لوله جی آر پی GRP ASTM D 3262

تولید لوله‌های جی آر پی که مبتنی بر استفاده از ترکیبات مختلف فیبر، شیشه، رزین و ماسه می‌باشد، از سال 1955 آغاز شده است. ساخت این لوله‌ ها براساس فرایند پیشرفته الیاف پیچی به روش پیوسته (Continuous Filament Winding) می‌باشد. این فرایند امکان استفاده از الیاف پیوسته شیشه را در پیرامون لوله به همراه الیاف بریده شده ناپیوسته (Chop) که در جهت مختلف در ترکیب لوله قرار می گیرند فراهم می‌آورد. بکارگیری الیاف پیوسته در این جهت باعث افزایش استحکام لوله وکاهش هزینه تولید آن می‌گردد لذا لوله‌های تحت فشار مدفون، فشار را درجهت محیط پیرامون (Circumferential Stress) به خوبی تحمل خواهند کرد. در این روش از سه نوع مواد اولیه اصلی جهت ایجاد لایه‌ای فشرده با حداکثر کارایی استفاده می‌شود. علاوه بر رزین، الیاف شیشه‌ای پیوسته و الیاف بریده شده با هم برای ایجاد استحکام حلقوی بالا و تقویت استحکام محوری بکار می‌روند. سیلیس نیز برای افزایش سفتی لوله در نزدیکی محور خنثی بکار می‌رود. استفاده از دو محل ریزش رزین، امکان داشتن یک لایه داخلی رزین خاص با مقاومت بسیار بالا را برای مقابله با خوردگی شدید، فراهم می‌کند. در قطرهای زیر 300 میلیمتر فرایند تولید مشابه، لیکن به روش ناپیوسته می‌باشد.
محاسن و معایب لوله grp را می‌توان بصورت زیر خلاصه کرد :
محاسن :
1) امکان تولید لوله‌ ها با استفاده از انواع رزین‌ها مانند پلی‌استری، وینیل استری و جهت ساخت مادة مرکب مناسب(Composite) به منظور رسیدن به خصوصیات مورد نظر در کاربرد های مختلف مانند مقاومت در برابر مواد شیمیائی و خورنده، درجه حرارت و شرایط کاری سیال.
2) تولید در اقطار 100 تا 2400 میلیمتر تا فشار کاری 32 بار
3) مقاومت در برابر خلاء کامل
4) حداقل طول عمر 50 سال
5) مقاومت در برابر خورندگی و عدم نیاز به پوشش داخلی و خارجی
6) قابلیت تولید در طول‌های بلند (12- 6 متر )
7) مقاومت مکانیکی خوب و جذب نیروهای وارده در اثر ضربه به علت دارا بودن خاصیت ارتجاعی
8) صافی سطحی داخلی لوله و در نتیجه افت فشار کمتر نسبت به برخی از لوله‌ها.
9) سبکی وزن و نصب سریع‌تر
10) استفاده از کوپلینگ دو واشره جهت اتصال لوله‌ها به یکدیگر و امکان استفاده از فلنج فایبرگلاس جهت اتصال به انواع دیگر لوله‌ها
11) امکان نصب زیرزمینی لوله‌ها تا حداکثر عمق 16 متر (تحمل بار خاک) و حداقل 1متر (حمل بار ترافیک )
معایب :
1) مقاومت ضربه‌ای آنها در مقایسه با لوله‌های صلب نظیر بتنی کمتر است.
2) در صورت بالا بودن سطح آب زیرزمینی و کم بودن وزن خاک روی آن امکان شناور شدن آنها در زمان تخلیه وجود دارد.
3) با توجه به محدود بودن تولید داخلی به دو شرکت امکان ایجاد رقابت اقتصادی بین تولید کنندگان و تهیه ارزان‌تر، وجود ندارد.
اتصال لوله‌های جی آر پی:
کوپلینگ:
متداول‌ترین روش اتصال خصوصاً برای لوله‌های مدفون استفاده از کوپلینگ می‌باشد. لوله‌ های تولیدی درشاخه‌های12متری معمولاً به وسیله یک کوپلینگ 2 واشره از جنسGRP به هم متصل می‌شوند. لوله و کوپلینگ می‌تواند به صورت مجزا تأمین گردد و یا در صورت درخواست، کوپلینگ مربوطه در یک طرف بر روی لوله در کارخانه، نصب خواهد شد. کوپلینگ‌های تولیدی با 2 واشر آب‌بندی می‌شوند. واشر درون شیاری که با دقت تراشکاری شده است قرار می‌گیرد. واشر کوپلینگ‌ها برای مدت بیش از 75 سال مقاومند.
فلنج GRP:
در موارد خاص امکان اتصال فلنجی لوله‌ها وجود دارد. وقتی که دو فلنج GRP در اقطار بیش از 300 میلیمتر به هم متصل می‌شوند یک فلنج در کف دارای O-Ring است.
اتصالات جوشی:
این اتصال با استفاده از فایبر گلاس و رزین انجام می‌گیرد و این در حالیست که اتصال نیاز به مقاومت در برابر نیروهای کششی داشته و یا جهت انجام تعمیرات صورت می‌گیرد. طول و ضخامت اتصال بر اساس قطر و فشارکاری لوله تعیین می‌گردد. این نوع اتصال نیاز به پرسنل ماهر تحت شرایط کنترل شده دارد.
مقایسه فنی لوله‌جی آر پی با بقیه لوله ها :
به لحاظ مقاومت لوله‌ها نسبت به عوامل خورندة موجود در فاضلاب، بجز لوله‌های بتنی بدون پوشش داخلی و لوله‌های آزبست، بقیه لوله‌ها از جمله لوله‌های سفالی، جی.آر.پی‌ و لوله پلی‌اتیلن مقاومت خوبی در برابر خوردگی، اسیدهای فاضلابی، مواد شیمیائی و . . . داشته و از این حیث طول عمر این لوله‌ها به مراتب بیشتر از لوله‌های بتنی و آزبست خواهد بود. لازم به ذکر است استفاده از لوله های بتنی یا آزبست با پوشش داخلی می‌تواند مشکل این لوله‌ها را از این لحاظ حل نماید که این امکان نیز در اقطار بالای 500 امکان‌پذیر است.