ثبت طرح صنعتی

آیا طرح جدیدی برای محصولات موجود در بازار دارید؟
آیا می دانستید اگر طرح جدیدی برای محصولات تولیدی خود ایجاد کرده اید یا بسته بندی منحصر به فردی ابداع کرده اید قبل از افشا باید آنرا ثبت نمائید؟
هر تغییر در شکل ظاهر یا نوع بسته بندی که باعث زیبا شدن محصول تولیدی و جذابیت محصولات شما  برای مصرف کننده شود بهتر است قبل از افشا ثبت شود تا جلو سوء استفاده رقبای خارجی و داخلی در بازارهای هدف گرفته شود، با ثبت طرح صنعتی شما می توانید از واردات یک محصول که تقلیدی از طرح تولیدی ثبت شده شما است جلوگیری کنید.

طرح و ایده خود را انحصاری کنید

در بازاری که رقابت و نوآوری و کالاهای جدید حرف اول را در کسب سهم بیشتر بازار می زند، حفظ مالکیت ایده های جدید بسیار مهم است وقتی محصولی را تولید کرده اید که دارای نوآوری می باشد و با کالاهای موجود در بازار تفاوت و برتری محسوسی دارد می توانید از دولت درخواست حمایت و ثبت کنید.با ثبت طرح صنعتی انحصار آن در اختیارتان قرار می گیرد و هیچ کدام از رقبایتان مجاز به کپی برداری و تولید محصول شما نخواهند بود البته به شرطی که اصول ثبتی در آن رعایت شده باشد که موسسه حقوقی پارسه با کادری مجرب شما را در این امر یاری میدهد. در این نوع ثبت می توانید شکل ظاهری محصول و کالای طراحی شده و جدید خود را تحت انحصار خود قرار دهید که این امر باعث رغبت بیشتر مشتریان، افزایش سهم بازار و موفقیت بیشتر می شود.

طرح صنعتی چیست

مطابق ماده 20 قانون ثبت اختراعات، طرح های صنعتی علائم تجاری مصوب 1386 "هرگونه ترکیب خطوط یا رنگها و هرگونه شکل سه بعدی یا خطوط، رنگها و یا بدون آن به گونه ای که ترکیب یا شکل یک فرآورده صنعتی یا محصول از صنایع دستی را تغییر دهد طرح صنعتی است". در ضمن طرح صنعتی تنها دسترسی به یک نتیجه فنی بدون تغییرشکل ظاهری مشمول حمایت از این قانون نمی شود.
طرح صنعتی ارزش یک محصول را افزایش می هد. طرح صنعتی باعث می شود یک محصول برای مشتریان جذاب باشد و ممکن است حتی علت منحصر به فرد فروش محصولات گردد. بنابراین کسب حمایت از طرح های صنعتی جزء راهبردهای اصلی کسب و کار برای هر طراح یا تولید کننده باشد.

طرح هایی قابل ثبت است که طبق قانون و مقررات مربوط تقاضا شود و شریط قانون را هم داشته باشد :
طرح باید "جدید" باشد یک طرح در صورتی جدید محسوب خواهد شد که عین آن قبل از تاریخ تسلیم یا تقاضای ثبت در دسترس عموم نباشد.
طرح باید "اصیل"  باشد. یک طرح در صورتی اصیل محسوب می شود که بطور مستقل توسط طراح پدیده آمده باشد و کپی یا تقلیدی از طرح های موجود نباشد.

مدارک مورد نیاز

ثبت طرح صنعتی مستلزم تسلیم اظهارنامه به مرجع ثبت است بنابراین متقاضیان ثبت طرح صنعتی ابتدا بایستی فرم مخصوص مربوطه را تکمیل و ارسال نمایند.
اظهارنامه طرح صنعتی باید حاوی نکات زیر باشد:
1- اسم، نشانی، کدپستی، شماره ملی، تابعیت و سمت متقاضی یا نماینده قانونی وی و در صورتی که متقاضی شخص حقوقی است، ذکر نام، نوع فعالیت، اقامتگاه، محل و شماره ثبت، تابعیت، مرکز اصلی و عنداللزوم هر شناسه دیگر الزامی است؛
2- اسم، اقامتگاه و کد پستی شخص یا اشخاصی که صلاحیت دریافت ابلاغ‌ها  در ایران را دارند، در صورتی که متقاضی مقیم ایران نباشد؛
3- اسم و اقامتگاه طراح در صورتی که متقاضی همان طراح نباشد؛
4- ذکر کالا و طبقه‌ای که متقاضی درخواست ثبت طرح برای آن را دارد؛
5- تاریخ، محل و شماره اظهارنامه یا گواهی‌نامه طرح صنعتی در خارج، در صورت درخواست حق‌تقدم؛ مدارک مربوط به حق تقدم که باید همزمان با تسلیم اظهارنامه یا حداکثر ظرف 15 روز از آن تاریخ تسلیم شود.
6- اگر طرح صنعتی دو بعدی باشد، پنج نمونه از شکل یا تصویر گرافیکی یا پنج نمونه از طرح ترسیم شده به عنوان نمونه؛
7- اگر طرح صنعتی سه بعدی باشد، پنج نمونه از شکل یا تصویر گرافیکی یا پنج نمونه از طرح ترسیم شده از تمامی جوانب و نمای پرسپکتیو
شرایط و مشخصات فنی تصاویر ارسالی
1- سایز تصاویر حداکثر A4 باشد
2- حتماً بصورت عمودی اسکن شود.
3- در تصویر ارسالی حتماً طرح باید در یک زمینه ساده، به نحوی که قابل رویت باشد قرار گیرد.
4- تصویر کالا لزوماً بصورت رنگی باشد و حداکثر حجم آن 500KB باشد.
5- تصویر مدارک ترجیحاً بصورت سیاه و سفید اسکن شده و حداکثر حجم آن 250KB باشد. (ترجیحاًپشت و روی کارت ملی و کپی صفحه اول شناسنامه در یک تصویر باشد.)
6- پسوند فایلهای ارسالی jpg باشد.

