روکش دندان چیست؟

روکش دندان (crown) یا تاج مصنوعی دندان به کلاهک (کپ) شبیه به دندان گفته میشود که بر روی دندان قرار میگیرد و تمامی سطوح بیرون زدن دندان را میپوشاند و شکلی مشابه تاج دندان دارد (این مقاله به شما کمک می کند با تاج دندان بیشتر آشنا شوید).

از روکش برای ترمیم دندان، تغییر شکل، رنگ، اندازه و نیز افزایش استحکام دندان استفاده میشود. روکشها هنگامی که در جای خود چسبانده و ثابت میشوند، کاملا دندان را از بالای خط لثه احاطه میکنند.

 چه زمانی دندان باید روکش شود؟

• روکش دندان در شرایط زیر لازم است:
• برای محافظت از دندانی که به دلایلی مانند پوسیدگی، ضعیف شده و جلوگیری از شکستن آن و یا نگه داشتن بخشهای ترک خوردن دندان در کنار هم.
• ترمیم شکستگی دندان یا ساییدگی شدید آن
• پوشاندن دندان برای پشتیبانی از پرشدگی های بزرگ در شرایطی که بخش زیادی از ساختار طبیعی دندان باقی نمانده است.
• نگه داشتن بریج
• پوشاندن دندانی که به شدت تغییر رنگ یافته یا بد شکل است
• پوشش و تاج مصنوعی برای زیبایی و عملکرد ایمپلنت
• برای اهداف دندانپزشکی زیبایی

دلایل روکش شدن دندانهای شیری در کودکان

نجات دندانی که به قدری دچار کرم خوردگی شده که درمان پر کردن دندان برای آن کافی نیست

محافظت از دندانهای شیری که در خطر بالای پوسیدگی دندان قرار دارند به خصوص هنگامی که کودک نمیتواند بهداشت دهان را رعایت کند.

کاهش استفاده از بیهوشی عمومی برای کودکانی که به خاطر سن، رفتار یا سابقه پزشکی نمیتوانند همکاری لازم را با دندانپزشک داشته باشند

در چنین مواردی دندانپزشک احتمالا روکش استیل ضد زنگ توصیه میکند.

انواع روکش دندان

جنس روکش میتواند استیل ضد زنگ، تمام فلز (مانند طلا یا آلیاژهای دیگر)، پورسلین با چهارچوب فلزی، رزین یا سرامیکی باشد. در اینجا درباره هر یک توضیحات بیشتری ارائه شده است.

روکش استیل ضد زنگ

 تاج پیش ساخته دندان است که در دندانهای دائمی عمدتا به صورت موقتی استفاده میشود. این پروتز موقتا از دندان یا پر شدگی آن محافظت میکند تا زمانی که روکش دائمی از مواد دیگری ساخته و آماده شود. در کودکان روکش استیل معمولا برای دندان شیری استفاده میشود. در این حالت کلاهک روی تمامی سطح دندان را پوشانده و مانع گسترش پوسیدگی میشود. هنگامی که دندان شیری در زمان طبیعی مورد انتظار می افتد تا جا برای دندان دائمی باز شود، خود به خود روکش نیز همراه با آن خارج میشود. به طور کلی تاج دندانی استیل برای دندانهای کودکان استفاده میشود چون نیازی به مراجعات متعدد برای جایگذاری روکش ندارد و مقرون به صرفه تر از روکشهای اختصاصی است.

روکش فلزی

 از جمله مواد مورد استفاده برای ساخت روکش دندان عبارتند از آلیاژ طلا و آلیاژهای دیگر مانند پالادیوم و یا آلیاژ بر پایه فلز مانند نیکل یا کروم. در این جنس روکش بر خلاف انواع دیگر ، بخش کمتری از دندان تراشیده میشود و ساییدگی به دندان مقابل در حد کمینه باقی می ماند. کلاهکهای فلزی به راحتی نیروی فک و جویدن را تحمل میکنند و از نظر مقاومت در مقابل ساییدگی و استهلاک عمر خوبی دارند. همچنین به ندرت لب پر یا شکسته میشوند. رنگ فلزی این پروتزها بزرگترین عیب آنهاست. این گزینه برای دندانهای آسیاب که در معرض دید قرار ندارند بهترین انتخاب هستند.

روکش پورسلین با چهارچوب فلزی

 این پروتزهای جوش خورده به فلز کاملا همرنگ دندانهای طبیعی است. با این حال بیشتر از نوع فلزی یا رزین، در تماس با دندان فک مقابل ساییده میشود. بخش پورسلینی روکش ممکن است لب پر شده یا بشکند. روکش پورسلین جوش خورده به فلز پس از روکش سرامیکی، بیشترین شباهت را به دندان طبیعی دارد. با این حال گاهی اوقات فلزی که در سطح داخلی آن قرار دارد ممکن است باعث دیده شدن خط فلزی تیره رنگی به خصوص در خط لثه شود به خصوص در صورتی که پسروی لثه داشته باشید. این تاج مصنوعی برای دندانهای جلویی یا عقبی گزینه خوبی است.

روکش رزین

 این روکش دندان ارزان تر از انواع دیگر است اما به مرور زمان ساییده شده و بیشتر از پورسلین جوش خورده به فلز، مستعد شکستگیاست.

روکش سرامیکی یا پورسلینی

رنگ این جنس مواد ترمیمی بیشتر از همه انواع دیگر نامبرده در اینجا شبیه به رنگ دندان طبیعی است و برای افرادی که به فلز آلرژی دارند کاملا مناسب است. با این حال روکش تمام سرامیک یا تمام پورسلین به اندازه پورسلین با چهارچوب فلزی استحکام ندارد و بیشتر از رزین یا فلز در تماس با دندان مقابل ساییده میشود. تاج دندانی تمام سرامیکی برای دندانهای جلو که در معرض دید قرار دارند خوب است.

روکش دائمی یا موقتی

روکش موقتی را میتوان در مطب تهیه کرد در صورتی که روکش دائمی در لابراتوری دندانپزشکی ساخته میشود. جنس روکش موقتی از آکریلیک یا استیل است و به عنوان ترمیم موقتی تا زمان آماده شدن روکش دائمی استفاده میشود.

روکش زیرکونیوم

تاج مصنوعی زیرکونیوم به صورت دیجیتالی در مطبی که نرم افزار و سخت افزار تولید آن را دارد و یا در لابراتوار ساخته میشود. مطبهای دندانپزشکی که سخت افزار و نرم افزار لازم برای ساخت روکش دندان را دارند، طی یک جلسه پروتز را برای شما آماده میکنند و دیگر نیازی به استفاده از پروتز موقتی نیست. برای ساخت این روکش دندانی نیازی به قالب گیری نیست.