عرق سنبل طیب

عرق سنبل‌الطیب ضد تشنج و محرک، مسکن، باد شکن، مقوی قلب و اعصاب و کاهش‌دهنده فشار خون، ضد ادرار آوری، ضد اسهال و ضد عفونی کننده بدن است.

عرق سنبل‌الطیب، ضد اضطراب، ترک‌کننده غذا، صفرا آور و محافظ کبد است.

سنبل‌الطیب گیاهی است علفی و چند ساله که ساقه آن به طور عمودی تا ارتفاع ۲ متر بالا می‌رود. این گیاه به صورت وحشی در جنگل‌های کم درخت، در حاشیه جویبارها و گودال‌ها در بیشتر مناطق آسیا و ایران می‌روید.

سنبل‌الطیب دارای بویی مطبوع است.گل‌های سنبل‌الطیب به رنگ سفید یا صورتی و به صورت خوشه‌ای است. قسمت مورد استفاده این گیاه ریشه آن است و معمولاً از ریشه گیاهی که بیش از ۳ سال عمر دارد استفاده می‌شود.

سنبل‌الطیب پس از خشک شدن به رنگ قهوه‌ای درمی‌آید. طعم آن تلخ ولی خوشبو و معطر است و عطر آن پس از خشک شدن بیشتر می‌شود.

گفتنی است سنبل‌الطیب علفی چند ساله، پایا ، بومی اروپا و آسیا با ساقه گرد ، توخالی ، تا حدی کرک دار و دارای شیارهای عمیق با ارتفاع زیاد (۰.۵ تا ۱.۵) و حتی ۲ متر می باشد. 

برگهای مرکب تک شانه ای با ۷ الی ۲۱ قسمت ، نیزه ای شکل ، با حاشیه های دندانه ای و تقریباً دمبرگ دار دارد. 

گلهای صورتی کم رنگ یا سفید ، که دارای ۳ پرچم و یک مادگی مرکب از تخمدان سه برچه ای است ، در اواخر خرداد تا اوایل مرداد به صورت گل آذین سه شاخه با ظاهری چترمانند بر روی ساقه ظاهر می شوند که در نهایت ۱۰ الی ۲۰ روز پس از تلقیح به تدریج میوه های فندقی یا تخم مرغی شکل و قهوه ای می رسند. در بازار تجارت ریشه سنبل الطیب به صورت قطعاتی به طولcm 5-2 و قطرcm 1.5-1 پوشیده از ریشه های افشان فراوان به طولcm 10-8 و ضخامت cm2-1 بوده و بوی اسید والرنیک و ایزو والرنیک می دهد . 

قسمت مورد استفاده این گیاه ریشه آن است و معمولا از ریشه گیاهی که بیش از سه سال عمر دارد استفاده می شود .سنبل الطیب پس از خشک شدن به رنگ قهوه ای در می آید . طعم آن تلخ ولی خوشبو و معطر است و عطر آن پس از خشک شدن بیشتر می شود .

ریشه سنبل الطیب حاوی یک درصد اسانس است . این اسانس درریشه تازه بیشتر است و به تدریج که ریشه خشک می شود مقدار اسانس آن کاهش یافته ولی بوی آن قوی تر می شود . اسانس تازه به رنگ سبز مایل به زرد است ولی در اثر ماندن غلیظ می گردد . تاثیر دارویی ریشه تازه این گیاه سه برابر خشک شده آن است. سنبل الطیب باید در حرارت کم خشک شود زیرا در حرارت بالا تمام اثر دارویی آن از بین می رود.

خواص دارویی سنبل الطیب در بیماریهای انسان 

تاثیرات سنبل الطیب بر روی اعصاب مرکزی(CNS ) 

کاهنده تحریکات عصبی کاهنده خستگی  ضد استرس  موثر در درمان افسردگی برطرف کننده بی خوابی و بی حوصلگی بدون داشتن اثرات ثانوی نارکوتیکها کاهش کابوس تسهیل سرعت خواب رفتن  ضد آسم عصبی ضد تشنج قوی  کاهش صرع ضد اسپاسم کاهنده درد و مسکن 

مفید در درمان میگرن دارای کاربرد در درمان سر دردهای ناشی از مصرف دخانیات و الکل درمان سر دردهای یکطرفه موثر در درمان سایکوز 

تاثیرات سنبل الطیب بر دستگاه گوارش 

مؤثر در تهوع ضد ��فخ مؤثر در رفع انگلها و کرمهای روده ای مفید در رفع سکسکه های مداوم قابل استفاده در رفع ورم مخاط دهان کمک کننده به هضم موثر در درمان درد معده با منشاء عصبی مفید در درمان بیماری های کبدی 

تاثیرات سنبل الطیب بر قلب و گردش خون 

مؤثر در تپش قلب  افزاینده قدرت انقباضی قلب افزایش دهنده چرخش خون کاهش فشار خون با افزایش گردش خون کورونری 

افزایش قدرت بینایی ناشی از اختلال اعصاب چشمی انرژی زا کاهنده مقدار دفع ادرار در مبتلایان به دیابت موثر در درمان درد سیاتیک (سیاتالژیا ) مفید برای زخم و کوفتگی موثر در درمان اختلالات زمان یائسگی 

عوارض جانبی و موارد منع مصرف 

کنترا اندیکاسیون خاصی بغیر از موارد حساسیت به دارو گزارش نشده است . مغایرتی با رانندگی ندارد و در حاملگی و شیردهی ممنوعیت ندارد ، ولی باید احتیاط کرد .  افرادیکه از داروهای سداتیو دیگر مصرف می کنند بهتر است قبل از مصرف والرین با پزشک خود مشاوره نمایند. دزهای بالا ممکن است باعث ایجاد سردرد ، هیجانات روحی و روانی ، گیجی ، اشتباه دید ، نا آرامی ، حتی حرکات اسپاسمی و حالت تهوع مکرر گردد .  چون سنبل الطیب برای کلیه مضر است باید آنرا با کتیرا خورد . 

اقلام دارویی ، دزهای مصرفی و نحوه مصرف 

از اسانس گیاه سنبل الطیب در صنایع مختلف دارویی ، غذایی و بهداشتی استفاده می شود .

اقلام دارویی سنبل الطیب که به عنوان مکمل رژیم غذایی هستند ، از ریشه ها ، ریزوم ( ساقه های زیر زمینی ) و استولون های ( ساقه های افقی ) آن ساخته می شود . ریشه های خشک شده به صورت چای و تنتور آماده می شوند و مواد گیاهی خشک شده و عصاره ها به صورت کپسول ، قرص ، شربت و قطره در می آیند .