اسپیسرهای پلاستیکی | کاور بتن | spacer

اسپیسرهای پلاستیکی بتن قطعاتی کارآمد در صنعت ساختمان هستند که علاوه بر ایجاد پوشش میلگردی مناسب ، بسیاری مزیتهای دیگر را به همراه دارند . اسپیسر یا فاصله نگهدار در سایزهای مختلف ایجاد پوشش های میلگردی از 20 میلیمتر تا 150 میلیمتر طراحی و تولید شده اند . مهم ترین ضعفی که در یک سازه بتن مسلح مطرح می باشد بحث خوردگی میلگردها می باشد. هوا، رطوبت، کلرایدها، سولفونات ها و سایر عوامل خورنده محیطی می توانند با نفوذ به درون جان بتن میلگردها را دچار خوردگی نمایند که این خوردگی در نتیجه باعث وارد شدن صدمات جدی به سازه خواهد شد. از مهمترین عوامل جلوگیری از خوردگی بتن ایجاد پوشش مناسب بر روی میلگردها با توسط به شرایط سازه و شرایط آب و هوایی می باشد . تجربه نشان داده است که استفاده از قطعات سنگی و آجری یا چوبی به عنوان فاصله انداز بین میلگرد و سطح بتن هرگز نتوانسته پوشش میلگردی مناسب و یکپارچه ای را روی سطح میلگرد بوجود آورد و در این شرایط معمولاً به دلیل یکپارچه نبودن پوشش روی میلگرد ها در نقاطی که پوشش به دلیل یک اندازه نبودن تکیه گاهها کمتر شده است ،‌ احتمال خوردگی در آن نقاط بالاتر رفته است ،‌ اسپیسرها قطعاتی کارآمد و مقرون به صرفه و سبک هستند که می توانند پوشش یکپارچه روی سطح میلگرد بوجود آورند .

از جمله مزایای استفاده از اسپیسرهای پلاستیکی به شرح زیر است :

·         ایجاد پوشش یکپارچه روی سطح آرماتورها

·         اقتصادی و مقرون به صرفه و ارزان

·         وزن سبک ،‌ حمل ونقل آسان

·         سرعت بخشیدن به فاصله گذاری جهت پوشش میلگردها

·         نیاز به نیروی انسانی کمتر

·         سرعت اجرا و در نتیجه سرعت اجرای پروژه

·         درگیری کامل با بتن به دلیل وجود حفره های تو خالی در ساختار خود یا عدم جابجایی میلگردها به دلیلی وجود قفل کن در اسپیسر

حتماً همگان با این موضوع مواجه شده اند که قسمتی از بتن یک سازه بتنی تخریب شده و میلگردها نمایان می شود . این مشکل معمولاً بر اثر تاثیر عوامل شیمیایی ، ‌رطوبت و عوامل خورنده بر میلگردها بوجود آمده است که بخش عمده ای از آن به دلیل عدم رعایت پوشش بتنی مناسب روی میلگرد ها در هنگام اجرا می باشد که این نقص با استفاده از اسپیسرهای پلاستیکی بتن در هنگام اجرای پروژه مرتفع خواهد شد . پوشش بتن روی میلگردها بسیار حائز اهمیت است و باید با توجه به شرایط آب و هوایی و نوع سازه بتنی و تراکم آرماتورها در نظر گرفته شود . به طوریکه هر 2 میلیمتر کاهش در ضخامت بتن روی میلگرده 5 سال از عمر سازه بتنی خواهد کاست و از دوام و پایایی سازه می کاهد . حال در نظر بگیرید برای سازه ای که پوشش میلگردی آن با توجه به شرایط 50 ملیمتر تعیین شده است ، بنا بر استفاده از اسپیسرهای پلاستیکی بتن یا فاصله نگهدار مناسب از قطعات سنگ و موزاییکی و چوبی استفاده شود . قطعاً پوشش یکپارچه 50 میلیمتر در نقاط مختلف سازه وجود نخواهد داشت و آسیب جدی به مرور زمان به سازه بتنی وارد خواهد آمد .

