درخت زغال اخته،نهال زغال اخته،Blueberries

زغال‌اخته یا زغال (نام علمی: Cornus mas) درختچه بلند یا درخت کوچک برگریز (خزان‌کننده) از خانوادهٔ گیاهان گلدار دولپه‌ای و تیرهٔ زغال‌اخته‌ایان است که درخت آن در ایران به بلندی ۸ متر و قطر ۱۵ تا ۱۹ سانتی‌متر می‌رسد. این گیاه بومی غرب آسیا تا جنوب اروپا (ایران، آذربایجان، ارمنستان، آسیای جنوب غربی و اروپای جنوبی) است. میوهٔ آن نیز زغال‌اخته یا زغال نامیده می‌شود پوست تنه این درخت قهوه‌ای است و برگ‌هایش تخم‌مرغی شکل با انتهایی نوک‌دار و پشت‌برگ کمرنگ است. هر برگ سه تا پنج رگبرگ دارد. گل‌های زغال‌اخته کوچک، زردرنگ و زودرس هستند و در پایان زمستان بر درخت پدیدار می‌شوند. میوه آن شفت آویزان و به‌شکل بیضی کشیده و به رنگ سرخ تیره و به درازای تقریباً ۱۲ میلی‌متر می‌باشد.ین میوه دارای رنگی قرمز و بسیار ترش است. هنگامی که کاملا می‌رسد به رنگ سیاه و شیرین تبدیل می‌شود و کاربرد آن در صنایع غذایی و شکلات سازی، لواشک و… است

زغال اخته دارای ویتامین C و B است و مقدار زیادی آهن، کلسیم و منیزیم دارد.. زغال اخته حاوی بیش از 10 درصد تانن، قند، پکتین، اسیدهای آلی و رنگدانه است. این میوه خوشمزه کم کالری است و باعث اضافه وزن نمی‌شود. قند فروکتوز و گلوگز زغال اخته کم است. مصرف آن برای افراد چاق و بیماران دیابتی مشکلی ایجاد نمی‌کند. همچنین این میوه منبع خوبی برای فیبر است.

خواص

شاید موقع خوردن زغال اخته هیچگاه به فکر خواص آن نبوده‌اید، اما این میوه ریز و خوشمزه خواص بسیاری نیز دارد.

-‌ مصرف عصاره زغال اخته برای پیشگیری از بروز عفونت در مجاری ادراری مفید است.علت این است که زغال اخته از چسبیدن باکتری بیماریزای اشرشیاکلی به دیواره مجرای ادرار جلوگیری می‌کند و موجب دفع آن از طریق ادرار می‌شود. به عبارت دیگر زغال اخته به خروج باکتری‌ها از بدن کمک و از رشد و تکثیر باکتری و ایجاد عفونت جلوگیری می‌کند. باکتری اشرشیاکلی عامل 90 درصد عفونت‌های مجاری ادراری است.

-‌ آب زغال اخته برای افراد مبتلا به سنگ‌های کلیه مؤثر است. اگر سنگ کلیه از جنس کلسیمی باشد، آب زغال اخته در رفع آن اثر چشمگیری دارد‌. آب زغال اخته می‌تواند 50 درصد کلسیم یونیزه شده ‌در ادرار را کاهش دهد.

-‌ مصرف زغال اخته به کاهش بیماری‌های قلبی کمک می‌کند. علت این امر به سطح بالای فیتوشیمی زغال اخته بر می‌گردد. این امر موجب تولید آنتی‌اکسیدان طبیعی به نام آنتوسیانین می‌شود که در سبزیجات و میوه‌های با رنگ تیره یافت می‌شود. در یک مطالعه بلند مدت روی تعدادی از زنان مشخص شد، خطر ابتلا به بیماری‌های قلبی در زنان که رژیم غذایی مناسب با مقدار زیاد آنتوسیانین را اجرا می‌کردند به طور عمده‌ای کاهش یافت.

-‌ زغال اخته به کاهش سطح کلسترول نیز کمک کند. پلی‌فنول‌های موجود در زغال اخته باعث کاهش کلسترول خون می‌شود و برای سلامتی قلب مفید است.

-‌ زغال اخته جزو میوه‌هایی است که از بروز عفونت جلوگیری می‌کنند. جوشانده زغال‌اخته در مداوای اسهال معمولی و اسهال خونی اثر دارد. به این صورت که باید یک قاشق سوپخوری زغال‌اخته را با فنجانی آب سرد مخلوط کرده و آن را به مدت 5 دقیقه بجوشانید و پس از 15 دقیقه دم کشیدن، آن را صاف کرده و هر روز 2 تا 6 فنجانش را بنوشید.

-‌ ابوعلی‌سینا، دانشمند و پزشک مشهور، آب زغال اخته را برای شستشوی زخم‌های جلدی و گرد ریشه آن را برای التیام زخم‌ها به کار می‌برد.

-‌ با تمام این خواص مفید، مصرف بیش از اندازه زغال اخته باعث تهوع، اسهال، دل به هم خوردگی و سردرد می‌شود

بزرگترین مرکز زغال اخته در ایران

.