نهال شاه توت

شاه‌توت گونه‌ای درخت گل دار متعلّق به خانوادۀ توت سانان (Moraceae)، و بومی آسیای جنوب غربی می‌باشد. کاشت این درخت در زیستگاه بومیش از پیشینه‌ای چنان طولانی برخوردار است که مشکل می‌توان گسترۀ طبیعی انواع مختلف آنرا به طور دقیق مشخّص نمود. در سردۀ توت‌ها (Morus)، درخت شاه‌توت از همه کوچک‌تر است و بلندی آن گاه ممکن است تا ۳۰ پا (حدود ۹ متر) برسد، و در صورت عدم رسیدگی در سنّ پایین به شکل بوته باقی می‌ماند. این درخت عمری طولانی دارد و بعضاً دیده شده چند صد سال میوه دهد [۱].

میوه شاتوت بزرگتر از توت سفید است و رنگ آن قرمز تیره یا ارغوانی و مزه‌اش ترش و شیرین و مطبوع است.[۲] شاتوت را می‌توان به صورت خام، پخته و یا مربا مصرف کرد.

ویژگی‌های خوراکی[ویرایش]

وجود مواد خوراکی بسیار و نقش هم‌افزایی این مواد مغذی بر یکدیگر سبب شده است تا این میوه به عنوان منبعی خوب برای تامین نیاز روزانه به ریزمغذی‌های گوناگون به شمار رود. شاه‌توت از نظر فعالیت آنتی‌اکسیدانی یکی از بهترین خوراکی‌هاست که دارای فیتوکمیکال‌های قوی مانند آنتوسیانین است. آنتوسیانین رنگدانه‌ای است که باعث سیاه رنگ شدن شاتوت می‌شود.[۲]

شاتوت‌ها دارای کالری پایینی بوده (در هر 100 گرم، 43 کالری) و منبع خوبی از ویتامین C و A و E و آنتی‌اکسیدان است. همچنین شاتوت‌ها منبع خوبی از آهن هستند که به ندرت در دیگر گونه‌های توت‌ها پیدا می‌شود. این میوه همچنین سرشار از پتاسیم، منگنز و منیزیم است. پتاسیم بخش مهمی از سلول و مایعات بدن است که میزان ضربان قلب و فشار خون را کنترل می‌کند. شاتوت دارای مقدار فراوانی ویتامین B کمپلکس از گروه ویتامین‌ها و نیز ویتامین K است.[۲]

وجود انواع آنتی‌اکسیدان‌های گوناگون در شاتوت، «درجه ظرفیت جذب رادیکال‌های آزاد» آن را که یک شاخص اندازه‌گیری تاثیر مواد غذایی در پیشگیری از سرطان است، به رقم ۵۳۵۰ در هر صد گرم رسانده است.[۳]

این نوع توت حاوی مقدار بسیار خوبی از ویتامین B6، نیاسین، ریبوفلاوین و اسیدفولیک است. این ویتامین‌ها دارای وظایف مشترکی بوده و به بدن در سوخت و ساز کربوهیدرات‌ها، پروتئین‌ها و چربی‌ها کمک می‌کنند.[۲]

استفاده از جوشانده برگ های این میوه برای برطرف کردن حالت تهوع از قدیم معمول بوده و ریشه آن برای درمان اسهال خونی استفاده می شده است در برگ شاه‌توت ماده ای ضد قند وجود دارد که می تواند مرض قند را درمان کرده و قند خون را کاهش دهد. به همین دلیل می توان از آن در صورت وجود قند در ادرار و معالجه دیابت استفاده کرد.[۳]

ارزش غذایی[ویرایش]درخت شاه توت در روستای دارالسیاده سیدان، خراسان جنوبی، ایران

شاه توت سرشار از گلوکز و ماده قندی است و دارای ویتامینهای A - C (که در رفع خستگی ناشی از فعالیتهای فکری مفید است) - املاح معدنی و تانن است.[۳]

Mulberries, raw