الف – نحوه انتخاب سایز اسپیسرها پلاستیکی بتن برای یک سازه بتنی :

پوشش بتنی روی میلگردها یا به عبارتی کاور بتن برابر است با حداقل فاصله بین رویه میلگردها ، اعم از طولی و عرضی ، تا نزدیکترین سطح آزاد بتن .

مطابق مبحث نهم مقررات ملی ساختمان رعایت موارد زیر در خصوص پوشش روی میلگردها ( کاور بتن ) ضروری است :

1.      قطر میلگردها

2.      چهارسوم بزرگترین اندازه اسمی سنگدانه ها

ضخامت پوشش بتنی میلگردها متناسب با شرایط محیطی و نوع قطعه مورد نظر نباید از مقادیر داده شده در جدول زیر کمتر باشد .

در صورتیکه بتن در مجاورت خاکی مقاوم ریخته شود و به طور قائم با آن در تماس باشد ،‌ ضخامت پوشش بتن نباید کمتر از 75 میلیمتر انتخاب شود .

·         در صورتیکه بتن دارای سطح فرورفته و برجسته ( نقش دار یا دارای شکستگی ) باشد ، ضخامت پوشش باید در عمق فرورفتگی ها اندازه گیری شود .

·         در صورتیکه حفاظت های سطحی انجام شود مقادیر پوشش بتنی را می توان تا 20 میلیمتر کاهش داد .

·         اگر رده بتنی به اندازه 50 مگاپاسکال بالاتر از حداقل رده باشد ، می توان 5 میلیمتر از مقدار پوشش بتن را کاهش داد ، مشروط بر آنکه پوشش میلگرد از 25 میلیمتر در محیط متوسط ، در محیط متوسط ، 35 میلیمتر و در محیط شدید و 50 میلیمتر در محیط فوق العاده شدید کمتر نشود .

·         برای میلگرد با قطر بیش از 36 میلیمتر مقادیر پوشش باید 10 میلیمتر اضافه گردد.

ب – جنس اسپیسرها پلاستیکی بتن

اسپیسرهای پلاستیکی بتن بنا بر شرایط موجود بصورت اسپیسر پلاستیکی – اسپیسر بتنی – اسپیسر فلزی و اسپیسر چوبی تولید و عرضه می شود . اسپیسرهای پلاستیکی از نظر قیمت، وزن، صرفه اقتصادی و شرایط تولید از سایر اسپیسرها دارای اهمیت و استفاده گسترده تری می باشد . از جمله مزایای اسپیسرهای پلاستیکی نسبت به سایر اسپیسرها می توان به نکات زیر اشاره نمود .

·         فرآیند تولید سریع اسپیسر پلاستیکی

·         قابلیت تولید اسپیسرهای پلاستیکی در اشکال مختلف باتوجه به سیال بودن پلاستیک مذاب

·         مقاومت بالای اسپیسرهای پلاستیکی

·         حمل و نقل راحت به لحاظ وزن سبک و بسته بندی مناسب

·         صرفه اقتصادی با توجه به قیمت پایین و سرعت بالای اجرا

ج – قیمت اسپیسر

قیمت اسپیسرهای پلاستیکی نسبت به سایر متریال مصرفی جهت ساخت اسپیسر بسیار مناسب تر می باشد . قیمت اسپیسرها با توجه به سایز و انواع اسپیسرها متفاوت می باشد . پیشنهاد می شود جهت دریافت لیست قیمت اسپیسر با واحد فروش شرکت تماس حاصل فرمایید .

د – عمر اسپیسرهای پلاستیکی

همانطور که می دانید زمان تجزیه پلاستیک بسیار طولانی تر از سایر متریال ها می باشد و بنابراین می توان ادعا کرد که عمر اسپیسر پلاستیکی حداقل برابر با عمر سازه بتنی می باشد .

و – حداقل فاصله مجاز قرارگیری اسپیسرها کنار هم

مطابق استاندارد BS8118-1:1997 فاصله اسپیسرها از هم نباید کمتر از نصف ارتفاع مشخص شده برای اسپیسر باشد .

