كاهش روند دي اكسيد گوگرد و دي اكسيد نيتروژن

كاهش روند "دي اكسيد گوگرد" و "دي اكسيد نيتروژن" در شهر تهران

مركز ملي هوا و اقليم سازمان حفاظت محيط زيست در گزارشي از كاهش روند دي اكسيد نيتروژن در شهر تهران خبر داد.

به گزارش سرويس «محيط زيست» ايسنا، گزارش مركز ملي هوا و اقليم سازمان حفاظت محيط زيست در خصوص وضعيت دي اكسيد نيتروژن در شهر تهران از سال 1378 الي 1391 نشان مي دهد: دي اكسيد نيتروژن در 10 سال اخير روند كاهشي در شهر تهران داشته است.

اكسيدهاي نيتروژن چيست ؟

شامل منو اكسيد نيتروژن (NO) ، دي اكسيد نيتروژن (NO2) ، نيترو اكسيد (N2O) نيتروژن سيسكواكسيد (N2O3) ، نيتروژن تترااكسيد (N2O4) و نيتروژن پنتواكسيد (N2O5) هستند.

از ميان هفت اكسيد نيتروژن شناخته شده موجود در هواي محيط ، اكسيد نيتريك (NO ) و دي اكسيد نيتروژن (NO2) از آلوده كننده‌هاي مهم هوا به شمار مي روند. دي اكسيد نيتروژن گازي استمرئي با رنگ قهوه‌اي مايل به زرد يا قهوه اي مايل به قرمز كه طي فرايندهاي پيچيده اتمسفر به ذرات معلق نيترات (NO3) تبديل مي‌شود و همچون اكسيد نيتريك يكي ازآلاينده‌هاي اصلي مه دود است. اين گاز در شهرها به علت فعاليت‌هاي انساني ازغلظت بالايي برخوردار است.

احتراق سوخت‌ها در دماي بالا سبب توليد اين آلاينده مي شود. اين دو گاز اثر مستقيم بر آلودگي هوا ندارند؛ بلكه درصورتي كه با هواي مرطوب تركيب شوند، توليد اسيد سيتريك مي نمايند كه در اين حالت موجب پوسيدگي شديد فلزات مي گردند. از طرفي چنانچه غلظت NO2 و حدود 25/0ppm برسد قابليت ديد را به ميزان قابل توجهي كاهش خواهد داد. اگر گياهان به مدت 10 الي 12 روز در معرض هواي محتوي نيم يا 5NO2 ppm قرار بگيرند رشد آنها بسيار كاهش مي يابد.

منابع اكسيدهاي نيتروژن

برخي از اكسيدهاي نيتروژن به صورت طبيعي و برخي به صورت انساني ايجاد مي‌شوند. در اثر آتش‌سوزي جنگل مقدار اندكي NO2ايجاد مي‌شود. تجزيه باكتريايي مواد آلي نيز سبب آزاد شدن NO2در اتمسفر مي‌شود. در واقع منابع توليد كننده NO2به طور طبيعي تقريبا 10 برابر منابع انساني است كه در نواحي شهري داراي تراكم و غلظت بيشتري مي‌باشد و بخش عمده NO2توليد شده از منابع انساني مربوط به احتراق سوخت در منابع ساكن و ناشي از احتراق در وسائط نقليه مي‌باشد.

اثرات بهداشتي اكسيدهاي ازت:

اكسيدهاي ازت به دو طريق مستقيم و غيرمستقيم بر سلامت انسان اثر مي گذارند. اثر مستقيم آنها بستگي به نوع و تركيب اكسيد دارد زيرا NO2نزديك به چهار برابر بيشتر از NOسمي است و در غلظت‌هاي مساوي با CO از آن زيان آورتر است. اثرات ثابت شده NO2بر روي انسان‌ها كاملا به اثر تنفسي محدود نمي شود؛ بلكه باعث پيامدهائي نظير اختلال در بويائي، بيحالي، خستگي، ناراحتي‌هاي حفره بيني، اشكالات تنفسي، تحريك گلو، چشم ، ناراحتي‌هاي اعصاب، گشادي مردمك چشم، افزايش برونشيت حاد و توليد نيتروزامين در بدن مي‌گردد.

براساس گزارش سازمان حفاظت از محيط زيست، اكسيد نيتروژن مخاط برونش‌ها را تحريك مي كند و بدين وسيله سبب افزايش عفونت‌هاي تنفسي در كودكان و افزايش شكايات تنفسي مثل سرفه و خلط در بزرگسالان مي شود. بيماران مبتلا به آسم به اثرات ناشي از اين گاز به شدت حساس هستند.

كاهش روند دي اكسيد گوگرد در شهر تهران از سال 1378الي 1391

همچنين به گزارش مركز ملي هوا و تغيير اقليم روند دي اكسيد گوگرد در ده سال اخير در شهر تهران روند كاهشي يافته است

دي اكسيد گوگرد چيست؟

دي اكسيد گوگرد SO2 گازي فعال و بدون رنگ است. اين گاززماني تشكيل مي‌شود كه سولفور موجود در سوخت‌هايي از قبيل زغال و نفت سوزانده شوند. منابع عمده توليد كننده SO2شامل نيروگاه‌ها و بويلرهاي صنعتي و موتورخانه‌هاي بزرگ مي‌باشد. عموما بالاترين سطوح SO2نزديك به مجتمع‌هاي صنعتي است.

اثرات بهداشتي دي اكسيد گوگرد

دي اكسيد گوگرد گازي محرك است كه توسط مجاري بيني گرفته مي‌شود. سطوح فعاليت متوسط كه منجر به تنفس دهاني مي‌شود (مانند پياده‌روي تند) موجب مي‌شود كه دي اكسيد گوگرد اثرات خود بر سلامتي را بيشتر نشان دهد.

گروه‌هاي در معرض خطر و كساني كه آسم دارند و فعاليت‌هاي خارج از منزل دارند بيشتر از ديگران اثرات SO2را تجربه مي‌كنند. در يك تماس كوتاه، اثر عمده SO2تنگي مجاري تنفسي مثل تنگي برونشها خواهد بود. اين موضوع منجر به خس خس كردن هنگام تنفس، كوتاهي تنفس و فشردگي در قفسه سينه مي‌شود. علائم با افزايش ميزان SO2و يا تعداد تنفس افزايش مي يابد.

وقتي كه تماس با SO2قطع مي‌شود عملكرد ريه ظرف يك ساعت به صورت نرمال باز مي‌گردد.

در سطوح بالاي SO2، ممكن است فشردگي قفسه سينه خس‌خس و كوتاهي تنفس براي كساني كه آسم هم ندارند اتفاق بيفتد. تماسهاي بلند مدت با دي اكسيدگوگرد مي‌تواند بيماري‌هاي تنفسي را موجب شود و مكانيسم‌هاي دفاعي ريه را كاهش داده و بيماريهاي قلبي را تشديد نمايد.