درخت خرمالوی انبه ای

خُرمالو درختی از گیاهان گلدار دولپه‌ای است که در راسته خلنگ‌سانان و تیره خرمالوئیان قرار می‌گیرد. خرمالو رسته‌ای است که تقریباً دارای ۵۰۰-۴۵۰ گونهبرگریز و درختان همیشه سبز می‌باشد. بیشتر این گونه‌ها بومی مناطق گرمسیر هستند و تنها تعداد کمی از آنها در آب و هوای معتدل گسترش دارند. میوهٔ این گیاه که خوراکی است نیز «خرمالو» نامیده می‌شود. نام خرمالو ترکیبی است از دو واژهٔ خرما و آلو.

• خرمالوی ژاپنی (Diospyros kaki) گونه‌ای است که در سطح وسیعی و به جهت میوه خوشمزه آن کشت می‌شود. این گونه که بومی چین می‌باشد خوش طعم بوده و برگهایی پهن و سفت دارد. ابتدا به جهت استفاده از میوه آن، در سایر نواحی آسیای شرقی پرورش یافت و بعدها در دهه اول سده نوزدهم به کالیفرنیا و جنوب اروپا معرفی شد.
• خرمالوی آمریکایی (Diospyros virginiana)بومی مناطق شمال شرقی آمریکا می‌باشد.
• خرمالوی سیاه (Diospyros digyna) بومی مکزیک است و میوه آن درحالت نرسیده دارای پوستی سبز و گوشتی سفید است که در زمان رسیدن به رنگ سیاه در می‌آید. گونه‌ای به نام مابولو یا سیب مخملی نیز وجود دارد(Diospyros discolor) که بومی فیلیپین می‌باشد. رسیده این گونه به رنگ قرمز روشن است.
• خرماندو (Diospyros lotus) (بومی جنوب غربی آسیا و جنوب شرقی اروپا) برای یونانیان باستان با عنوان میوه خدا شناخته شده بود یعنی Dios pyros که نام علمی این رده می‌باشد. نام انگلیسی آن (date_plum) احتمالاً از ترجمه نام فارسی آن که ترکیبی از خرما و آلوست به زبان انگلیسی راه یافته است.

میوه بسیاری از گونه‌های خرمالو خوراکی می‌باشد؛ رنگ آنها از نارنجی و زرد روشن تا نارنجی و قرمز تیره متفاوت است و قطر آنها بنابر گونه بین ۲ تا ۸ سانتیمتر است. معمولاً پس از چیدن کاسه گل همراه با میوه باقی می‌ماند. شکل خرمالو براساس گونه آن ممکن است کروی یا شبیه بلوط باشد. آنها دو گونه گس و غیر گس دارند: میوه‌های گس تا قبل اززمان پخته شدن گس هستند و هنگامی که می‌رسند شیرین و نرم می‌گردند. گونه‌های غیر گس زمانیکه کال هستند کمتر گس می‌باشند و حالت گسی خود را خیلی زودتر از دست می‌دهند؛ آنها در حالت رسیده سفت می‌باشند. حالت گسی این میوه را می‌توان طی چند روزبا قرار دادن آن در معرض نور خورشید در سرما از بین برد؛ به این فرایند رسیدن میوه می‌گویند. خرمالو را می‌توان به شکل خام یا در غذا استفاده کرد. نوع غیر گس آن برای خوردن به شکل خام بهتر است.

خرمالوی ژاپنی (گونه Hachiya) گونه‌های تجاری عبارت‌اند از:

گس

• کره‌ای
• هاچیا

غیرگس

• فویو یا خرمالوی ژاپنی
• جیرو
• هاناگوشو

خرمالو سرشار از ویتامین آ و بتاکاروتن است. همچنین دارای مقدار قابل توجهی ویتامین های ب۱، ب۲، ب۳ و ث می باشد. در ضمن این میوه خوش رنگ و خوش طعم دارای مواد معدنی ضروری برای بدن مانند کلسیم، گوگرد، آهن، فسفر، منیزیم و پتاسیم است.

هر یک از مواد معدنی فوق نقش مؤثری در سلامتی و تندرستی بدن ما دارند. اگر خرمالو به خوبی رسیده باشد، برای کودکان نیز میوه ای مفید محسوب می شود و در رشد و نمو آنها مؤثر است. در ضمن خرمالو میوه اشتها آوری است.

کلسیم در رشد کودکان و حفظ انرژی برای بزرگسالان مؤثر است. آهن عنصر اصلی خون سازی ، و پتاسیم اشتها آور و شستشو دهنده کلیه و کبد می باشد. این میوه در افراد مبتلا به نقرس و بیماری های کبدی و کلیوی بسیار مؤثر است.

موادقندی خرمالو شامل لوولز و گلوکز است و با آن که مقدار آن 20 درصد است، برای مبتلایان به بیماری قند ، زیان بخش نیست.

خرمالو حاوی مقدار زیادی پکتین است. پکتین یکی از انواع فیبرهای محلول در آب است که باعث کاهش چربی های خون می شود.

اسیدهای موجود در خرمالو عبارتند از: اسید مالیک، اسید سیتریک و اسید تارتاریک. سلولز موجود در خرمالو به طور نسبی کم است و از این نظر هضم آن آسان تر می باشد.

خرمالو دارای مقدار کمی تانن می باشد که گاهی ممکن است موجب یبوست شود.

همان طور که ذکر شد، خرمالو سرشار از ویتامینA است. چنانچه این ویتامین به مقدار کافی به بدن نرسد، نه تنها قدرت بینایی را کم می کند، بلکه باعث شکننده شدن پوست، ناخن و موها می شود. همچنین در میزان هوش و سلامت بدن نیز اختلال ایجاد می شود.

می توان از آب خرمالو برای درمان زخم ها استفاده کرد. همچنین این میوه برای آفت دهان و گلودرد بسیار مفید است. مصرف این میوه با ارزش به همه شما توصیه می شود.