قوانین حمایتی مربوط به طرح صنعتی

مدت اعتبار حمایت از طرح صنعتی پنج سال از تاریخ تسلیم اظهارنامه ثبت آن خواهد بود. این مدت را می‌توان برای دو دوره پنجساله متوالی دیگر پس از پرداخت هزینه مربوط تمدید نمود، بطور کلی حداکثر 15 سال حمایت می گردد. پس از انقضاء هر دوره که از پایان دوره شروع می‌شود، یک مهلت شش ماهه برای پرداخت هزینه تمدید ایجاد و همچنین جریمه تأخیر در نظر گرفته خواهد شد.

مزایای طرح صنعتی

1- مالک از حق استفاده انحصاری و جلوگیری از نسخه برداری غیر مجاز یا تقلید توسط اشخاص ثالث برخوردار می شود. این امر از نظر تجاری کاری مهم است چون توانائی رقابت کسب و کار را بهبود می بخشد و اغلب با خلق یک یا چند طرح جدید باعث افزایش درآمد می­گردد.
2- ثبت طرح های صنعتی فعالیت صادقانه تجاری و رقابت عادلانه را تشویق می کند ضمن اینکه به نوبه خود تولید طیف وسیعی از محصولات که از نظر زیبائی شناختی جذاب هستند را ارتقاء خواهد داد.
3- ثبت یک طرح ارزشمند باعث بازگشت مطلوب سرمایه گذاری شده چرا که مالک طرح باتوجه به اینکه اطمینان از انحصاری بودن محصول خود دارد در ارتقاع کیفیت آن دقت نموده و این امر موجب شناخت محصول و اطمینان بازار و مشتریان شده و در نتیجه درآمد بیشتری را بوجود می آورد.
4- طرح های صنعتی دارائی تجاری هستند که می توانند ارزش و پرستیژ یک شرکت و محصولات آنرا افزایش دهد، هرچه موفقیت و عرضه یک طرح بیشتر باشد ارزش آن برای شرکت بیشتر خواهد بود.
5- مالک طرح صنعتی ثبت شده می تواند با واگذاری اجازه بهره برداری از یک طرح به دیگر برای مدت مشخص از امتیازات لازم بهره مند گردد. به عبارتی دیگر طراح با نگاه تجاری می تواند به طور مستقیم یا غیر مستقیم به بازار تولید و تنوع محصولات کمک کند.
6- ثبت یک طرح صنعتی به شرکت ها این فرصت را می دهد که میزان موفقیت محصولاتشان را در بازار ارزیابی نموده و با اطمینان از بازگشت سرمایه و انحصاری بودن آن نسبت به تولید و عرضه آن اقدام نمایند.

شاید یک طراح در طراحی طرح موردنظر به جنبه های مختلف مانند باب میل بازار ، انبار داری  ، تعمیر و نگهداری ، حمل و نقل ، تولید سریع و کم هزینه  ... را در نظر داشته باشد اما آنچه را این قانون  به تعبیری دیگر حقوق طرح صنعتی حمایت می کند فقط  شکل و ظاهر آن  محصول آنهم از جنبه زیبایی شناسی  را شامل می گردد در سایر خصوصیات ،بخصوص ویژگی فنی یا عملکردی آن تحت حمایت این قانون نمی باشد.
طرح صنعتی ارزش یک محصول را افزایش می هد. طرح صنعتی باعث می شود یک محصول برای مشتریان جذاب باشد و ممکن است حتی علت منحصر به فرد فروش محصولات گردد. بنابراین کسب حمایت از طرح های صنعتی جزء راهبردهای اصلی کسب و کار برای هر طراح یا تولید کننده باشد.
با حمایت از یک طرح صنعتی از طریق ثبت آن در اداره مالکیت صنعتی مالک از حق استفاده انحصاری و جلوگیری از نسخه برداری غیر مجاز یا تقلید توسط اشخاص ثالث برخوردار می شود. این امر از نظر تجاری کاری مهم است چون توانائی رقابت کسب و کار را بهبود می بخشد و اغلب با خلق یک یا چند طرح جدید باعث افزایش درآمد  می گردد . از طرفی ارزش و اعتبار برند در طراحی های آن بنگاه اقتصادی بستگی دارد .
در بسیاری از کشورها از جمله ایران طبق ماده 52 قانون  ، طرح صنعتی باید ثبت شود تا تحت حمایت قوانین مربوط به طرح صنعتی قرار گیرد. طبق ماده 28 قانون ثبت اختراعات، طرح های صنعتی و علائم تجاری بهره برداری از هر طرح صنعتی ثبت شده توسط اشخاص غیر مشروط به موافقت مالک است که شامل ساخت ، فروش و وارد کردن اقلام حاوی طرح صنعتی ثبت شده می باشد. مالک می تواند علیه هر شخصی که بدون موافقت او حقوق وی ناشی از ثبت را نقض کند در دادگاه اقامه دعوی نماید.
یکی از جنبه حقوق مالکیت صنعتی ، حقوق ثبت طرح های صنعتی می باشد که به شکل و ظاهر، ترکیب خطوط و رنگ ها از نظر جذابیت کالا (محصول) توجه دارد.