ز – اندازه گیری بار وارده به اسپیسر

می توان با وارده به اسپیسرها را قبل از مصرف در پروژه اندازه گیری نمود . برای این منظور اسپیسر توسط دستگاه های فشار مکانیکی یا هیدرولیکی مورد آزمایش قرار می گیرد بدین صورت که اسپیسر زیر فک فشار قرارمیگیرد و با اعمال فشار، ‌بار قابل تحمل توسط اسپیسر اندازه گیری می شود. قدرت تحمل بار اسپیسر بصورت بار نقطه ای در نظر گرفته می شود . قدرت تحمل بار نقطه ای اسپیسر تا زمان رسیدن به تغییر شکل 1 میلیمتر قابل اندازه گیری است . برای این منظور بار وارده به اسپیسر باید در کمتر از 10 ثانیه وارد شود و سپس بار وارده را به مدت 10 دقیقه حفظ نمود و تحت بار اعمالی،‌ تغییر شکل را اندازه گیری و ثبت نمود سپس بار را به مدت 10 دقیقه پس از باربرداری اسپیسر بردارید در این حالت اسپیسر با انحراف 1 میلیمتر باید به اندازه ارتفاع اولیه رسیده باشد .

ص – حداقل پوشش بتنی مجاز

حداقل پوشش بتنی مجاز 15 میلیمتر است مطابق استاندارد BS8118-1:1997 پوشش بتنی 15 میلیمتر تنها زمانی که حداکثر اندازه سنگدانه ها بیشتر از 15 میلیمتر نباشد قابل استفاده است .

ط – مزیت اسپیسرهای پلاستیکی نسبت به اسپیسرهای بتنی از نظر نفوذپذیری :

اسپیسرهای بتنی معمولا توسط ملات کارگاهی تولید می شود و هیچ راهکاری برای رفع نفوذپذیری و آب بندی در آنها در نظر گرفته نشده است و در هر نقطه ای که اسپیسر بتنی قرار گرفته باشد آن نقطه سازه را در مورد نفوذپذیر ضعیف می کند و در سازه هایی که نیاز به آب بندی و نفوذناپذیر شدن بتن وجود داشته باشد، مایعات، ‌رطوبت و عوامل خورنده به داخل سازه نفوذ کرده و موجب خوردگی میلگردها و در نهایت آسیب جدی به سازه خواهد شد. راهکار مناسب برای این امر جایگزینی اسپیسرهای بتنی با اسپیسرهای پلاستیکی است ولی در صورت اجبار برای استفاده از اسپیسرهای بتنی باید هنگام تولید اسپیسر بتنی با توجه به شرایط و محل مورداستفاده، مواد مناسب جهت آب بندی به ملات بتنی با توجه به شرایط و محل استفاده ،‌مواد مناسب جهت آب بندی به ملات موردنظر برای تولید اسپیسر بتنی افزوده شود تا خود اسپیسر نیز نفوذناپذیر شود.

ع – انواع اسپیسر پلاستیکی

انواع اسپیسرهای پلاستیکی با توجه به محل موردنظر برای مصرف، سایز میلگرد، نحوه قرارگیری آرماتور و پوشش بتنی مورد نظر تعیین می شود. به طور کلی اسپیسرهای پلاستیکی به شرح زیر تقسیم بندی می شوند:

1.     اسپیسرهای افقی

انواع اسپیسرهای مورد استفاده در سطوح افقی عبارتند از اسپیسر اسپیسر مینی فیکس، اسپیسر ماکس فیکس، هارد فیکس، اسپیسر فلت فیکس، اسپیسر ساید فیکس، اسپیسر یوفیکس، اسپیسر دابل فیکس، اسپیسر فلت بار، اسپیسر راندبیس

1.     اسپیسرهای سطوح عمودی

انواع اسپیسرهای مورد استفاده در سطوح عمودی عبارتند از اسپیسر ویل فیکس، اسپیسر کیج فیکس

