب پوست بیرونی گیاه را پوسیده نکند زیرا پوست گیاه محل انتقال دهنده مواد غذای به برگ ساقه وریشه است سعی شود در سال اول ودوم شده گیاهان هرزه را بکنید. 

فاصله کاشت بین درختان با در نظر گرفتن اندازه درخت در حالت بلوغ تعیین شود

گیاه سنجد نیاز به مکان کاملا آفتابی دارد.این گیاه به جز خاکهای خیلی سنگین در تمامی خاکها میتواند رشد کند. جهت کاشت در باغهای نزدیک آب بسیار مناسب است. نیازی به هرس ندارد ولی جهت حفظ شکل گیاه می توان در فصل بهار یک بر سوم طول شاخه های قدیمی را کوتاه نمود. ا

زمان تکثیر گیاه : 

کاشت بذر سنجد در محل سرد در پاییز، کاشت قلمه های که دارای چوب سبز اند در اواخر بهار یا اوایل تابستان ، قلمه نیمه سبز در فصل تابستان و پیوند زدن در آخر زمستان امکان پذیر است.

عطرسنجد:

عطر سنجد در تجارت امروزی یکی از قیمت ترین عطر در جهان است. بزرگترین مارکت خرید این عطر کشور های عربی سپس سایر کشور های جهان میباشد. عربها این عطر را بنام النبق یاد می نمایند. . 

عطر سنجد یک عطر هورمونی میباشد. هورمونهای FSH و LH که از هیپوفیز ترشح می شوند ، بوی مهجزه انگیزآن به منطقه لیمبیک مغز می رسد تمایلات جنسی را در هردو جنس زن و مرد زیاد میکند

این عطر تقلیل دهنده فشار های روانی بوده با بو نمودن آن انسان احساس شادابی خوشی و آرامش روانی می نماید.

تأثیر بو هورمونی عطر سنجد بر دستگاه های دفاعی می توانند به روند ساخته شدن هورمون ها ، گرایش های شخصی ، حرارت بدن و ساخته شدن انسولین، سوخت و ساز بدن، سطح هورمون استرس ، هورمون های جنسی، سامانه دفاعی بدن، افکار و وعکس العمل های آگاهانه اثر میگذارند. 

عطر سنجد با تحریک مغز در ترشح انتقال دهنده های عصبی (نوروترنس می ترها) موجب حالات روانی خاصی می شوند. این عطر معجزه گر از زمان های بسیار دور در یونان باستان ومصر برای ‍‍‍‍‍‍‍‍‍‍‍‍‍‍تقویت قوای جنسی و تداوی ثروت مندان مورد استفاده قرار میگرفت.

درمان

این میوه کم کالری، مقوی معده است . میوه و پودر شده آن، بیماری آرتروز را درمان می کند. خاصیت ضد اسهال دارد و بهترین دارو برای درمان اسهال کودک است. درمانگران طب سنتی معتقدند، مصرف گوشت و خسته این میوه تاثیر بسیار زیادی در درمان و کاهش دردهای مفصلی به ویژه بیماری آرتروز دارد. 

برای تهیه این مخلوط کافی است گوشت این میوه را با پودر آن مخلوط کرده و روزانه از آن خورده شود. 

سنجد از عوارضی مانند اسهال صفراوی، زخم روده، سرفه های حاد گرم و سردرد پیش گیری می کند. سنجد یک میوه قابض است، در معالجه بیماری های دندان، بیره و زخم معده موثر است و از خونریزی جلوگیری می کن . 

جوشانده گل سنجد برای قلب، زخم های ریوی و تنگی نفس مفید است. میوه سنجد انسانرا چاق میسازد. پوست را تقویت کرده و گرده ها را گرم نگه میدارد. در هند از روغن خسته آن شربت غلیظی درست می کنند که در التهاب غشاهای مخاطی همراه با ترشح ، انواع زکام ، در عفونتهای برونشها بمصرف میرسانند. 

در اسپانیا از شیره گل سنجد برای قطع تب های مهلک و خطرناک استفاده می شود. میوه سنجد از نظر طب سنتی،طبیعت سرد و خشک دارد و مقوی فرحت دهنده است، .سنجد به ویژه خام آن برای بند آوردن اسهال موثر است. 

بهترین اثر سنجد،‌ رفع کمبود ویتامین C بدن است .ضد خارش پوست در جلوگیری از بواسیر است