·        اسپیسر خاص

انواع اسپیسرهای خاص مورد استفاده در سازه های بتنی به شرح زیر می باشد

اسپیسر نیلینگ، اسپیسر استرندفیکس، اسپیسر لوله مخابرات، اسپیسر تیرچه

در ادامه توضیح اجمالی در مورد کاربرد هر یک از اسپیسرهای مورد استفاده در سازه بتنی خواهیم داشت :

·        اسپیسر مینی فیکس mini fix spacer

اسپیسر سبک مینی فیکس ارزانترین و سبک ترین اسپیسر در میان اسپیسرهای موجود می باشد . اسپیسر مینی فیکس در انواع کف ها و سقف های بافته شده با میلگردهای سبک ( میلگردهای حرارتی )‌ جهت انواع سقف کامپوزیت و سقف های عرشه پولادی و قطعات پیش ساخته بتنی و … مورد استفاده قرار میگیرد. اسپیسر مینی فیکس قادر به تحمل بار نقطه ای تا 35 کیلوگرم را دارا می باشند و قادر به جای دادن میلگرد 6 تا 18 میلیمتر داخل فک های خود می باشد. پیشنهاد می شود به دلیل سبکی در ساختار اسپیسر مینی فیکس حداکثر سایز میلگرد مورد مصرف 14 میلیمتر باشد چنانچه میلگردهای سایزهای بالاتر مدنظر بود بهتر است از ماکس فیکس یا هارد فیکس استفاده شود میزان مصرف اسپیسر سبک مینی فیکس در سقف های سبک 4 عدد در هر متر مربع است .

·         اسپیسر ماکس فیکس max fix spacer

اسپیسر متوسط یا نیمه سنگین ماکس فیکس برای ایجاد پوشش بتنی در انواع سازه های میلگردی مانند پوترها ،‌تیرها ،‌شناژها و کف های با وزن متوسط مورد استفاده قرار میگیرند. اسپیسر ماکس فیکس قادر به جای دادن میلگرد 8 تا 20 میلیمتر داخل فک های خود می باشد و قادر به تحمل بار نقطه ای تا 180 کیلوگرم می باشد. میزان مصرف اسپیسر ماکس فیکس در کف های نیمه سنگین 4 عدد در متر مربع می باشد و در تیرها و پوترها میزان مصرف اسپیسر ماکس فیکس 3 عدد در هر متر طول ( در هر ردیف 2 عدد با فاصله 60 الی 70 سانتیمتر از یکدیگر )‌ می باشد .

·         اسپیسر هارد فیکس hard fix spacer

اسپیسر سنگین هارد فیکس قطعه ای کارآمد و مناسب برای استفاده در سطوح افقی و انواع کف های سنگین و پرتراکم مانند فونداسیون، تیرها،‌ شناژها و کف های حجیم می باشد. اسپیسر هارد فیکس قادر به جا دادن میلگرد 10 تا 32 میلیمتر میان کارگیرهای خود است و توان تحمل بار نقطه ای تا 350 کیلوگرم را دارا می باشد. میزان مصرف اسپیسرهارد فیکس در فونداسیون ها و کف های نیمه سنگین 4 عدد در هر متر مربع و در کف های فوق سنگین و حجیم 6 الی 10 عدد در هر متر مربع با توجه به حجم سازه و در تیرها و پوترها میزان مصرف اسپیسر هارد فیکس 3 عدد در هر متر مربع طول ( در هر ردیف 2 عدد با فاصله 60 الی 70 سانتیمتر از یکدیگر) می باشد .

 ·        اسپیسر دابل فیکس double fix spacer

اسپیسر دابل فیکس یا اسپیسر دو شبکه قطعه ای کارآمد و منحصر به فرد برای ایجاد پوشش بتنی در دال های بتنی و سقف های بتنی دو شبکه می باشند . اسپیسر دابل فیکس از دو قسمت پایه (مادگی) و هد(نری) تشکیل شده است و برای استفاده باید داخل هم مونتاژ شوند . پایه اسپیسر دابل فیکس دارای چهار پایه با ارتفاع 25 میلیمتر و 40میلیمتر  میباشد و قسمت هد یا نری اسپیسر دابل فیکس از 80 میلیمتر تا 180میلیمتر قابل عرضه می باشد . برای مصرف اسپیسر دابل فیکس ابتدا پایه + هد با هم مونتاژ می شوند و روی سطح مورد نظر قرار میگیرند . اسپیسرهای شبکه زیرین روی پایه اسپیسر دابل فیکس قرار میگیرند . اسپیسر دابل فیکس یا اسپیسر دوبل قادر به جای دادن میلگرد 6 میلیمتر  تا 25 میلیمتر روی پایه ها و میلگرد 10 میلیمتر تا 25 میلیمتر روی هد یا نری خود می باشد . میزان مصرف اسپیسر دابل فیکس در سطوح گسترده 4 عدد در هر متر مربع می باشد .

 ·        اسپیسر فلت فیکس flat fix spacer

اسپیسر فلت فیکس از لحاظ ساختاری شباهت زیادی به اسپیسر مینی فیکس دارد با این تفاوت که دارای یک کف صاف و تخت در زیر خود می باشد و به دلیل این مزیت برای ایجاد پوشش بتنی برای سقف ها و کف های سبک تیرچه بلوک که توسط فوم های پلی استایرن پوشانده شده اند مناسب است. اسپیسر فلت فیکس قادر به جای دادن میلگرد 6 الی 14 میلیمتر داخل فک های خود است و به طور کلی برای شبکه های میلگردی سبک پیشنهاد می گردد .

میزان مصرف اسپیسر فلت فیکس روی سطوح نرم و فرو رونده 4 عدد در هر متر مربع و روی فوم های یونولیت 2 عدد در عرض فوم و به فاصله 50 سانتیمتر از یکدیگر در طول می باشد .

· اسپیسر ویل فیکس wheel fix spacer

اسپیسر ویل فیکس – ویل بار یا اسپیسر گرد یا اسپیسر خورشیدی یا اسپیسر دیواری فاصله نگهداری مناسب برای استفاده در سطوح عمودی مانند دیوار و ستون و مقاطع مدور می باشد و در بتن های درجا یا پیش ساخته بطور گسترده مورد استفاده قرار میگیرد . اسپیسر ویل فیکس مطابق استاندارد BSI7973 ‌ طراحی و تولید می شود و طوری طراحی و تولید می شوند که در برابر بتن سیال مانعی ایجاد نکند. اسپیسر ویل فیکس دارای قفل کن بسیار قوی در مرکز خود برای گرفتن میلگرد می باشد . وجود شاخک در طول اسپیسر ویل فیکس موجب می شود تا در برابر ویبره و ارتعاش شدیدی که هنگام بتن ریزی انجام می شود ، اثری از آن بر روی سطح بتن بجا نماند و مانع نفوذ یون های کلر، ‌سولفات ها ، اسیدها و عوامل مخرب به داخل بتن می شود . استفاده از اسپیسر ویل فیکس در سطوح عمودی این مزیت را ایجاد می کند که شبکه های میلگردی نسبت به قالب بتن کاملاً موازی قرار گیرند و از پیچیدگی آرماتور داخل قالب جلوگیری می کند . اسپیسر ویل فیکس روی کمرکش ها ( خاموتها) ‌به صورت عمودی نصب می شوند . اسپیسر ویل فیکس بنا به توان وسایز قادر به جا دادن میلگرد از 6 تا 32 میلیمتر می باشد . میزان مصرف اسپیسر ویل فیکس در دیوار و سطوح عمودی 3 عدد در هر متر مربع برای هر یک از سطوح آرماتور بندی می باشد و در ستون های با ارتفاع 3 متر حداقل 16 عدد می باشد که در هر ضلع خاموت 2 عدد در هر ارتفاع 5/1 متری تکرار می شود.

چنانچه خاموت یا کمرکش خارج از شبکه آرماتورها قرار گرفته باشد باید فاصله اسپیسر ویل فیکس از یکدیگر 75 سانتیمتر در نظر گرفته شود و چنانچه خاموت ها یا کمرکش ها داخل شبکه آرماتور بندی باشد باید ویل فیکس ها را به میلگردهای اصلی عمودی نصب نمود .